Παρά τις κατά καιρούς μεταρρυθμιστικές εξαγγελίες, η αδειοδοτική διαδικασία για έργα παραγωγής ενέργειας στην Ελλάδα παραμένει σύνθετη, χρονοβόρα και συχνά αποθαρρυντική. Μόνο τυχαία δεν είναι η ευρωπαϊκή προειδοποίηση για παραπομπή μας στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αν δεν «τρέξουμε». ‘Έρχεται μάλιστα να προστεθεί στον κλιμακούμενο εκνευρισμό που υπάρχει μεταξύ των επιχειρηματιών του κλάδου οι οποίοι βιώνουν συνεχώς νέα δεδομένα, που απειλούν την βιωσιμότητα των μονάδων τους και οι καθυστερήσεις στα θεσμικά επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Για να γίνει αντιληπτό το πρόβλημα, η μέση διάρκεια της αδειοδότησης υπερβαίνει τους 24 μήνες, σε αντίθεση με τον ευρωπαϊκό στόχο των 12 μηνών.
Πολλά έργα παραμένουν σε “εκκρεμότητα” επί σειρά ετών λόγω ανεπαρκούς επεξεργασίας από δημόσιους φορείς, ιδίως στις φάσεις της περιβαλλοντικής αδειοδότησης και της όδευσης των δικτύων σύνδεσης.
Όλη αυτή η καθυστέρηση έχει πολλαπλά αρνητικά αποτελέσματα. Απώλεια επενδύσεων: Μεγάλοι ενεργειακοί όμιλοι, εγχώριοι και διεθνείς, αντιμετωπίζουν αβεβαιότητα για το αν και πότε θα προχωρήσουν τα έργα τους. Μείωση ανταγωνιστικότητας: Η έλλειψη νέας παραγωγικής ισχύος διατηρεί υψηλές τις χονδρικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας. Ενεργειακή ανασφάλεια: Η καθυστέρηση στην ενσωμάτωση ΑΠΕ αυξάνει την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα και επιβαρύνει το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Κίνδυνος για τους στόχους του ΕΣΕΚ: Η επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) καθίσταται επισφαλής, ιδίως ως προς τη συμμετοχή των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα έως το 2030.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη επισημάνει την ανεπαρκή συμμόρφωση της Ελλάδας με την Οδηγία (ΕΕ) 2018/2001 για την προώθηση της χρήσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές. Η οδηγία προβλέπει ρητά την απλοποίηση των αδειοδοτικών διαδικασιών και την ύπαρξη «fast-track» μηχανισμών για έργα στρατηγικής σημασίας.
Τον Ιούνιο του 2025, η Επιτροπή απέστειλε αιτιολογημένη γνώμη προς την ελληνική κυβέρνηση, καλώντας την να επιταχύνει τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Αν δεν υπάρξει ικανοποιητική ανταπόκριση εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, η Ελλάδα ενδέχεται να παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμη καμπή: είτε θα αξιοποιήσει το ενεργειακό της δυναμικό ενισχύοντας την οικονομική της θέση και την ενεργειακή της ανεξαρτησία, είτε θα παραμείνει δέσμια ενός αναποτελεσματικού μοντέλου, κινδυνεύοντας με ευρωπαϊκές κυρώσεις και μείωση της επενδυτικής αξιοπιστίας της χώρας. Το περιθώριο δράσης στενεύει — και οι αποφάσεις πρέπει να είναι άμεσες και θαρραλέες.
