Σε μια πολεμική αναμέτρηση, ένας από τους στόχους που μπαίνουν στο σκοπευτικό των εμπλεκομένων πλευρών είναι οι ενεργειακές εγκαταστάσεις, διυλιστήρια, πλατφόρμες εξόρυξης καυσίμων, δίκτυα κλπ
Δεν άργησε να συμβεί και αυτό, μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, ως ήταν αναμενόμενο.Συγκεκριμένα, επλήγησαν εγκαταστάσεις φυσικού αερίου, αποθήκες πετρελαίου στο Ιράν και ένα μεγάλο διυλιστήριο στο Ισραήλ.
Το Ισραήλ έπληξε μονάδες επεξεργασίας φυσικού αερίου που συνδέονται με το μεγάλο κοίτασμα South Pars στον Περσικό Κόλπο. Οι εγκαταστάσεις αυτές βρίσκονται στα παράλια σε μεγάλη απόσταση από τις υπεράκτιες πλατφόρμες παραγωγής. Οι δύο αυτές μονάδες βομβαρδίστηκαν, με αποτέλεσμα οι ιρανικές αρχές να διακόψουν εν μέρει την παραγωγή στο κοίτασμα, το οποίο είναι το μεγαλύτερο παγκοσμίως.
Παράλληλα, οι Ισραηλινοί έπληξαν δύο αποθήκες πετρελαίου στο Σαχράν στην Τεχεράνη, οι οποίες υπέστησαν ζημιές και φλέγονται. Το κρατικό πρακτορείο SHANA ανέφερε ότι δεν υπήρχαν μεγάλες ποσότητες καυσίμου και η κατάσταση είναι υπό έλεγχο.
Το Ιράν απάντησε στοχεύοντας το διυλιστήριο της Χάιφα στο Ισραήλ, κατά τη διάρκεια των αλλεπάλληλων πυραυλικών επιθέσεων που εξαπέλυσε το βράδυ.
Όμως δεν είναι και ανώδυνα τα πλήγματα του Ιράν κατά των ενεργειακών υποδομών του Ισραήλ, όχι μόνο για το ίδιο το Ισραήλ, αλλά κυρίως για την Ε.Ε και τις γειτονικές χώρες της Μέσης Ανατολής
Οι θαλάσσιες πλατφόρμες εξόρυξης του Ισραήλ στην Ανατολική Μεσόγειο αποτελούν βασικό κόμβο παραγωγής και εξαγωγής φυσικού αερίου, ιδίως προς την Αίγυπτο και την Ιορδανία. Από εκεί, σημαντικές ποσότητες υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) επανεξάγονται στην Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και τον περιορισμό των ευρωπαϊκών εισαγωγών από τη Ρωσία. Μια τέτοια επίθεση σε αυτές τις υποδομές θα προκαλέσει προσωρινή διακοπή της ροής, πανικό στις αγορές και εκτόξευση των τιμών ενέργειας.
Η Ευρώπη, που ήδη βιώνει τις συνέπειες της ενεργειακής εξάρτησης και των γεωπολιτικών εντάσεων, θα κληθεί να καλύψει τα κενά με πιο ακριβούς ή απομακρυσμένους προμηθευτές, όπως οι ΗΠΑ και το Κατάρ. Η πίεση στους καταναλωτές, τις επιχειρήσεις και τις κυβερνήσεις θα είναι άμεση.
Όλες αυτές οι γεωενεργειακές αναταραχές τι δείχνουν ;
Η ενεργειακή ασφάλεια δεν είναι δεδομένη. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να επενδύσει όχι μόνο σε νέες πηγές ενέργειας, αλλά και σε σταθερές γεωπολιτικές σχέσεις, μηχανισμούς διαχείρισης κρίσεων και επιτάχυνση της μετάβασης κυρίως σε εγχώριες πηγές. Η εποχή που η ενέργεια ήταν απλώς οικονομικό ζήτημα έχει περάσει. Σήμερα, είναι θέμα ειρήνης, ασφάλειας και στρατηγικής επιβίωσης.
Με βάση τις παραπάνω εξελίξεις, η σύγκρουση έχει επεκταθεί πλέον για τα καλά στην ενεργειακή σφαίρα. Οι περισσότεροι αναλυτές αναμένουν νέα εκτίναξη των τιμών αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου τη Δευτέρα, όταν ανοίξουν οι αγορές.
Στην εποχή των διεθνών ενεργειακών αλληλεξαρτήσεων, οι υποδομές πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν αποτελούν έναν νευραλγικό κρίκο στην παγκόσμια ενεργειακή αλυσίδα. Το Ιράν, ως ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς πετρελαίου στον κόσμο, στηρίζεται σε ένα εκτεταμένο δίκτυο ενεργειακών εγκαταστάσεων, με διυλιστήρια, τερματικούς σταθμούς εξαγωγής, υπεράκτιες πλατφόρμες και αγωγούς μεταφοράς. Η καταστροφή ή η αποσταθεροποίησή τους – είτε μέσω στρατιωτικής επίθεσης είτε μέσω σαμποτάζ ή κυβερνοπολέμου – θα μπορούσε να προκαλέσει παγκόσμιες αναταράξεις με σοβαρές πολιτικοοικονομικές συνέπειες.
Ας δούμε ποιες είναι οι πιο σημαντικές στρατηγικές Ενεργειακές Υποδομές του Ιράν:
Το λιμάνι Kharg, από όπου διέρχεται σχεδόν το 90% των ιρανικών εξαγωγών πετρελαίου, τα διυλιστήρια Abadan και Bandar Abbas, και το υπεράκτιο κοίτασμα φυσικού αερίου South Pars, είναι μόνο μερικά παραδείγματα της κρίσιμης ενεργειακής υποδομής του Ιράν. Αυτές οι εγκαταστάσεις συνιστούν στόχους υψηλής γεωπολιτικής αξίας και ευαλωτότητας. Η μείωση της παραγωγής, θα έχει άμεση επίδραση στην διεθνή αγορά, αλλά ειδικά στην Ασία (Κίνα, Ινδία), που εξαρτάται από το ιρανικό πετρέλαιο.
Η Καταστροφή του λιμανιού Kharg θα ισοδυναμούσε με σχεδόν πλήρη διακοπή των εξαγωγών του Ιράν. Αυτό θα προκαλούσε παγκόσμια ανησυχία για την επάρκεια της προσφοράς, θα αύξανε τα ασφάλιστρα μεταφοράς ενέργειας στον Περσικό Κόλπο και θα πίεζε τον ΟΠΕΚ να καλύψει το κενό – κάτι που δεν είναι άμεσα εφικτό. Οι επιπτώσεις δεν θα περιορίζονταν στην εσωτερική οικονομία του Ιράν, αλλά θα επηρέαζαν και την εμπιστοσύνη των διεθνών αγορών, εντείνοντας τις πιέσεις στην τιμή του πετρελαίου και την πολιτική αστάθεια.
Σε έναν κόσμο όπου η ενέργεια αποτελεί στρατηγικό πόρο και εργαλείο επιρροής, κάθε απειλή στις πηγές και τις διαδρομές της έχει επιπτώσεις που ξεπερνούν τα εθνικά σύνορα.
