Η Κίνα εδραιώνει την ευρωπαϊκή εξάρτηση από την τεχνολογία της στέλνοντας χιλιάδες εργάτες για να κατασκευάσουν υπερσύγχρονα εργοστάσια μπαταριών αυτοκινήτων, που η ήπειρος χρειάζεται για να αναζωογονήσει τη βιομηχανία αυτοκινήτου.
Σύμφωνα με τους Financial Times η μαζική μετακίνηση εργατικού δυναμικού, που θυμίζει την αποστολή Κινέζων εργατών για την κατασκευή υποδομών στην Αφρική, υπογραμμίζει τα μεγάλα κενά δεξιοτήτων και τεχνογνωσίας της Ευρώπης στον τομέα των μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων.
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η στήριξη που παρέχει η CATL, ένας από τους πιο προηγμένους κατασκευαστές μπαταριών στον κόσμο, η οποία σχεδιάζει να στείλει 2.000 εργάτες για να κατασκευάσουν και να εξοπλίσουν ένα εργοστάσιο μπαταριών ύψους €4 δισ. στην Ισπανία, σε κοινοπραξία με τη Stellantis.
Το εργοστάσιο ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική του προέδρου Σι Τζινπίνγκ να ενισχύσει την ξένη εξάρτηση από την κινεζική προηγμένη βιομηχανία, την οποία το Πεκίνο θεωρεί πηγή στρατηγικής ισχύος σε μια εποχή γεωπολιτικών αναταράξεων. Ωστόσο, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το κατά πόσο η CATL είναι πρόθυμη να μοιραστεί τα βιομηχανικά της μυστικά προς όφελος των τοπικών κοινωνιών και επιχειρήσεων — και για το μέλλον της ευρωπαϊκής ευαλωτότητας απέναντι στην Κίνα.
Στις δύο δεκαετίες κατά τις οποίες έχτιζαν φράγματα, σιδηροδρόμους και λιμάνια στην Αφρική, οι κινεζικές εταιρείες μετέφεραν δεκάδες χιλιάδες Κινέζους εργάτες, αλλά συνειδητοποίησαν ότι έπρεπε να παρέχουν και τοπικές θέσεις εργασίας για να καλλιεργούν καλή θέληση.
Η CATL δηλώνει ότι δεσμεύεται να προσλάβει και να εκπαιδεύσει ντόπιους εργάτες για να λειτουργήσουν το εργοστάσιο της Ισπανίας μόλις κατασκευαστεί, όπως έκανε και με το εργοστάσιο στη Γερμανία, που ξεκίνησε την παραγωγή το 2022. Κατασκευάζει επίσης ένα μεγαλύτερο εργοστάσιο ύψους €7 δισ. στην Ουγγαρία, όπου επίσης χρησιμοποιεί έναν αδιευκρίνιστο αριθμό ειδικευμένων εργατών από το εξωτερικό.
Ο Γιορίς Τίαρ, αναλυτής οικονομικής ασφάλειας στο Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Μελετών Ασφάλειας, δήλωσε ότι οι κινεζικές εταιρείες προστατεύουν στενά την πνευματική τους ιδιοκτησία, ώστε η οικονομία της χώρας να μπορεί να αντέξει ακόμη και σε «ακραία σενάρια», όπως ένας πόλεμος για την Ταϊβάν. «Ο Σι επιδιώκει να μετατρέψει την Κίνα σε ένα αυτάρκες φρούριο, ενώ κάνει τον υπόλοιπο κόσμο ακόμη πιο εξαρτημένο από τη κινεζική βιομηχανία», είπε. «Οι κινεζικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστών μπαταριών, έχουν ισχυρό κίνητρο να μη μεταφέρουν στο εξωτερικό τις κορυφαίες τους τεχνολογίες».
Η CATL προστέθηκε σε μια λίστα του Πενταγώνου τον Ιανουάριο, με εταιρείες που πιστεύεται ότι έχουν δεσμούς με τον κινεζικό στρατό, αν και η ίδια έχει αρνηθεί οποιαδήποτε τέτοια σχέση. Ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών Σκοτ Μπέσεντ προειδοποίησε νωρίτερα φέτος τη Μαδρίτη ότι η στενότερη συνεργασία με την Κίνα «θα ήταν σαν να κόβετε τον λαιμό σας».
Ωστόσο, το έργο της μπαταρίας κοντά στη Σαραγόσα, πρωτεύουσα της Αραγονίας στη βορειοανατολική Ισπανία, εδραιώνει τη θέση της χώρας ως ενός από τους στενότερους συμμάχους του Πεκίνου στη δυτική Ευρώπη.
Για την κατασκευή του εργοστασίου, η CATL έχει ενημερώσει τις τοπικές αρχές ότι θα φέρει συνολικά 2.000 δικούς της εργάτες εκ περιτροπής — αριθμό χωρίς προηγούμενο για κινεζικά βιομηχανικά έργα στις μεγαλύτερες οικονομίες της Ευρώπης.
Το εργοστάσιο θα ανεγερθεί σε οικόπεδο που ανήκει στη Stellantis, δίπλα σε ένα από τα εργοστάσια αυτοκινήτων του ομίλου, μια παλιά εγκατάσταση που ιδρύθηκε από τη General Motors τη δεκαετία του 1980. Σήμερα, το εργοστάσιο στην πόλη Φιγερουέλας παράγει οχήματα Opel, Peugeot και Lancia.
«Δεν νομίζω ότι οι Κινέζοι θέλουν να μοιραστούν την τεχνογνωσία με εμάς», δήλωσε ο Χοσέ Χουάν Αρθεΐθ, εργαζόμενος της Stellantis και γραμματέας του ευρωπαϊκού συμβουλίου εργαζομένων της εταιρείας. «Γι’ αυτόν τον λόγο θα φέρουν 2.000 εργάτες για την κατασκευή και την εγκατάσταση».
Ο Αρθεΐθ, που είναι επίσης γενικός γραμματέας του συνδικάτου UGT στην Αραγονία, καλωσόρισε τις προβλέψεις ότι η CATL θα χρησιμοποιήσει 3.000 κυρίως Ισπανούς εργάτες για να λειτουργήσουν το εργοστάσιο μόλις κατασκευαστεί. «Αλλά δεν νομίζω ότι θέλουν να μας δώσουν τη γνώση για να στήσουμε εμείς ένα εργοστάσιο μπαταριών», είπε.
Η CATL δεν έχει διευκρινίσει πόσοι Κινέζοι εργάτες θα συμμετάσχουν στις βασικές οικοδομικές εργασίες έναντι της εγκατάστασης του εξοπλισμού παραγωγής, που συνδέεται άμεσα με τη χημική μηχανική και τον σχεδιασμό κυψελών μπαταρίας — την ιδιόκτητη τεχνογνωσία της.
Στην Πεδρόλα, δήμο που συνορεύει με το εργοστάσιο, αξιωματούχοι της CATL έχουν αναζητήσει επιπλέον γη για βιομηχανικές εγκαταστάσεις και καταλύματα. Η δήμαρχος, Μανουέλα Μπέρχες, σημείωσε την απροθυμία τους να μοιραστούν πληροφορίες: «Είναι εμμονικοί με την απειλή της βιομηχανικής κατασκοπείας».
Η κατάρρευση της σουηδικής Northvolt τον Μάρτιο του 2025 στέρησε από την Ευρώπη τον κατασκευαστή μπαταριών που κάποτε θεωρούνταν η καλύτερη ελπίδα της για να ανταγωνιστεί μια βιομηχανία κυριαρχούμενη από την Κίνα.
Μια άλλη κινεζική εταιρεία, η AESC Envision, σχεδιάζει επίσης εργοστάσιο μπαταριών στη δυτική Ισπανία. Η Volkswagen, που έχει συνεργαστεί με την κινεζική Gotion, κατασκευάζει εργοστάσια στη Γερμανία και στη Βαλένθια της Ισπανίας.
Η Stellantis λαμβάνει €298 εκατ. από τα ευρωπαϊκά κονδύλια NextGeneration για το έργο της με την CATL, το οποίο έχει τη στήριξη και των δύο μεγάλων πολιτικών κομμάτων της Ισπανίας. Ο αριστερός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ έχει αγκαλιάσει την Κίνα στο πλαίσιο αναζήτησης εμπορίου και επενδύσεων, έχοντας επισκεφθεί τον Σι τρεις φορές τα τελευταία δυόμισι χρόνια. Το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα (PP), αν και αντιτίθεται στον Σάντσεθ σχεδόν σε όλα τα άλλα θέματα, επίσης στηρίζει το εργοστάσιο μπαταριών.
Η Μαρκ Βακέρο, αντιπρόεδρος της περιφερειακής κυβέρνησης της Αραγονίας με ηγεσία από το PP, δήλωσε: «Οι σχέσεις μεταξύ Ισπανίας και Κίνας είναι πολύ σημαντικές για αυτά τα έργα και πρέπει να κανονικοποιήσουμε το γεγονός ότι η Κίνα είναι μια χώρα με υψηλό επίπεδο καινοτομίας και τεχνολογίας, που πρόκειται να εγκατασταθεί σε άλλες χώρες».
