Έτοιμη να δώσει σκληρή μάχη στις Βρυξέλλες στο πλαίσιο του Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας, που συνέρχεται σήμερα φέρεται να είναι η Ελληνική πλευρά με αιχμή την πρόταση; μείωσης της χρήσης φυσικού αερίου από τα κράτη μέλη κατά 15%.
“Η Ελλάδα θα ζητήσει εξαίρεση από τη μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15%, σύμφωνα με την πρόταση της Κομισιόν” Αυτό έκανε γνωστό ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου χθες κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών αναφερόμενος στη σύνοδο των υπουργών ενέργειας της ΕΕ.
Δεν μπορεί να γίνει δεκτή η πρόταση της Κομισιόν, καθώς αυτό θα σήμαινε για τη χώρα μας μείωση κατά 24% της κατανάλωσης. Η σύγκριση θα μπορούσε να γίνει με βάσει την προηγούμενη χρονιά και όχι τον μέσο όρο της τελευταία δεκαετίας, υπογράμμισε ο κ. Οικονόμου εκφράζοντας την εθνική θέση, όπως χαρακτηριστικά τονίζεται από πηγές του ΥΠΕΝ.
Αντίδραση του ΣΕΒ
Να σημειωθεί ότι πίσω από την αντίδραση της κυβέρνησης συντάσσονται οι παραγωγικοί φορείς. Μάλιστα σήμερα αναμένεται σχετική ανακοίνωση από τον ΣΕΒ κατά του σχεδίου της Κομισιόν ενώ ήδη η Ένωση των ενεργοβόρων βιομηχανιών (ΕΒΙΚΕΝ), όπως ανέφερε πριν λίγες μέρες ο πρόεδρος της Αντώνη Κοντολέων, εξέφρασε την αντίθεσή της.
Ειδικότερα ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων σχολιάζοντας το προτεινόμενο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για «υποχρεωτική» μείωση της ζήτησης του φ.α κατά 15% καθ’ όλη τη διάρκεια του επόμενου 8μηνου, μια μείωση που αντιστοιχεί σε περίπου 6.4 TWH για τη χώρα μας, δήλωσε: “Η πρόταση της Επιτροπής αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο, με απλή διαδικασία, η μείωση κατά 15% να γίνει υποχρεωτική για όλα τα κράτη μέλη, γεγονός που θα έχει μη αναστρέψιμες αρνητικές επιπτώσεις για τη βιομηχανία της χώρας μας, η οποία προσπαθεί να επιβιώσει μέσα στην ενεργειακή καταιγίδα.
Εάν λάβουμε υπόψη μας την υψηλή εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής μας έως και 40% από το φ.α, τις συνθήκες που διαμορφώνονται σήμερα στα λιγνιτωρυχεία μετά την απόφαση για πρόωρη απολιγνιτοποίηση, καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι σε όλη τη διάρκεια του επερχόμενου χειμώνα θα επιβληθούν περιορισμοί στη λειτουργία της βιομηχανίας, ενώ μπορεί να υπάρχει επάρκεια σε φ.α.
Την ίδια στιγμή η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνείται δογματικά, εδώ και ένα έτος, να δεχθεί λύσεις που θα αντιμετωπίζουν την εκτόξευση στο κόστος του ρεύματος (χρέωση που να αντιστοιχεί στο μέσο κόστος παραγωγής αντί του οριακού).
Ως εκ τούτου θεωρούμε ότι η πρόταση είναι «άδικη» για τη χώρα μας, ενώ ταυτόχρονα δεν λύνει κανένα πρόβλημα. Αντίθετα θα έχει δυσανάλογες αρνητικές επιπτώσεις για την εθνική μας οικονομία.”
Πρωτοβουλία της Αθήνας
Ήδη, με βάση πληροφορίες από το Μέγαρο Μαξίμου, η Αθήνα εξετάζει την κατάθεση πρότασης αφενός στήριξης με ειδικό χρηματοδοτικό εργαλείο της βιομηχανίας, που εφόσον περάσει μία πρόταση μείωσης της κατανάλωσης θα πληγεί, ενώ προωθεί και στη σημερινό Συμβούλιο σχέδιο για αλλαγή του τρόπου προσδιορισμού των ποσοστώσεων μείωσης. Πιο συγκεκριμένα προτείνεται για το διάστημα 1 Αυγούστου 2022 με 31 Μαρτίου 2023 ένα κράτος μέλος να πρέπει να πετύχει 15% χαμηλότερη κατανάλωση φυσικού αερίου σε σύγκριση με την περίοδο 1η Αυγούστου 2021 – 31 Μαρτίου 2022, εφόσον η συγκεκριμένη χώρα έχει τουλάχιστον 10% αύξηση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά το συγκεκριμένο διάστημα σε σύγκριση με το μέσο όρο των 5 τελευταίων ετών (περίοδος Αυγούστου – Μαρτίου). Η πενταετία αναφέρεται στα έτη 2017-2021.
Οι αιχμή της αντίδρασης
Σημειώνεται ότι η άρνηση της Αθήνας στην πρόταση των Βρυξελλών έχει να κάνει με το ότι :
Αφενός, στο γεγονός ότι το 70% του φυσικού αερίου που εισάγουμε χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, κατά συνέπεια, ενδεχόμενη μείωσή του θα προκαλούσε πρόβλημα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
Αφετέρου, στο ότι η χώρα μας έχει θέσει τις βάσεις για την εξασφάλιση ικανοποιητικής επάρκειας και εφοδιασμού ακόμα και στο δυσμενές σενάριο αποκοπής φυσικού αερίου.
«Δεν μπορούμε να το δεχτούμε»
«Μια οριζόντια υποχρεωτική μείωση, όταν δεν χρειάζεται για χώρες που έχουν προνοήσει, είναι κάτι που δεν μπορούμε να το δεχτούμε», δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος Κώστας Σκρέκας και υπενθύμισε μια σειρά έκτακτων μέτρων που έλαβε η κυβέρνηση για την αντιμετώπιση του προβλήματος (νέα πλωτή δεξαμενή υγροποιημένου αερίου στη Ρεβυθούσα, συζητήσεις για αποθήκευση φυσικού αερίου στις υπόγειες αποθήκες της Ιταλίας και να το λάβουμε με αντίστροφη ροή, διπλασιασμό από τη ΔEΗ της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη).
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο επιμένουν στην πρόταση για ένα νέο μηχανισμό σε επίπεδο Ευρώπης, προκειμένου να μειωθούν οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, με εφαρμογή πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου και αποσύνδεση αυτού από την ηλεκτρική ενέργεια, όπως έχει προτείνει και ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Εμείς κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, προκειμένου να μη χρειαστεί να πάμε στην εφαρμογή αυτού του είδους των συστάσεων. Ο προσανατολισμός της κυβέρνησης, η επεξεργασία των σεναρίων και των μέτρων και των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνουμε, είναι να μην υπάρξει διατάραξη σε ό,τι αφορά στην εφοδιαστική αλυσίδα», ήταν το σχετικό σχόλιο του κ. Οικονόμου.
Το δημοσιονομικό
Πάντως το θέμα των ποσοστώσεων μπαίνει και σε μια συνολική διαπραγμάτευση στον χώρο της ΕΕ για το όλο αποτύπωμα της Ουκρανικής κρίσης και βέβαια αφορά και τα δημοσιονομικά θέματα. Οι χώρες του Νότου που αντιδρούν στις ποσοστώσεις μειώσεων ζητούν από τον “σκληρό” βορρά και περαιτέρω δημοσιονομική χαλάρωση καθώς με τις επιδοτήσεις και τις εξελίξεις στην οικονομία με την απειλή της ύφεσης απαιτείται μεγάλο εύρος ελιγμών για δαπάνες.
Συμβιβασμός
Οι ευρωπαϊκές χώρες εργάζονται ούτως ώστε να μετριαστούν οι στόχοι του σχεδίου της ΕΕ που ζητά μείωση στη χρήση φυσικού αερίου, καθώς η Ευρώπη προετοιμάζεται για έναν χειμώνα όπου παραμένει αβέβαιο αν και πόσο αέριο θα συνεχίσει να προμηθεύεται από τη Ρωσία, γράφει το Reuters.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε την περασμένη εβδομάδα κάθε κράτος μέλος από τα 27 της ΕΕ να μειώσει τη χρήση φυσικού αερίου κατά 15% από τον Αύγουστο έως τον προσεχή Μάρτιο. Ο στόχος θα ήταν εθελοντικός, αλλά η Επιτροπή θα μπορούσε να τον καταστήσει δεσμευτικό σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Οι Βρυξέλλες προέτρεψαν τις χώρες να περιορίσουν τη χρήση φυσικού αερίου από τώρα ώστε να υπάρξουν επαρκή αποθέματα τον χειμώνα, προειδοποιώντας ότι είναι πιθανή η πλήρης διακοπή στην παροχή ρωσικού αερίου. Ωστόσο, το σχέδιο της ΕΕ αντιμετώπισε αντίσταση από σειρά κυβερνήσεων: κάποιες ήταν κατηγορηματικά αντίθετες στις δεσμευτικές περικοπές, άλλες ήταν απρόθυμες να αφήσουν τις Βρυξέλλες να τους υπαγορεύσουν πόση ενέργεια θα χρησιμοποιούν. Διπλωμάτες της ΕΕ συζητούσαν μια αναθεωρημένη πρόταση τη Δευτέρα, πριν επιχειρήσουν να καταλήξουν σε συμφωνία την Τρίτη οι υπουργοί ενέργειας.
Νέα πρόταση
Στο μεταξύ σύμφωνα με πληροφορίες του Reuters σε σχέση με συμβιβαστική νέα πρόταση της Κομισιόν,, θα διατηρηθεί μεν ο εθελοντικός στόχος για περιορισμό στη χρήση φυσικού αερίου από όλες τις χώρες, ωστόσο θα προσφερθεί μια σειρά εξαιρέσεων για τον δεσμευτικό στόχο - πράγμα που σημαίνει ότι οι χώρες θα αντιμετωπίσουν διαφορετικούς υποχρεωτικούς στόχους. Ορισμένοι διπλωμάτες χαιρέτισαν την εν λόγω πρόταση ως βάση για συμφωνία, ενώ άλλοι εξέφρασαν ανησυχίες ότι με τόσες εξαιρέσεις η Ευρώπη θα αποτύγχανε να εξοικονομήσει αρκετό φυσικό αέριο για να περάσει τον χειμώνα, εάν η Ρωσία κόψει τις προμήθειες.
Σύμφωνα με την πρόταση που συνέταξε η προεδρεύουσα Τσεχία, θα εξαιρούνται χώρες που δεν συνδέονται με τα ευρωπαϊκά δίκτυα φυσικού αερίου της ΕΕ, όπως η Ιρλανδία και η Μάλτα που είναι νησιωτικά κράτη. Επίσης, όσες χώρες έχουν μεγάλους όγκους αποθηκευμένου φυσικού αερίου θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν χαμηλότερους στόχους για τον περιορισμό της ζήτησης -σ' αυτές συγκαταλέγεται και η Ελλάδα-, όπως και όσες εξάγουν φυσικό αέριο, όπως η Ισπανία που δεν βασίζεται σε ρωσικές εισαγωγές και είναι από τους πιο σθεναρούς αντιπάλους της πρότασης της ΕΕ. Θα μπορούσαν επίσης να εξαιρεθούν κρίσιμοι τομείς, όπως τα χημικά και ο χάλυβας. Η νέα πρόταση δίνει στις εθνικές κυβερνήσεις και όχι στην Επιτροπή τη δικαιοδοσία να καταστήσουν δεσμευτικούς τους στόχους.
