Νέα δεδομένα στη γεωστρατηγική και γεωενεργειακή σκακιέρα των ελληνοτουρκικών σχέσεων φέρνει η αυξανόμενη… δημοφιλία των FSRUs (πλωτοί σταθμοί αποθήκευσης και επαναεριοποίησης) οι οποίοι προσδίδουν δύναμη και ισχύ σε ένα νέο τοπίο.
Την ώρα που το αμερικανικό υγροποιημένο αέριο (LNG) προβλέπεται να κατακλύσει την Ευρώπη μετά τη διακοπή των ροών του ρωσικού αερίου (από το 2027) κι ενώ ήδη έχουν προηγηθεί οι συμφωνίες του Ζαππείου, με τον Κάθετο Διάδρομο (μέσω Αλεξανδρούπολης) να διοχετεύει το LNG στο Κίεβο, η Άγκυρα επιχειρεί να μπει σφήνα στην ενεργειακή αρένα.
Στην Ελλάδα σήμερα λειτουργούν δύο υποδομές υποδοχής LNG: Ο τερματικός σταθμός LNG του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα με ετήσια δυναμικότητα 7 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων και αποθηκευτικής δυνατότητας 225.000 κυβικών μέτρων.
Και το FSRU Αλεξανδρούπολης της Gastrade με ετήσια δυναμικότητα μεταφοράς 5,5 δισ. κ.μ. αερίου και αποθηκευτικής δυνατότητας 153.500 κυβικών μέτρων. Είναι μία πλωτή μονάδα, αγκυροβολημένη μόνιμα υπεράκτια του λιμανιού της Αλεξανδρούπολης.
Οι Σταθμοί Αποθήκευσης και Επαναεριοποίησης Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου στη χώρα μας, πέρα από τη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη (που ήδη λειτουργούν), βρίσκονται στη φάση της ωρίμανσης με τη λήψη των επενδυτικών αποφάσεων να αναμένεται μέσα στο 2026, με τον Κάθετο διάδρομο να επιταχύνει τα projects που ξεπερνούν το 1 δισ. ευρώ.
Πάντως η λήψη απόφασης για την λειτουργία ενός FSRU δεν είναι κάτι απλό, αφού απαιτείται να διασφαλιστούν μακροχρόνια συμβόλαια για την προμήθεια του αερίου και την μετέπειτα πώλησή του σε ανταγωνιστικές τιμές αλλά και η άντληση των απαραίτητων κεφαλαίων, με το δεύτερο FSRU στο Θρακικό Πέλαγος (της Gastrade) να συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες να υλοποιηθεί αυτή τη στιγμή.
Η πολυδιάστατη στρατηγική της Άγκυρας και η «σφήνα» στη συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ
Στο πλαίσιο αυτό με τα FSRUs να αβγατίζουν, η Τουρκία επιχειρεί να επαναπροσδιορίσει το ενεργειακό της αποτύπωμα, επιδιώκοντας να μειώσει αισθητά την εξάρτησή της από τη Ρωσία, την ώρα που ανοίγει νέο κύκλο συνεργασιών με τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ιράν, το Τουρκμενιστάν και μεγάλους πυρηνικούς ομίλους από την Ασία και τη Βόρεια Αμερική.
Η δυναμικότητα των πέντε τουρκικών FSRUs αντιστοιχεί σε 625 Τεραβατώρες το χρόνο (στοιχεία από Argus), έναντι 148 Τεραβατωρών των δύο ελληνικών (Αλεξανδρούπολη, Ρεβυθούσα), με την Τουρκία να στοχεύει να προσθέσει δύο νέα τέρμιναλ τα επόμενα χρόνια.
Σήμερα η χώρα αποτελεί την τελευταία μεγάλη αγορά της Gazprom στην Ευρώπη, με ετήσιες εισαγωγές 22 δισ. κυβικών μέτρων μέσω Blue Stream και TurkStream. Οι ροές αυτές αντιστοιχούν σε λιγότερο από το 40% του συνολικού ενεργειακού μείγματος της Τουρκίας – ποσοστό σαφώς μειωμένο σε σχέση με το 2018, όταν η ρωσική συμμετοχή ξεπερνούσε το 50%.
Πρόσφατα έγινε γνωστό πως η Τουρκία συζητά με Chevron, Exxon Mobil και άλλους παίκτες για να αποκτήσει μερίδια σε κοιτάσματα φυσικού αερίου στις ΗΠΑ. Η Άγκυρα έχει ήδη υπογράψει μακροχρόνιες συμφωνίες για 1.500 φορτία LNG μέσα στα επόμενα 15 χρόνια, αξιοποιώντας την αυξημένη παγκόσμια προσφορά.
Μέσα από επενδύσεις σε LNG, συμμετοχή στην upstream αγορά των ΗΠΑ, ενίσχυση των FSRUs και σχεδιασμό δύο νέων πυρηνικών μονάδων, η Άγκυρα επιχειρεί να οικοδομήσει ένα πολυεπίπεδο ενεργειακό μοντέλο που θα της προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία και σημαντικά μειωμένη εξάρτηση από μία μόνο πηγή.
