Η ελληνική οικονομία μπαίνει στο τελευταίο τρίμηνο του 2025 με ένα σπάνιο παράδοξο. Μια κοινωνία που διαμαρτύρεται για την ακρίβεια, αλλά όλα τα στοιχεία της οικονομίας δείχνουν ότι συνεχίζει να ψωνίζει με αμείωτο ρυθμό. Η διαφορά με το παρελθόν είναι ότι οι αγορές κατευθύνονται κυρίως στον τομέα των υπηρεσιών.
Τα τελευταία στοιχεία του πληθωρισμού δείχνουν αποκλιμάκωση στο 1,8% τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τον Εναρμονισμένο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή – ωστόσο ο δομικός πυρήνας του, δηλαδή οι αυξήσεις στις τιμές των υπηρεσιών, παραμένει ανθεκτικός. Με άλλα λόγια, το ενεργειακό κόστος υποχωρεί, αλλά οι τιμές στα ξενοδοχεία, στα ενοίκια και στις προσωπικές υπηρεσίες συνεχίζουν να «κρατούν ζωντανές» τις πληθωριστικές πιέσεις.
Η Alpha Bank σε ανάλυσή της, το περιγράφει κομψά. Η Ελλάδα έχει θετικό παραγωγικό κενό, δηλαδή υπερβάλλουσα ζήτηση που δεν καλύπτεται από την προσφορά.
Αυτό σε απλά ελληνικά σημαίνει ότι ο κόσμος αγοράζει περισσότερο από όσο η οικονομία μπορεί να παράγει. Για να γίνει αντιληπτό το ελληνικό παράδοξο, η Ευρωζώνη έχει το αντίθετο πρόβλημα, περίσσεια προσφοράς. Εμείς αντίθετα, πνιγόμαστε στην ζήτηση. Και αυτό όπως συχνά συμβαίνει είναι ταυτόχρονα και ευλογία και παγίδα. Ευλογία γιατί σημαίνει πως υπάρχει εισόδημα, εργασία, τουρισμός, κινητικότητα. Παγίδα γιατί αν η ζήτηση δεν καλυφθεί από την παραγωγή και τις επενδύσεις, θα γεννήσει νέο πληθωρισμό. Και τότε θα μπλέξουμε ξανά με νέο κύμα ακρίβειας.
Η Alpha Bank προσθέτει ότι στην διατήρηση των πληθωριστικών πιέσεων καθοριστικό ρόλο παίζουν πλέον οι υπηρεσίες, όχι μόνο λόγω του τουρισμού και της αυξημένης ζήτησης. Η γενική αύξηση των αποδοχών είχε μεγαλύτερη επίδραση στις τιμές των υπηρεσιών, καθώς όπως παρατηρούν οι οικονομολόγοι της τράπεζας, ο τομέας των υπηρεσιών είναι εντάσεως εργασίας σε μεγαλύτερο βαθμό σε σχέση με άλλους τομείς.
Πολλοί εκτιμούν ότι το μυστικό πίσω από την αντοχή του καταναλωτή, είναι ένας περίεργος ρεαλισμός. Η αγορά δουλεύει. Η εστίαση ανθεί. Οι αφίξεις τουριστών σπάνε ρεκόρ. Ακόμα και η αγορά κατοικίας κόντρα στα υψηλά επιτόκια παραμένει δραστήρια. Όλα αυτά τροφοδοτούν ένα είδος «πληθωρισμού της επιτυχίας», ενός πληθωρισμού που δεν προκαλείται από την κρίση αλλά από την ίδια την ανάπτυξη.
Το πρόβλημα είναι ότι όταν η κατανάλωση προηγείται της παραγωγής οι τιμές θα ανεβαίνουν και το φταίξιμο δεν θα είναι των εμπόρων ή των τουριστών, αλλά της ίδιας της δομής της οικονομίας.
Όταν αγοράζουμε περισσότερο από όσο παράγουμε, κάποιος στο τέλος πληρώνει τον λογαριασμό.
