Στο φόντο της υπόθεσης με τη απομάκρυνση και διαχείριση των αποβλήτων της επιχείρησης εμπορίας διαχείρισης κατεψυγμένων κρεάτων και ψαριών που προέκυψαν από την πυρκαγιά της Κέρκυρας, που ανέδειξε κενά στη διαδικασία στο όλο σύστημα των αποβλήτων, νέο “καμπανάκι” έκρουσε ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης (ΣΕΠΑΝ) σε εκδήλωση προς τα ΜΜΕ, χθες, σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων και την προώθηση των αρχών της κυκλικής οικονομίας.
Εστίασε, δε, στην ενεργειακή αξιοποίηση των αποβλήτων ως σημείο βασικό για την επόμενη μέρα.
Όπως ανέφερε η διοίκηση του ΣΕΠΑΝ, εξακολουθεί το 80% των αποβλήτων θάβεται. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την πρόεδρο του Συνδέσμου κα Ελένη Μπέλση η Ελλάδα είναι από τις ελάχιστες χώρες της Ε.Ε που διατηρεί σε ποσοστό 80% τη διαδικασία της ταφής των αποβλήτων καθώς η ανακύκλωση ακόμη “χωλαίνει”. Κι αυτό την ώρα που η Ελλάδα μέχρι το 2035 πρέπει να μειώσει στο 10% τη ταφή των σκουπιδιών και να έχει αντικατασταθεί με τις διαδικασίες της κυκλικής οικονομίας.
Για να “αγγίξει”, πάντως, το στόχο αυτό η χώρα, με βάση τον ΣΕΠΑΝ, θα πρέπει να προχωρήσει σε μια σειρά από κινήσεις σε 4 άξονες όπως:
Συγκεκριμένα ο ΣΕΠΑΝ τόνισε την ανάγκη:
- Ενίσχυσης της Ανακύκλωσης
- Υλοποίησης των απαραίτητων Υποδομών Διαχείρισης Αποβλήτων
- Στελέχωσης των αρμοδίων κρατικών υπηρεσιών και
- Προώθησης της Ενεργειακής Αξιοποίησης,
Όπως τόνισε η Πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ κυρία Λένα Μπέλση:
«Το οικονομικό μοντέλο της Κυκλικής Οικονομίας έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει τη βάση για τη βιώσιμη και συμπεριληπτική ανάπτυξη για τη χώρα μας, με ενίσχυση της απασχόλησης και της κοινωνικής συνοχής.
Απαιτείται όμως να περάσουμε άμεσα από τα λόγια στις πράξεις. Η Πολιτεία οφείλει να μην αντιμετωπίζει τα θέματα της Ανακύκλωσης και της Κυκλικής Οικονομίας ως πάρεργο, αλλά να σκύψει με τόλμη και αποφασιστικότητα πάνω στα προβλήματα που παρουσιάζονται και να δώσει ολιστικές και αποτελεσματικές λύσεις, μην υπολογίζοντας κανένα πρόσκαιρο πολιτικό κόστος.
Εμείς στον ΣΕΠΑΝ, τον θεσμικό εκπρόσωπο του ιδιωτικού τομέα στην Κυκλική Οικονομία, είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε την υιοθέτηση των απαραίτητων πολιτικών και ρυθμίσεων με τεκμηριωμένες θέσεις και καλές πρακτικές από την καθημερινή μας τριβή με την Κυκλική Οικονομία στην πράξη.»
Ενεργειακή αξιοποίηση
Στον τομέα των Υποδομών Διαχείρισης Αποβλήτων, ειδική μνεία έγινε στην επιβεβλημένη επανεκκίνηση των διαγωνιστικών διαδικασιών για τα απαραίτητα έργα στην Αττική στην απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης σχετικών υποδομών και στην επιτάχυνση των διαδικασιών για την έγκριση των ΠΕΣΔΑ, με παράλληλη, άμεση ολοκλήρωση ρεαλιστικών ολιστικών σχεδίων που θα εστιάζουν στη βελτίωση της διαλογής στην πηγή των υλικών.
Τονίσθηκε, επίσης, η κομβική σημασία της προώθησης της ενεργειακής αξιοποίησης, ως αναγκαίας συνθήκης για την επίτευξη του εθνικού στόχου ελαχιστοποίησης της ταφής, υπό τις αυστηρές όμως προϋποθέσεις, ο σχετικός σχεδιασμός να λάβει υπόψη του τις υφιστάμενες υποδομές, να επικεντρωθεί στη βελτίωση της ανακύκλωσης και την ολοκλήρωση μονάδων ανάκτησης υλικών (εκσυγχρονισμός ΜΕΑ/ΜΑΑ) που προηγούνται της διαχείρισης του υπολείμματος και να μην προχωρήσει καμία «μεταβατική» λύση με καύση σύμμεικτων αποβλήτων.
Επισημάνθηκε, τέλος, η ανάγκη για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, με την ανάληψη αντίστοιχων προγραμμάτων.
Φοροδιαφυγή
Παράλληλα ο ΣΕΠΑΝ εστίασε στο ότι υπάρχουν φαινόμενα εισφοροδιαφυγής, που μόνο μέσω διασταυρώσεων από τον ΕΟΑΝ, μπορούν να αντιμετωπιστούν. Να σημειωθεί ότι στην αλυσίδα ανακύκλωσης θα πρέπει οι επιχειρήσεις που παράγουν προϊόντα και ταυτόχρονα απόβλητα να καταβάλουν τα σχετικά τέλη. Ωστόσο λόγω ελλειμματικών ελέγχων η συμμόρφωση “χωλαίνει”, αν και εσχάτως βελτιώνεται. Μόνο το τελευταίο τετράμηνο, μέσα από τη διαδικασία του ΓΕΜΗ, απ΄ όπου προσδιορίζεται το εάν μια επιχείρηση είναι υπόχρεη ή όχι σε καταβολή τελών, εμφανίστηκαν 700 νέες εταιρείες που αναγνώρισαν την υποχρέωση. Ο ΣΕΠΑΝ εκτιμά, πάντως, ότι η εισφοροδιαφυγή ανέρχεται σε 20 εκατ. ευρώ το χρόνο. Να σημειωθεί ότι οι αλυσίδες σούπερ - μάρκετ δεν έχουν κάποια υποχρέωση διότι δεν παράγουν προϊόντα παρά μόνο για τα προϊόντα PL τα οποία φτάνουν στο 25% της αγοράς τροφίμων.
Το τέλος
Ειδικότερα για την Ανακύκλωση τονίστηκε, μεταξύ άλλων, η σημασία της αύξησης του τέλους ταφής ως ουσιαστικού κινήτρου για ανακύκλωση, της αναπροσαρμογής των εισφορών των υπόχρεων παραγωγών για να εναρμονιστούν με αυτές της Ε.Ε., της αυστηροποίησης των ελέγχων και των ποινών για παραβιάσεις της κείμενης νομοθεσίας, της ενίσχυσης της ανακύκλωσης και της ταχύτερης εφαρμογής του συστήματος εγγυοδοσίας για το αλουμίνιο και το πλαστικό (DRS).
Σημειώνεται ότι για διαδικασίες ταφής σκουπιδιών έχει επιβληθεί τέλος ταφής το οποίο αυξήθηκε κατά 5 ευρώ ο τόνος με το συνολικό κόστος να φτάνει τα 35 ευρώ όταν η γειτονική μάς Ιταλία επιβάλει 120 ευρώ το τόνο για να προσαρμοστεί η χώρα σε ένα καθεστώς αξιοποίησης των σκουπιδιών.
Ελλείψεις προσωπικού
Παράλληλα ο Σύνδεσμος εστίασε σε ελλείψεις προσωπικού σε κομβικές υπηρεσίες, κάνοντας λόγο, συγκεκριμένα, για υποστελέχωση και απαξίωση κρίσιμων για τη λειτουργία της αγοράς υπηρεσιών/οργανισμών (π.χ. ΥΠΕΝ, ΕΟΑΝ). Η πρόεδρος ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η διεύθυνση που εγκρίνει απόβλητα μεταφοράς από την Ελλάδα σε άλλη χώρα απαρτίζεται από δύο άτομα που δεν προλαβαίνουν να ικανοποιήσουν τα αιτήματα της βιομηχανίας η οποία αναμένει έξι και οκτώ μήνες την έγκριση μεταφοράς , όταν οι δύο υπάλληλοι καλύπτουν τα αιτήματα όλης της χώρας. Επιπλέον οι μονάδες ανακύκλωσης για να τεθούν σε λειτουργία απαιτείται να λάβουν έγκριση από το ΥΠΕΝ και τις αρμόδιες υπηρεσίες για τις μελέτες προστασίας του περιβάλλοντος , οι όποιες και αυτές έρχονται σχεδόν μετά από ένα χρόνο.
Εκπαίδευση
Η πρόεδρος του ΣΕΠΑΝ εστίασε και σε ζητήματα εκπαίδευσης των καταναλωτών, αλλά και ορθής διαχείρισης με αιχμή και τα φαινόμενα πυρκαγιών σε μονάδες ανακύκλωσης. Αυτά, όπως αναφέρθηκε, οφείλονται στο ότι τα σκουπίδια που μαζεύονται περιέχουν μεταξύ άλλων γκαζάκια , μπαταρίες και άλλα εύφλεκτα υλικά τα οποία φτάνουν σε κέντρα διαλογής. Το προσωπικό έχει εκπαιδευτεί να τις αντιμετωπίζει αλλά δεν είναι πάντα εφικτό να τις προλάβουν. Επισήμανε ότι Κέντρο διαλογής χάρη στο προσωπικό έσβησαν 35 φωτιές σε ένα χρόνο μέσα στη μονάδα επεξεργασίας.
Πάντως, όπως τόνισε η κυκλική οικονομία θα πρέπει να εφαρμόζεται από την “πηγή”, από τους κάδους σκουπιδιών με τους μαύρους , μπλε και καφέ κάδους οι οποίοι λόγω άγνοιας των καταναλωτών ρίχνουν ανακατεμένα τα απόβλητά τους.
Ο ΣΕΠΑΝ
Ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ) συστάθηκε το 2010 από εταιρείες που ασκούν βιομηχανική δραστηριότητα στην Ελλάδα στους τομείς της ανακύκλωσης και αξιοποίησης αποβλήτων, υποπροϊόντων και δευτερογενών πρώτων υλών. Σήμερα ο ΣΕΠΑΝ απαριθμεί 28 εταιρείες – μέλη, πρωτοπόρες βιομηχανίες, οι οποίες έχουν ενώσει τις δυνάμεις τους στο κοινό όραμα της προαγωγής της Κυκλικής Οικονομίας, του νέου αυτού παραγωγικού οικονομικού μοντέλου που μπορεί να αποτελέσει καταλύτη ανάπτυξης για την Ελλάδα με οφέλη για όλους.
