Πρόταση για την τροποποίηση του Αποθεματικού Σταθερότητας της Αγοράς (Market Stability Reserve – MSR ενέκρινε, χθες, η Κομισιόν με στόχο να διασφαλιστεί μια ομαλή και σταδιακή εκκίνηση της αγοράς ETS2 και να αποτραπεί κύμα μεγάλων αυξήσεων στο ενεργειακό κόστος από την εφαρμογή του νέου Συστήματος Εμπορίας Εκπομπών για τις οδικές μεταφορές και τα κτίρια (ETS2).
Πρόκειται για το πρώτο από τα μέτρα που είχε ανακοινώσει ο αρμόδιος Επίτροπος Wopke Hoekstra στο τελευταίο Συμβούλιο Περιβάλλοντος και μπορεί να εφαρμοστεί χωρίς τροποποίηση της Οδηγίας για το ETS, εφόσον συμφωνηθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και τα κράτη-μέλη.
Όπως αναφέρει η Επιτροπή, η ομαλή εκκίνηση του ETS2 είναι κρίσιμο στοιχείο για την επίτευξη των στόχων του 2030 και ότι το νέο σύστημα θα λειτουργήσει συμπληρωματικά προς τα εθνικά μέτρα στους τομείς των κτιρίων και των οδικών μεταφορών. Παράλληλα, θα δημιουργήσει σημαντικές νέες ροές εσόδων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη στήριξη πολιτών και επιχειρήσεων σε όλη την Ευρώπη.
Η πρόταση περιλαμβάνει τρεις στοχευμένες αλλαγές στο MSR του ETS2, με σκοπό να ενισχυθεί η δυνατότητα παρέμβασης στο πρώιμο στάδιο λειτουργίας του συστήματος και να αποφευχθούν αιφνίδιες αυξήσεις των τιμών:
- Διατήρηση των 600 εκατ. αδειών μετά το 2030: Καταργείται η πρόβλεψη ότι οι άδειες στο MSR ακυρώνονται μετά τις 31 Δεκεμβρίου 2030. Με αυτό τον τρόπο, αυξάνεται η μακροπρόθεσμη ικανότητα παρέμβασης της αγοράς, καθώς οι άδειες παραμένουν διαθέσιμες για πιθανή χρήση στο μέλλον.
- Νέα, πιο σταδιακή φόρμουλα για την έγχυση αδειών στην αγορά:
Όταν ο συνολικός αριθμός αδειών σε κυκλοφορία (TNAC) κυμαίνεται μεταξύ 210 και 260 εκατ., θα ενεργοποιείται μηχανισμός σταδιακής απελευθέρωσης αδειών από το MSR, ώστε να περιοριστεί ο κίνδυνος απότομων διακυμάνσεων στη διαθεσιμότητα και στις τιμές.
- Ενίσχυση του μηχανισμού ελέγχου υπερβολικών τιμών: Αν ενεργοποιηθεί το άρθρο 30h της οδηγίας (πέρασμα τιμής πάνω από το όριο), θα απελευθερώνονται 20 εκατ. επιπλέον άδειες κάθε φορά στην αγορά, με δυνατότητα εφαρμογής δύο φορές μέσα σε 12 μήνες. Στόχος είναι να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη στην αγορά και να διευκολυνθεί ο σχεδιασμός επενδύσεων χαμηλού άνθρακα.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Κομισιόν, η πρόταση αποτελεί «βασικό βήμα για την ταχεία υλοποίηση της δέσμης μέτρων» που εφαρμόζεται για να εξασφαλιστεί μια σταδιακή και ομαλή έναρξη του ETS2, πέραν των διασφαλίσεων που έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Παράλληλα, στοχεύει στη διευκόλυνση των πρώιμων επενδύσεων που απαιτούνται για την ενεργειακή μετάβαση. Όπως υπογραμμίζεται, το Market Stability Reserve αποτελεί μια μακροπρόθεσμη λύση για την αντιμετώπιση του πλεονάσματος δικαιωμάτων στην αγορά άνθρακα της ΕΕ, διατηρώντας την ισορροπία προσφοράς-ζήτησης και ενισχύοντας την ανθεκτικότητα του συστήματος απέναντι σε μελλοντικούς κλυδωνισμούς.
Η πρόταση απαντά στις ανησυχίες που εξέφρασαν κράτη-μέλη και ευρωβουλευτές σχετικά με τα μελλοντικά επίπεδα τιμών και τον κίνδυνο αυξημένης μεταβλητότητας στην αρχική φάση της αγοράς ETS2. Εισάγει στοχευμένες προσαρμογές που, σύμφωνα με την Κομισιόν, θα εξασφαλίσουν ισχυρότερη παρέμβαση σε περίπτωση υπέρβασης συγκεκριμένων ορίων τιμών, θα ενισχύσουν τη μακροπρόθεσμη λειτουργία του MSR και θα επιτρέψουν ομαλότερη παρέμβαση στη σταθεροποίηση της προσφοράς δικαιωμάτων ETS2.
