Οποιαδήποτε διαταραχή στην προσφορά LNG θα μπορούσε να οδηγήσει σε απότομη αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη, εκτιμά η Goldman Sachs, ενώ δεν αποκλείει την επιβολή ανώτατων ορίων τιμών από κυβερνήσεις.
Ειδικότερα, όπως σημειώνει η Goldman Sachs, ενώ οι πρόσφατες επιθέσεις στην παραγωγική ικανότητα φυσικού αερίου του Ιράν έχουν διαταράξει την εγχώρια προμήθεια φυσικού αερίου, ο αντίκτυπος στις παγκόσμιες αγορές είναι αμελητέος. Σε περίπτωση ωστόσο μίας παρατεταμένης διαταραχής, οι τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου TTF θα εκτοξευθούν κοντά στα 90 ευρώ, ενώ εκρηκτική θα είναι η αύξηση και στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας.
Η Goldman σημειώνει πως το Ιράν αποκλείεται σε μεγάλο βαθμό από τις παγκόσμιες εμπορικές οδούς φυσικού αερίου, καθώς οι εξαγωγές του προς την Τουρκία (εισαγωγέα LNG) έχουν μειωθεί με την πάροδο των ετών, συμπεριλαμβανομένης μιας συμφωνίας ανταλλαγής φυσικού αερίου με το Τουρκμενιστάν λόγω των ελλείψεων φυσικού αερίου του Ιράν.
Ως εκ τούτου, η αμερικάνικη τράπεζα αναμένει ότι ο αντίκτυπος των διακοπών του Ιράν στις παγκόσμιες αγορές LNG θα είναι ελάχιστος.
Ωστόσο, όπως επισημαίνει η Goldman Sachs, ένα σενάριο κλιμάκωσης του κινδύνου που θα περιλαμβάνει τη διακοπή των ενεργειακών ροών μέσω του Στενού του Ορμούζ θα ήταν πολύ πιο σημαντικό για την αγορά.
Αυτό θα άφηνε τις εξαγωγές LNG του Κατάρ, ύψους 80 mtpa, ή το 19% της παγκόσμιας προσφοράς, σε κίνδυνο διακοπής.
Όπως εξηγεί η Goldman, η περίοδος της ενεργειακής κρίσης του 2022 υποδηλώνει ότι οι σημαντικές αντιδράσεις στη ζήτηση LNG όσον αγορά τις τιμές ξεκινούν κοντά στα 25 δολάρια/mmBtu (74 ευρώ/MWh), σχεδόν διπλάσια από τα τρέχοντα επίπεδα τιμών LNG, αν και μια παρατεταμένη διαταραχή θα μπορούσε να οδηγήσει τις τιμές σε πολύ υψηλότερα επίπεδα, πάνω από τα 30 δολάρια/mmBtu ή τα 88 ευρώ/MWh.
Λαμβάνοντας τα 25 δολάρια/mmBtu ή τα 74 ευρώ/MWh ως πρώτο σημείο αναφοράς για την αναγκαστική απάντηση από την πλευρά της ζήτησης, η μέτρια αύξηση της τιμής TTF κατά 1 ευρώ/MWh που παρατηρείται από την έναρξη της τρέχουσας σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν υποδηλώνει μια πιθανότητα 3%, όπως υποδηλώνεται από την αγορά, για μια σημαντική διαταραχή της προσφοράς LNG στην αγορά.
Εκτίναξη στην τιμή ρεύματος και price caps
Το ένα πέμπτο του παγκόσμιου εμπορίου LNG ρέει μέσω του Στενού του Ορμούζ, που ισοδυναμεί με περίπου 110 bcm ετησίως. Αυτό, όπως τονίζει η Goldman, σημαίνει ότι - υπό ένα σενάριο κλιμάκωσης των γεωπολιτικών εντάσεων - η παγκόσμια αγορά LNG θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ένα σοκ προσφοράς.
Η Ευρώπη εισάγει περίπου το 80% των αναγκών της σε φυσικό αέριο (περίπου 330 bcm συνολικής κατανάλωσης το 2024). Από αυτές τις εισαγωγές, περίπου το 35-40% είναι LNG. Το Κατάρ τείνει να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 10% των εισαγωγών LNG (και επομένως περίπου το 3-4% των συνολικών προμηθειών της ΕΕ). Οποιαδήποτε διαταραχή στην προσφορά LNG θα μπορούσε να ωθήσει υψηλότερα τις τιμές του φυσικού αερίου στην Ευρώπη και σε απότομη αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας, προειδοποιεί η Goldman.
Με βάση την εμπειρία του 2022, μια απότομη αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας θα μπορούσε να οδηγήσει ορισμένες κυβερνήσεις να εισαγάγουν προσωρινά ανώτατα όρια τιμών, τονίζει η αμερικάνικη τράπεζα. Παρόλο που η νομοθεσία της ΕΕ γενικά απαγορεύει τα ανώτατα όρια τιμών, οι χώρες θα μπορούσαν να επιχειρήσουν να τα εφαρμόσουν στο πλαίσιο ορισμένων κανονιστικών εξαιρέσεων.
Το 2022, η Ισπανία και η Ιταλία ήταν αρκετά γρήγορες στην εισαγωγή ανώτατων ορίων τιμών (περίπου στα 65-70 ευρώ/MWh για την παραγωγή σταθερού κόστους), ακολουθούμενες από τη Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Τα ανώτατα όρια τιμών στη Γερμανία ορίστηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα των 180 ευρώ/MWh. Αυτό σημαίνει ότι, προσαρμοσμένα για πιθανά ανώτατα όρια τιμών, η RWE θα μπορούσε να είναι ένας από τους κύριους ωφελημένους από την αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στη Γερμανία πλησίασαν περίπου τα 1.000 ευρώ/MWh τον Αύγουστο του 2022, εν μέσω αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων και πυρηνικών διακοπών στη Γαλλία. Βέβαια, το μεγαλύτερο μέρος της απότομης αύξησης οφειλόταν στην μονομερή περικοπή του ρωσικού φυσικού αερίου.
Η Goldman Sachs συνεχίζει πάντως να θεωρεί εξαιρετικά απίθανο ένα μπλοκάρισμα του Στενού του Ορμούζ υπό την ηγεσία του Ιράν, δεδομένου ότι:
1) θα εμπόδιζε τα έσοδα του Ιράν από την πώληση πετρελαίου,
2) πιθανότατα θα αντιμετώπιζε ισχυρή αντίθεση από την Κίνα, τον κύριο αγοραστή ιρανικού πετρελαίου, και
3) θα αύξανε την πιθανότητα να εμπλακούν οι ΗΠΑ και άλλα δυτικά έθνη στη σύγκρουση, δεδομένου του αντίκτυπου στον παγκόσμιο ενεργειακό εφοδιασμό.
