Καλή σας μέρα!! Μετά από μια εβδομάδα κατά την οποία η ισορροπία φαίνεται να επανέρχεται στη χρηματιστηριακή αγορά, αλλά να αναζητείται στην πολιτική σκηνή, η χώρα κινείται σε ρυθμούς Αγνώστου Στρατιώτου και… γνωστού αδειούχου για ένα «γεμάτο» 4ημερο από τα παλιά.
«Μίλησαν» τα συμβόλαια
Πριν δοθεί η εκκίνηση για το 4ημερο, πρωί πρωί της Πέμπτης ένα βαθύ επιφώνημα ανακούφισης ακούστηκε ταυτόχρονα στον Κηφισό (ΑΔΜΗΕ), τη Βασιλίσσης Σοφίας (υπουργείο Εξωτερικών) και τη Μεσογείων (υπουργείο Ενέργειας).
Η Nexans ξεκαθάρισε ότι προχωρά κανονικά κι εντός χρονοδιαγραμμάτων την κατασκευή του καλωδίου κι ότι δεν βλέπει κίνδυνο για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου.
Αν και στον ΑΔΜΗΕ καταλαβαίνω ότι είχαν εικόνα από ημέρες πριν για το πως θα κινούνταν οι Γάλλοι στο conference call με τους αναλυτές, μάλλον κι αυτοί θα εξεπλάγησαν -ως ένα βαθμό, τουλάχιστον- για το πόσο καθαρό, σαφές, αδιαμφισβήτητο ήταν το μήνυμα του γαλλικού κολοσσού υπέρ του έργου.
Είναι προφανές ότι οι Γάλλοι -όπως και κάθε άλλος νοήμων επιχειρηματίας στη θέση τους, είναι η αλήθεια- δεν θα απεμπολούσαν συμβόλαιο 1,4 δις ευρώ ούτε θα έκλειναν την πόρτα σε διαγωνισμούς 6 δις ευρώ που βγάζει στον αέρα ο διαχειριστής.
Show us the money
Η Nexans διέλυσε το πέπλο αβεβαιότητας που σκέπαζε το project για το τι θα κάνει η ίδια, τελείωσε με τις προθεσμίες και το plan B, έδειξε ότι κινείται με ορίζοντα το 2029, όπως προβλέπεται στο συμβόλαιο.
Αφαίρεσε, λοιπόν, ένα μεγάλο βάρος από το έργο και δίνει πολύτιμο χρόνο σε Ελλάδα, Κύπρο και ΕΕ για να επανευθυγραμμιστούν.
Τα στελέχη της γαλλικής εταιρείας αποκάλυψαν μάλιστα ότι οι εργασίες κατασκευής του καλωδίου και οι συνοδές εργασίες (δοκιμών, έργα πολιτικού μηχανικού) προχωρούν κανονικά από τον Σεπτέμβριο και μετά κι ως εκ τούτου τιμολογούνται κανονικά.
Οπότε δεν θα αργήσει η ώρα που ο Μάνος Μανουσάκης του ΑΔΜΗΕ θα ακούσει (πιθανόν να την έχει ακούσει ήδη) από τους Γάλλους μια φράση που έγινε πασίγνωστη από την φημισμένη ταινία του 1996 Jerry Maguire: Show us the money.
Η στάση του ΑΔΜΗΕ, πάντως, δεν αλλάζει: νέα πληρωμή μόνο εφ’ όσον η Κύπρος εκπληρώσει πλήρως όλες τις υποχρεώσεις της.
Τα μεγάλα «σπίτια» και το καλώδιο
Το καλώδιο Ελλάδας-Κύπρου ήταν, λοιπόν, ο πρωταγωνιστής στο conference call της διοίκησης της κατασκευάστριας του καλωδίου Nexans μετά τη δημοσιοποίηση των αποτελεσμάτων 9μηνου 2025 την περασμένη Πέμπτη.
Έχει τη σημασία του ότι για το project GSI υπέβαλαν ερωτήσεις αναλυτές από μεγάλους οίκους, που διαχειρίζονται τρισεκατομμύρια στις χρηματαγορές, όπως Deutsche Bank, Bank of America, BNP Paribas Exchange, CIC (η παλαιότερη retail τράπεζα της Γαλλίας), Barclays και Audubon.
Ο επίμονος επιχειρηματίας
Είναι πραγματικά αξιοσημείωτος ο στρατηγικός σχεδιασμός, η επιμονή και η φροντίδα στη λεπτομέρεια με τις οποίες ο Δημήτρης Κοπελούζος και οι συνεργάτες του προωθούν ένα εξαιρετικά σύνθετο project που εκτείνεται σε δύο ηπείρους, διασχίζει τη Μεσόγειο και πολλές χώρες και καταφέρνει ν εξασφαλίζει χρηματοδότηση και αδειοδοτήσεις σε περιβάλλον έντονου ανταγωνισμού από άλλα έργα σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου.
Κάθετος διάδρομος
Και από τα καλώδια το ενδιαφέρον τις επόμενες δύο εβδομάδες μεταφέρεται στους αγωγούς.
Το δίδυμο της ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου και Νίκος Τσάφος βρίσκονται σήμερα και αύριο στο Βουκουρέστι για να μετάσχουν στις εργασίες της Διασύνδεσης στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (Central East South East Connectivity/ CESEC), που αποτελεί μια εκ των τεσσάρων περιφερειακών Ομάδων Υψηλού Επιπέδου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στην οποία μετέχουν εννέα κράτη-μέλη της ΕΕ και χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης.
Η ελληνική αντιπροσωπεία κατεβαίνει στο… γήπεδο του Βουκουρεστίου με φουλ επιθετική τακτική και στόχο να πετύχει καθαρή νίκη, δηλαδή να προωθήσει το θέμα του κάθετου διαδρόμου μεταφοράς αερίου προς την Ουκρανία, κάτι που επιθυμούν σφόδρα οι Αμερικανοί και είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας ως πύλης εισόδου του αμερικανικού LNG από γεωπολιτικής και οικονομικής σκοπιάς.
Η έκπτωση 50% και οι 3 διάδρομοι του αερίου
Η συνάντηση των υπουργών Ενέργειας ξεκινά με θετικές ειδήσεις αφού οι διαχειριστές των συστημάτων φυσικού αερίου από την Ελλάδα έως τη Μολδαβία συμφώνησαν να αυξήσουν από το Νοέμβριο σε τρεις τις στρατηγικές διαδρομές μεταφοράς αερίου από την Ελλάδα στην Ουκρανία.
Στο γνωστό διασυνοριακό προϊόν δυναμικότητας «Διαδρομή 1» (Route 1) προστίθενται και τα προϊόντα «Διαδρομή 2» (Route 2) και «Διαδρομή 3» Route 3)
Όσον αφορά το Route 1 αποφασίστηκε να επεκταθεί για άλλους έξι μήνες και οι διαχειριστές Ρουμανίας και Μολδαβίας ανακοίνωσαν έκπτωση 50%.
Η ενεργειακή πρεμιέρα της Kimberly
Αυτό είναι και το σημαντικότερο project των ΗΠΑ στην περιοχή, όπως πρόκειται να επαναβεβαιώσει ο υπουργός Ενέργειας της υπερδύναμης Chris Wright, ο οποίος έρχεται 6-7 Νοεμβρίου στην Αθήνα για την πρωτοβουλία «Διατλαντική Συνεργασία για την Ενέργεια» (P-TEC), που έχει αναλάβει με τον Έλληνα ομόλογό του, Σταύρο Παπασταύρου.
Τα δύο υπουργεία συνεργάζονται στενά για την προετοιμασία της συνόδου για την οποία θα έλθουν στην Αθήνα υπουργοί από 24 χώρες, ενώ θα εμφανιστεί για πρώτη φορά σε επίσημη εκδήλωση και η νέα πρέσβειρα των ΗΠΑ Kimberly Ann Guilfoyle (όπως είναι το πλήρες όνομά της).
Η νέα πρέσβειρα, μαθαίνω ότι όλο αυτό το -μεγάλο- διάστημα της προετοιμασίας της για τα καινούργια της καθήκοντα, έχει ασχοληθεί επισταμένως με την ενέργεια, η οποία, άλλωστε, είναι κεντρική προτεραιότητα συνολικά της κυβέρνησης Trump.
Και θα στοιχημάτιζα ότι ο Σταύρος Παπασταύρου θα είναι ο πρώτος ή πάντως από τους 2-3 πρώτους, υπουργός που θα διαβεί το κατώφλι του ιστορικού κτιρίου της αμερικανικής πρεσβείας στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας για να τη συναντήσει και επισήμως – ανεπίσημα είχαν συναντηθεί προ ημερών στις ΗΠΑ.
Στα χαμηλά 4ετίας
Ενδεικτικό, πάντως, της συναντίληψης των δύο πλευρών είναι ότι Σταύρος Παπασταύρου και Chris Wright χρησιμοποιούν το ίδιο επιχείρημα για τις τιμές ενέργειας σε καθεμιά από τις δύο χώρες: ότι βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2021.
Ο Έλληνας υπουργός χρησιμοποίησε το ίδιο επιχείρημα και στο πετρέλαιο θέρμανσης.
Το 30-30 του Μυτιληναίου
Από τα πολλά και ενδιαφέροντα που είπε κρατώ την αναφορά ότι η κατάσταση με το ενεργειακό κόστος στη βιομηχανία στην Ευρώπη «δεν είναι βιώσιμη».
«Ένας μεγάλος αριθμός από τις πιο ενεργοβόρες επιχειρήσεις έχει κλείσει τα τελευταία τρία χρόνια, όλες λόγω του κόστους ενέργειας. Δεν μπορούν απλώς να είναι ανταγωνιστικές. Είναι τόσο απλό», επισήμανε και πρόσθεσε ότι παρότι τάσσεται «υπέρ της πράσινης μετάβασης», οι πολιτικοί δεν υπήρξαν ειλικρινείς σχετικά με το πραγματικό κόστος των τεράστιων επενδύσεων που απαιτούνται για τις ενεργειακές υποδομές.
«Οι περισσότερες εταιρείες ήταν θετικές όταν τους ρωτούσαν οι πολιτικοί «θέλετε να προχωρήσουμε με ταχύτητα στην «πράσινη επανάσταση»;», είπε.
«Αλλά η ερώτηση θα έπρεπε να είναι: «είστε έτοιμοι να δεχθείτε ότι το 30% του μισθού σας για τα επόμενα 30 χρόνια θα πρέπει να πηγαίνει στην πράσινη μετάβαση;»— τότε ίσως η απάντηση θα ήταν πολύ διαφορετική».
Λιανική: Προσφορές αέρος-αέρος
Την ίδια ώρα ο ανταγωνισμός στη λιανική αγορά ενέργειας απογειώνεται -κυριολεκτικά και μεταφορικά.
Η ηγέτιδα στο χώρο ΔΕΗ προωθεί το νέο σταθερό προϊόν ρεύματος, το οποίο χαρακτηρίζει «ιδανικό για οικογένειες με παιδιά», ΔΕΗ myHome Plan με σταθερό κόστος στα 60 ευρώ το μήνα, δίνοντας μεταξύ άλλων ως προσφορές 6 μήνες δώρο συνδρομή στο Disney+ και 30% έκπτωση στον Family ναύλο της Aegean.
Προσφορές, δηλαδή, αέρος αέρος…
Η ΔΕΗ και το τηλεκοντρόλ
Με την κίνησή της αυτή η ΔΕΗ είναι προφανές ότι απαντά στη συνεργασία Protergia-Cosmote που προσφέρουν εκπτώσεις για τους καταναλωτές που συνάπτουν συμβόλαια -ενέργειας, τηλεφωνίας, ίντερνετ- και με τις δύο.
Στέλνει ταυτόχρονα και μήνυμα στην Cosmote, η οποία έχει ως γνωστόν τη δική της τηλεοπτική πλατφόρμα.
Κάποιοι, πάντως, βλέπουν τη δωρεάν συνδρομή στο Disney+ ως εικόνα από το μέλλον, το ΔΕΗ TV.
Ενδεχόμενο που η επιχείρηση έχει διαψεύσει κατ’ επανάληψη.
Πόσα κανάλια «χωρούν» στους λογαριασμούς ενέργειας
Όσοι βλέπουν μπροστά στο μέλλον, εντοπίζουν τέσσερα σημεία:
Οι καταναλωτές ενέργειας, θέλοντας και μη, πληρώνουν 36 ευρώ υπέρ ΕΡΤ ετησίως.
Εταιρείες όπως η ΔΕΗ ξεκινούν τις προσφορές δωρεάν πρόσβασης σε συνδρομητικά κανάλια.
Εταιρείες ενέργειας είτε δραστηριοποιούνται και στις τηλεπικοινωνίες (ΔΕΗ, Volton) είτε συνεργάζονται με εταιρείες τηλεπικοινωνιών (Protergia-Cosmote).
Τα τηλεοπτικά κανάλια αναπτύσσουν σταδιακά τις δικές τους πλατφόρμες και θέλουν να επεκταθούν και στην αγορά συνδρομητικών υπηρεσιών.
Εάν συνδυαστούν και τα τέσσερα, το ερώτημα είναι προφανές: πόσα κανάλια θα «χωρούν» στους λογαριασμούς ενέργειας στο μέλλον;
Επικοινωνιακή «κοιλιά»
Από το νέο έτος οι εταιρείες ενέργειας θα διευρύνουν το χαρτοφυλάκιο των δραστηριοτήτων τους και με τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης.
Στο συγκεκριμένο θέμα, πάντως, προκαλεί εντύπωση η στάση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Ενέργειας, η οποία μιλά από καθόλου έως πολύ λίγο για τα εν λόγω προγράμματα παρ’ όλο που «μοιράζει λεφτά» -κατά το κοινώς λεγόμενο- σε δεκάδες χιλιάδες καταναλωτές.
Το γεγονός ότι τα προγράμματα όπως το «Εξοικονομώ» ακούγονται ελάχιστα στη δημόσια σφαίρα, πληροφορούμαι ότι… δεν ακούγεται καλά στα ανώτερα κυβερνητικά κλιμάκια καθώς και στους βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας.
«Άλλοι υπουργοί εάν το υπουργείο τους μοίραζε τόσα λεφτά, θα ξημεροβραδιάζονταν στα κανάλια», έλεγε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή παλιός γαλάζιος βουλευτής εκφράζοντας την έκπληξή του για την επικοινωνιακή «κοιλιά» του ΥΠΕΝ στα χρηματοδοτικά προγράμματα αλλά και το γεγονός ότι μέχρι τώρα δεν έχει γίνει άνωθεν παρέμβαση ώστε να ενεργοποιηθούν.
Η Παληαρούτα και οι περιοδείες
Ένας δεύτερος τομέας στον οποίο παρατηρείται «κοιλιά» είναι οι περιοδείες στην περιφέρεια.
Στη μετά την Αλεξάνδρα Σδούκου εποχή οι επισκέψεις της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ στην περιφέρεια είναι σπάνιες, ενώ η πρώην υφυπουργός ήταν τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα σε περιοδεία, ειδικά στο τελευταίο διάστημα της θητείας της.
Βεβαίως, είναι αντιληπτές οι επείγουσες προτεραιότητες, το «βαρύ» πρόγραμμα και οι συνεχείς υποχρεώσεις σε Αθήνα και εξωτερικό του μεν ατλαντιστή Στ. Παπασταύρου που έχει προτεραιοποιήσει εξορύξεις και αέριο, σε συνδυασμό με τα θέματα χωροταξίας και υδάτων που του τρώνε επίσης πολύ χρόνο καθημερινά και του ατλαντιστή/ευρωπαϊστή Νίκου Τσάφου που ασχολείται κατά κόρον με τα θέματα των τιμών ενέργειας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και τις επενδύσεις για την ενεργειακή ασφάλεια.
Το κενό, όμως, είναι ευδιάκριτο κι ακούω ότι έχει πέσει στο τραπέζι η επιστράτευση και της γενικής γραμματέας Ενέργειας, Δέσποινας Παληαρούτα, αφού πρώτα «ψηθεί» στο πλευρό των δύο υπουργών.
«Έπιασε» το μήνυμα
Η οποία Δέσποινα Παληαρούτα -να πω με την ευκαιρία ότι, όπως μαθαίνω, συγκαταλέγεται στις τακτικές αναγνώστριες της στήλης- πήρε πρωτοβουλίες όταν της διαμηνύθηκε ευσχήμως και διέγνωσε και η ίδια την αναγκαιότητα να βγει μπροστά επικοινωνιακά για να προβάλλει το έργο του υπουργείου.
Τρεις εμφανίσεις, δύο ομιλίες σε συνέδρια και μια συνέντευξη, καθώς και πιο ενεργή παρουσία στα social media είναι ο μέχρι τώρα απολογισμός, ενώ αντιλαμβάνομαι ότι οι εμφανίσεις της θα πυκνώσουν σε συνεννόηση με το επικοινωνιακό επιτελείο του υπουργείου.
«Απόλλων» καλεί Αλεξάνδρα
Καθώς αναφέρθηκα στην Αλεξάνδρα Σδούκου, έχει υποπέσει στην αντίληψή μου ότι δέχεται κριτική από αυτοδιοικητικούς για την πορεία του προγράμματος «Απόλλων», το οποίο δεν εξελίχθηκε όπως είχε σχεδιαστεί, απεντάσσεται από το Ταμείο Ανάκαμψης και αναζητείται φόρμουλα για να χρηματοδοτηθεί από άλλους πόρους.
Και δέχεται κριτική διότι η ίδια είχε αναλάβει την «ιδιοκτησία» (να θυμηθώ έναν δημοφιλή όρο της περιόδου των Μνημονίων) του εν λόγω προγράμματος περιοδεύοντας σε όλες τα περιφέρειες της χώρας και προβάλλοντας τα οφέλη του «Απόλλωνα».
Παρ’ όλο που η Αλεξάνδρα Σδούκου έχει ξανοιχτεί στα βαθιά νερά της πολιτικής, εξακολουθεί να παρακολουθεί στενά τα θέματα της ενέργειας, και προφανώς δεν έχει κανένα λόγο να μην βγει να εξηγήσει τι συνέβη και τι μέλλει γενέσθαι με το πρόγραμμα «Απόλλων».
Διαρροές
Ο Νίκος Τσάφος από την πλευρά του ασχολείται και με τα… υδραυλικά.
Οι διαρροές εις βάρος του πληθαίνουν, τα μηνύματα γίνονται ολοένα και πιο αιχμηρά όσο περνά ο καιρός, οπότε, τί να κάνει ο άνθρωπος, άρχισε να ψάχνει αριστερά και δεξιά -ακόμη και ακροδεξιά…
Και καθώς, ως γνωστόν, ρωτώντας πας στην πόλη, απευθύνθηκε και στο Μέγαρο Μαξίμου μήπως μπορούν να τον συνδράμουν στην έρευνά του.
Και δεν είναι ο μόνος καθώς ανάλογα θέματα με τα… υδραυλικά τους ακούω ότι έχουν και μέλη προηγούμενων πολιτικών ηγεσιών του ΥΠΕΝ, που επίσης απευθύνθηκαν στο Μαξίμου όσο και προς το «Μποδοσάκειο», όπου η έδρα της αντιπροεδρίας της κυβέρνησης, για συνδρομή.
Μιλά -και γράφει- με το έργο του
Να πω με την ευκαιρία ότι ο Νίκος Τσάφος απέχει παρασάγγας από το πρότυπο του κλασικού έλληνα πολιτικού.
Τεχνοκράτης, εργασιομανής, μετριοπαθής, αγγλοσαξονικής κουλτούρας, προτάσσει την ουσία κι όχι τις εντυπώσεις και προτιμά να μιλά με το έργο του παρά να μοιράζει παραπολιτικά.
Άφησε την καριέρα του στον τομέα του αερίου στις ΗΠΑ ανταποκρινόμενος σε προσωπική πρόσκληση του Κυριάκου Μητσοτάκη, θήτευσε ως ανώτερος σύμβουλος Ενέργειας του πρωθυπουργού και εξακολουθεί να είναι ο βασικός συντάκτης όλων των σχετικών με την ενέργεια (κι όχι μόνο) κειμένων του πρωθυπουργού.
Δια χειρός Τσάφου ήταν και το πρόσφατο άρθρο του Κυριάκου Μητσοτάκη στους Financial Times για την πράσινη μετάβαση.
