Το μεγαλύτερο κοίτασμα αερίου στον πλανήτη, το οποίο συνεκμεταλλεύονται Ιράν και Κατάρ και περιλαμβάνει το 10% των συνολικών ποσοτήτων αερίου διεθνώς, «χτύπησαν» οι ένοπλες δυνάμεις του Ισραήλ εντείνοντας την πίεση προς το καθεστώς του Ιράν καθώς η χώρα, αν και από τις πλουσιότερες σε υδρογονάνθρακες, υφίσταται μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση.
Οι Ισραηλινοί βομβάρδισαν με drones τέσσερις μονάδες στην ιρανική πλευρά του κοιτάσματος, South Pars, σε απόσταση περίπου 200 χιλιομέτρων από τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου του Κατάρ, πολλές από τις οποίες είναι κοινοπραξίες με μεγάλες διεθνείς ενεργειακές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών κολοσσών ExxonMobil και ConocoPhillips.
Πρόκειται για την πρώτη επίθεση του Ισραήλ σε εγκαταστάσεις oil and gas του Ιράν και τη σημαντικότερη επίθεση σε τέτοια εγκατάσταση από το 2019, όταν έγινε επίθεση, επίσης με drones, σε κοιτάσματα στη Σαουδική Αραβία.
Καλύπτει τις συνολικές ανάγκες αερίου στον πλανήτη για 13 χρόνια
Το κοίτασμα εκτείνεται στον Περσικό Κόλπο, τον οποίο μοιράζεται το Ιράν με το Κατάρ. Το κοίτασμα South Pars αποκαλείται -διόλου τυχαία- το «πορτοφόλι του Ιράν» καθώς περιλαμβάνει το 50% των αποθεμάτων φυσικού αερίου της χώρας και είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της καλύπτοντας τα 2/3 των αναγκών της (από το South Pars το Ιράν δεν κάνει εξαγωγές, λόγω και των διεθνών κυρώσεων).
Αντίθετα, το Κατάρ από το δικό του τμήμα, γνωστό ως North Field, διακινεί 77 εκατομμύρια τόνους LNG σε όλο τον κόσμο κάθε χρόνο, με την υποστήριξη εταιρειών όπως η Shell και η ExxonMobil, με έσοδα πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων τις τρεις δεκαετίες που το κοίτασμα αξιοποιείται εμπορικά.
Ολόκληρος ο ταμιευτήρας περιέχει περίπου 1.800 τρισεκατομμύρια κυβικά πόδια αξιοποιήσιμου φυσικού αερίου, τα οποία είναι αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες όλου του κόσμου για 13 χρόνια ή για να παράγουν αρκετή ηλεκτρική ενέργεια για να τροφοδοτήσουν τις ΗΠΑ για περισσότερα από 35 χρόνια.
Καθημερινά τα blackout στο Ιράν
Το Ιράν, αν και είναι ένας από τους σημαντικότερους παραγωγούς φυσικού αερίου -παράγει περίπου 275 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) ετησίως, το 7% της παγκόσμιας παραγωγής- και πετρελαίου -παράγει 3,3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, το 4,5% της παγκόσμιας παραγωγής- πλήττεται από μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση, τη χειρότερη των τελευταίων δεκαετιών, με τις διακοπές στην παροχή αερίου και τα blackout να είναι καθημερινά στοιχίζοντας στην οικονομία 250 εκατ. δολάρια ημερησίως.
Το μήνυμα μέσω της επίθεσης
Η επίθεση του Ισραήλ, για πρώτη φορά, σε ενεργειακές υποδομές του Ιράν και μάλιστα τόσο μεγάλης σημασίας ερμηνεύεται αφ’ ενός ως απάντηση στις ιρανικές επιδρομές με πυραύλους κατά αμάχων στο Ισραήλ και αφ’ ετέρου ως μήνυμα ότι «αποτελούν νόμιμο στόχο» εφ’ όσον το Ιράν δεν σταματήσει να στοχεύει αμάχους στο Ισραήλ.
Ωστόσο, αναλυτές δεν κρύβουν τον προβληματισμό τους για τις επιπτώσεις στη διεθνή ενεργειακή αγορά εάν στις δύο πλευρές επικρατήσει η λογική να πλήττει η μία τις ενεργειακές υποδομές της άλλης (το Ιράν χτύπησε διυλιστήριο στη Χάιφα).
Η κατάσταση είναι εξαιρετικά δύσκολη για το Ιράν καθώς, λόγω των κυρώσεων αλλά και της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας, δεν είναι εύκολη η αποκατάσταση της παραγωγής στις ενεργειακές εγκαταστάσεις που πλήττονται από τις ισραηλινές επιδρομές. Οι επενδύσεις στις εν λόγω υποδομές έχουν σταματήσει εδώ και χρόνια και ο εξοπλισμός είναι σε μεγάλο βαθμός γηρασμένος.
