Καλή σας μέρα!
Ποια θα είναι από εδώ και στο εξής η πορεία των μετοχών γενικά, και των μετοχών της ενέργειας ειδικότερα; Αυτό είναι το ερώτημα του ενός εκατομμυρίου, όχι μόνο για τους επενδυτές, μεγάλους και μικρούς, αλλά και τα στελέχη του τομέα της ενέργειας.
Πολύ περισσότερο καθώς στο επίκεντρο των εξελίξεων βρίσκεται μια εμβληματική εταιρεία, η Metlen και ένας από τους πλέον επιδραστικούς Έλληνες επιχειρηματίες, ο Βαγγέλης Μυτιληναίος.
Ακούω διάφορα σενάρια και διαφορετικές «αναγνώσεις» για τις εξελίξεις.
Γνωρίζοντας, όμως, ότι ο Βαγγέλης Μυτιληναίος είναι «σκληρό καρύδι», καταλαβαίνω ότι είναι αυτός που θα (θέλει να) πει την τελευταία λέξη.
Και θα το κάνει his way -για να θυμηθώ τον Φρανκ Σινάτρα. Με κινήσεις που θα αιφνιδιάσουν ευχάριστα.
Η χορηγία του ταξιάρχου
Ο ισχυρός άνδρας της Metlen, ο οποίος -θυμίζω- φέρει τον τίτλο του ταξιάρχου και είναι μέλος του ΔΣ του Πολεμικού Μουσείου, έχει ήδη ζωστεί τα όπλα του.
Και τι συμβολισμός;
Με χορηγία του ομίλου ανακατασκευάζεται η εξωτερική όψη του υπουργείου Εθνικής Άμυνας σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κωνσταντίνου Βαρώτσου. Μαθαίνω ότι προγραμματίζεται λαμπρή τελετή εγκαινίων, παρουσία της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας της χώρας, την επαύριο της εθνικής εορτής, στις 29 Οκτωβρίου.
Πρέσινγκ στη λιανική ενέργειας
Την ίδια ώρα που άλλοι ακούν Σινάτρα, στη λιανική αγορά ενέργειας φαίνεται να προτιμούν το ελληνικό ρεπερτόριο.
Σε κάποιες εταιρείες κινούνται στους ρυθμούς του Γιάννη Πάριου σιγοτραγουδώντας το «πιο καλή η μοναξιά», ενώ σε κάποιες άλλες προτιμούν πιο βαριά λαϊκά, επιλέγοντας Στέλιο Καζαντζίδη και το «δυο πόρτες έχει η ζωή».
Στις πρώτες προκρίνουν την αυτόνομη πορεία, στις δεύτερες επιδιώκουν να εξαγοράσουν κι έτσι στρέφουν το ενδιαφέρον τους σε δύο -κατά ορισμένες πληροφορίες και τρίτη- εταιρείες που δέχονται στενό πρέσινγκ να πωλήσουν. Πρέσινγκ στα 4/4 του γηπέδου, για να χρησιμοποιήσω έναν ποδοσφαιρικό όρο. Προς το παρόν καταφέρνουν να μην δέχονται γκολ.
Αλλά η αντίπαλη ομάδα, αυτή που επιδιώκει να αγοράσει, είναι καλά προπονημένη και μαθημένη να παίρνει αποτελέσματα, ακόμη και στις πιο δύσκολες έδρες.
Έναυσμα για ράλι
Άλλωστε, υπάρχει η σχολή που λέει ότι ευνοούνται τα deals στις περιόδους που υπάρχουν έντονες διακυμάνσεις και φαινόμενα μαζικών πωλήσεων στις αγορές.
Τόσο επειδή οι αποτιμήσεις γίνονται κατά κανόνα πιο λογικές όσο (και) επειδή το deal μπορεί να αποτελέσει το έναυσμα για χρηματιστηριακό ράλι των μετοχών των εμπλεκόμενων εταιρειών.
Δεν είναι προφανώς τυχαίο ότι αυτήν την εποχή στην ενεργειακή αγορά ακούγεται ολοένα και περισσότερο η παροιμία «όσα φέρνει η ώρα, δεν τα φέρνει ο χρόνος».
Εξοικονομούν… deals
Ένας επιπλέον λόγος για την κινητικότητα σε επίπεδο εξαγορών/συνεργασιών στη λιανική αγορά ενέργειας είναι ότι από το νέο έτος προγραμματίζεται να ξεκινήσει η εμπλοκή των παρόχων και στα προγράμματα «Εξοικονομώ».
Καταλαβαίνω ότι όσοι προετοιμαστούν κατάλληλα και «χτυπήσουν» την αγορά -λόγω και μεγέθους και μηχανισμού- θα αποκτήσουν ένα ακόμη πλεονέκτημα έναντι του ανταγωνισμού.
Κι αυτό είναι βασικό επιχείρημα που χρησιμοποιείται στις διαπραγματεύσεις.
Ποιος κρατά τα φώτα ανοιχτά;
Την ίδια ώρα στον Ειδικό Λογαριασμό Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΕΛΥΚΩ) οι προμηθευτές ενέργειας λειτουργούν σαν ταμείο αλληλεγγύης.
Το έλλειμμα αγγίζει τα 400 εκατομμύρια ευρώ, οι απομειώσεις στις πληρωμές υπερβαίνουν το 30%, και οι εταιρείες συνεχίζουν να χρηματοδοτούν, στην ουσία, την κοινωνική πολιτική του κράτους με ίδια κεφάλαια και δανεισμό.
Βεβαίως, το θεσμικό πλαίσιο προβλέπει «έγκαιρη ενίσχυση» όταν ο λογαριασμός «βουλιάζει».
Μόνο που συνήθως η ενίσχυση μένει στα χαρτιά και δεν φτάνει στο ταμείο...
Φυσικά, η κοινωνική πολιτική είναι αυτονόητα απαραίτητη και απόλυτα χρήσιμη.
Αλλά κοινωνική πολιτική με δανεικά από τον ιδιωτικό τομέα;
Ευρω-τουρκικό deal για το καλώδιο;
Και από τη λιανική αγορά, στη μεταφορά ενέργειας, τομέας στον οποίο κυριαρχεί η «καλωδιάδα».
Ένα γεωπολιτικο-ενεργειακό σήριαλ το οποίο, κατά κοινή εκτίμηση, θα έχει πολλά ακόμη επεισόδια.
Το ενδιαφέρον μεταφέρεται πλέον στις Βρυξέλλες καθώς φαίνεται ότι θα υπάρξει παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μάλιστα στο ανώτατο επίπεδο: την ίδια την πρόεδρο Ursula von den Leyen.
Ένα σενάριο από τους διαδρόμους στο κτίριο της Κομισιόν που μου μετέφεραν είναι ότι θα επιχειρηθεί η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου να υπαχθεί στο συνολικό «πακέτο» των ευρω-τουρκικών σχέσεων έτσι ώστε να επιδιωχθεί συμφωνία στη λογική του δούναι και λαβείν.
Σε μια τέτοια περίπτωση θα έχει προφανές ενδιαφέρον τί θα κάνουν οι Κύπριοι, οι οποίοι προβάλλουν ως λόγο για να μην ανταποκριθούν στις συμπεφωνημένες υποχρεώσεις τους ακριβώς ότι δεν προχωρούν οι έρευνες βυθού λόγω της αντίδρασης της Τουρκίας.
Το μυστήριο των Χριστουγέννων
Ο ιστορικός του μέλλοντος, που θα καταγράψει την αν μη τι άλλο ενδιαφέρουσα ιστορία του καλωδίου, θα (πρέπει να) εστιάσει, πάντως, στην περίοδο από τα Χριστούγεννα του 2023 έως τις αρχές του 2024.
Κι αυτό γιατί η Κύπρος ήταν μέχρι τον Δεκέμβριο του 2023 αναφανδόν υπέρ του έργου.
Ξαφνικά, τον Φεβρουάριο του 2024 η στάση της άλλαξε 180 μοίρες -και μένει να φωτιστεί, με ντοκουμέντα, το γιατί.
Το πάθημα με τους S-300…
Στην Κύπρο, πάντως, είναι διάχυτη η ανησυχία ότι θα επαναληφθεί η ιστορία με το ρωσικό πυραυλικό αντιαεροπορικό σύστημα S-300.
Η Κύπρος είχε καταβάλλει 300 εκατομμύρια λίρες στη δεκαετία του 1990 για ν’ αποκτήσει τους S-300 που θεωρούνταν από τα πλέον αξιόμαχα παγκοσμίως την εποχή εκείνη.
Ωστόσο, το θέμα έλαβε πολύ μεγάλη δημοσιότητα, η Τουρκία αντέδρασε και απείλησε με στρατιωτική επιχείρηση και τελικά οι πύραυλοι μεταφέρθηκαν στην Κρήτη.
Κάτι αντίστοιχο φοβούνται και τώρα. Ότι θα πληρώσουν για το καλώδιο και καλώδιο δεν θα εγκατασταθεί.
…Και το μάθημα με το Barak MX
Το πάθημα έγινε μάθημα, πάντως, καθώς πρόσφατα οι Κύπριοι προμηθεύτηκαν και εγκατέστησαν το ισραηλινό αντιαεροπορικό σύστημα Barak MX, που θεωρείται σήμερα από τα πλέον αποτελεσματικά σε παγκόσμιο επίπεδο.
Αυτοί τη φορά κινήθηκαν με απόλυτη μυστικότητα και όταν οι Τούρκοι το αντιλήφθηκαν και αντέδρασαν -κι εξακολουθούν να αντιδρούν- πολύ έντονα, ήταν αργά.
Βεβαίως, παίζει ρόλο και η χώρα προέλευσης του συστήματος -υπ’ αυτήν την έννοια η κίνηση της κυπριακής κυβέρνησης είναι ακόμη πιο σημαντική- καθώς είναι από τη μία τόσο τεταμένες οι σχέσεις Τουρκίας-Ισραήλ και από την άλλη τόσο στενές οι σχέσεις Ισραήλ-ΗΠΑ επί προεδρίας Trump που, όπως εκτιμούν πολιτικοί και στρατιωτικοί αναλυτές, ο Erdogan πάρα πολύ δύσκολα θα το ρισκάρει…
Αρχή από το Ισραήλ
Ακριβώς για τους λόγους αυτούς παραμένει ενεργό το σενάριο να ξεκινήσει το project του καλωδίου από το τμήμα Κύπρος-Ισραήλ.
Πολύ περισσότερο καθώς το τέλος των επιχειρήσεων στη Γάζα και η έναρξη της ανοικοδόμησής της -εφ’ όσον όλα κυλήσουν με βάση τη συμφωνία- δημιουργούν νέα μια πραγματικότητα στην περιοχή.
Συστημένο στη Μεσογείων
Για το project της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κρήτης-Κύπρου έγιναν την περασμένη εβδομάδα πολλές τοποθετήσεις από διάφορες πλευρές, σε Αθήνα, Λευκωσία και Βρυξέλλες.
Ξεχωρίζω την τοποθέτηση του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη σε συνέντευξή του:
«Σε ό,τι αφορά την ηλεκτρική διασύνδεση, η Ελλάδα έχει ταχθεί εξ αρχής υπέρ της υλοποίησης του έργου, με πολύ σαφείς τοποθετήσεις τόσο του Πρωθυπουργού, όσο και δικές μου. Είμαστε πολύ συνεπείς σε αυτό».
Τί ή μάλλον ποιός λείπει από την δήλωση;
Είναι ηλίου φαεινότερο ότι ο έμπειρος στην πολιτική και δεινός χρήστης της γλώσσας δεν… ξέχασε να αναφέρει τον υπουργό Ενέργειας αλλά έστειλε… συστημένο -διπλό- μήνυμα στη Μεσογείων.
Ότι τον πρώτο λόγο για το έργο, με την διάσταση που έχει λάβει πλέον, έχει η ελληνική διπλωματία και φυσικά ο ίδιος ως επικεφαλής της -πέραν φυσικά του πρωθυπουργού, ο οποίος έχει τον πρώτο και τον τελευταίο λόγο σε όλα.
Κι ότι ο ίδιος ο Γ. Γεραπετρίτης -όπως σας έχω αποκαλύψει εδώ και καιρό- δεν έχει καμία διάθεση να αφήσει την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΞ, αν και είναι αυτονόητο ότι η σύνθεση της κυβέρνησης αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα του πρωθυπουργού.
Τριάδα στα υπουργικά έδρανα
Την περασμένη Πέμπτη, πάντως, ο Σταύρος Παπασταύρου κάθισε δίπλα στον Γιώργο Γεραπετρίτη, ο οποίος με τη σειρά του κάθισε δίπλα στον Κυριάκο Μητσοτάκη στα υπουργικά έδρανα.
Στη Βουλή αποτελεί εθιμικό δίκαιο να κάθεται δίπλα στον πρωθυπουργό ο υπουργός στις αρμοδιότητες του οποίου εντάσσεται το θέμα της συζήτησης (εν προκειμένω, η εξωτερική πολιτική).
Το γεγονός ότι αμέσως μετά κάθισε ο υπουργός Ενέργειας αντανακλά και το πόσο συνδεδεμένη είναι η ενέργεια με την εξωτερική πολιτική.
Οι εξορύξεις τους φέρνουν (πιο) κοντά
Μέχρι τώρα θεωρούνταν πιο πιθανό να ανατείλει ο ήλιος από την δύση παρά να πει ο Κυριάκος Βελόπουλος καλή κουβέντα για κυβερνητικό αξιωματούχο, πολύ περισσότερο για υπουργό.
Κι όμως έγινε κι αυτό. Ο πρόεδρος της «Ελληνικής Λύσης» χαρακτήρισε τον υπουργό Ενέργειας «συμπαθή» σημειώνοντας ότι «εκτιμώ την τεχνοκρατική του αντίληψη».
Είναι προφανές ότι η πολιτική του Σταύρου Παπασταύρου υπέρ των εξορύξεων εκτιμάται ιδιαίτερα στον χώρο δεξιά της Νέας Δημοκρατίας.
Κι αυτό θα (αποδειχθεί ότι) έχει πολύ μεγάλη σημασία στην περίοδο μετά τις εκλογές…
Ανασχηματισμός με άρωμα γυναίκας
Μιας και αναφέρθηκα στον ανασχηματισμό, καταλαβαίνω ότι η προεργασία έχει ξεκινήσει.
Τί εννοώ; Όχι ότι άρχισαν να γράφουν και να σβήνουν ονόματα στη λίστα αλλά ότι στο μυαλό του πρωθυπουργού και των πολύ στενών συνεργατών του άρχισε να σκιαγραφείται το νέο υπουργικό σχήμα, το οποίο έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς θα είναι το σχήμα της νέας εκλογικής μάχης.
Μαθαίνω ότι σε αυτό θα επιδιωχθεί να υπάρχουν περισσότερες γυναίκες.
Όπως επίσης ότι θα δοθεί βαρύτητα σε περιοχές όπου η Νέα Δημοκρατία πιέζεται περισσότερο δημοσκοπικά, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη Μακεδονία.
Το υπουργείο ΑΙ…
Η ανακοίνωση του νέου κυβερνητικού σχήματος, που, με τα σημερινά δεδομένα, προγραμματίζεται για τον Ιανουάριο, θα έχει μια -ευχάριστη- έκπληξη αφού η Ελλάδα θα αποκτήσει το πρώτο υπουργείο Τεχνητής Νοημοσύνης (ΑΙ).
Δεν θα πρόκειται για νέο υπουργείο αλλά για τη μετονομασία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης.
Ήδη, πάντως, έχει συγκροτηθεί ειδική γραμματεία Τεχνητής Νοημοσύνης και Διακυβέρνησης Δεδομένων.
…Και το υπουργείο ΑΑ (άνευ αρμοδιοτήτων)
Την ίδια ώρα το υπουργείο που βρίσκεται -και θα βρίσκεται το επόμενο διάστημα- στην επικαιρότητα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων αναζητά, εκτός από τις επιδοτήσεις των παραγωγών, και… ρόλο στη νέα εποχή.
Το υπουργείο τείνει να μετατραπεί σε αδειανό κέλυφος καθώς οι σημαντικότερες αρμοδιότητές του μεταφέρονται σε άλλα υπουργεία.
Ο ΟΠΕΚΕΠΕ περνά στον έλεγχο της ΑΑΔΕ, άρα στο υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, ενώ ακούγεται έντονα ότι θα μεταφερθούν αφ’ ενός ο ΕΛΓΑ στο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας ώστε να συνδεθεί με την Κρατική Αρωγή και αφ’ ετέρου το τμήμα του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ που ασχολείται με την εκπαίδευση στο υπουργείο Παιδείας.
Επίσης, τα θέματα της αγοράς αγροτικών προϊόντων τα χειρίζεται κυρίως το υπουργείο Ανάπτυξης.
Εάν μάλιστα ληφθεί υπ’ όψιν ότι από το 2028 τα αγροτικά χρηματοδοτικά προγράμματα θα ενταχθούν, στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής, στο ενιαίο εθνικό αναπτυξιακό πρόγραμμα που θα εποπτεύεται και αυτό από το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, τότε είναι προφανές ότι σημαντικότερο ρόλο θα έχει στην αγροτική πολιτική ο «τσάρος» της οικονομίας παρά ο ομόλογός του της Αγροτικής Ανάπτυξης.
Έως τις εκλογές δεν πρόκειται φυσικά να γίνουν αλλαγές, καθώς το υπουργείο θεωρείται υψηλού συμβολισμού, αλλά μετά ακούω ότι δρομολογούνται δραστικές παρεμβάσεις.
Μένει για να εισπράττει τη φθορά
Όσον αφορά στον νυν υπουργό Αγρ. Ανάπτυξης Κώστα Τσιάρα, πληροφορούμαι ότι υπέβαλε παραίτηση αλλά δεν έγινε αποδεκτή από τον πρωθυπουργό.
Το θέμα συζητήθηκε εκτενώς σε ανώτατο κυβερνητικό επίπεδο και αποφασίστηκε ο Κ. Τσιάρας να παραμείνει στη θέση του μέχρι νεωτέρας καθώς κρίθηκε ότι όποιος τον αντικαταστήσει τώρα θα «καεί» με το καλημέρα.
Θα γίνει δηλαδή ο σάκος του μποξ για τους αγρότες και κτηνοτρόφους χωρίς επί της ουσίας να έχει τη δυνατότητα να κάνει κάτι για ν’ αλλάξει τα πράγματα και το δυσμενές κλίμα που έχει δημιουργηθεί.
Ως εκ τούτου ο υπουργός… ξεπαραιτήθηκε (στήθηκε όλο αυτό το -θεατρικό- σκηνικό με την αυτό-διάψευση της παραίτησης την Πέμπτη) και θα αναζητηθεί το κατάλληλο τάιμινγκ για την αλλαγή φρουράς στο υπουργείο.
Επιδοτήσεις όπως… Ελληνικό
Στην πραγματικότητα, τον πρώτο λόγο στην αγροτική πολιτική έχει εδώ και καιρό ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, ο οποίος έχει αναλάβει τις επαφές και με τις Βρυξέλλες.
Εφαρμόζει μάλιστα το μοντέλο που εφάρμοσε η κυβέρνηση στην πρώτη θητεία της για να ξεμπλοκάρει το μεγάλο project στο Ελληνικό, το οποίο ήταν τότε πολύ ψηλά στις προτεραιότητες της.
Τότε, λοιπόν, στην αρχή δύο φορές την βδομάδα και μετά μία, την ίδια ημέρα και ώρα (Παρασκευή στις 3 το μεσημέρι) συγκεντρώνονταν στην ίδια αίθουσα οι συναρμόδιοι υπουργοί για να κάνουν επισκόπηση της πορείας των δράσεων που απαιτούνταν και να επιλύουν προβλήματα και δυσλειτουργίες που προέκυπταν.
Κάτι αντίστοιχο κάνει τώρα ο Κωστής Χατζηδάκης και μάλιστα σε ημερήσια βάση -στις 4 το απόγευμα- με όλους τους εμπλεκόμενους με τις αγροτικές επιδοτήσεις.
Παράλληλα, μαθαίνω ότι έχει αναλάβει να εισηγηθεί τον διάδοχο του Κ. Τσιάρα κι έχει κάνει τις πρώτες βολιδοσκοπήσεις.
Γαλάζιος πρόεδρος
Παλιά ήταν η δημοσιογραφία που σε οδηγούσε παντού, κατά το γνωστό ρητό, τώρα είναι η ενέργεια.
Μαθαίνω ότι για πρόεδρος στη γαλάζια νομαρχιακή του Βορείου τομέα της Αθήνας, μιας από τις σημαντικότερες της χώρας καθώς άλλωστε και ο Βόρειος τομέας της πάλαι ποτέ Β’ Αθηνών είναι κρίσιμη εκλογική περιφέρεια για τη ΝΔ, προαλείφεται ο γενικός διευθυντής Διαχείρισης και Συντήρησης Παγίων του ΑΔΜΗΕ Γιάννης Μανιάτης, «μητσοτακικός» και της επιρροής του Κωστή Χατζηδάκη.
