Σε τροχιά ριζικού μετασχηματισμού μπαίνει η νεότερη λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ, Πτολεμαΐδα 5. Μετά από μόλις λίγα χρόνια λειτουργίας με λιγνίτη, η επιχείρηση σχεδιάζει να την αναβαθμίσει σε υπερσύγχρονο σταθμό φυσικού αερίου, στέλνοντας το μήνυμα ότι η απολιγνιτοποίηση στη χώρα μπαίνει στην τελική της ευθεία.
Η ΔΕΗ υπέβαλε αίτημα στη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων για την τροποποίηση της άδειας παραγωγής της μονάδας. Σύμφωνα με το σχέδιο, η μετάβαση θα γίνει σε δύο φάσεις. Πρώτα σε μονάδα ανοιχτού κύκλου (OCGT) με ισχύ 350 MW και στη συνέχεια σε μονάδα συνδυασμένου κύκλου (CCGT), που θα ξεπερνά τα 1.000 MW.
Η επένδυση αναμένεται να φτάσει τα 300 εκατ. ευρώ, ενώ το έργο θα είναι «hydrogen ready», ώστε να μπορεί να προσαρμοστεί στις μελλοντικές ανάγκες της ενεργειακής αγοράς.
Από τον λιγνίτη στο φυσικό αέριο
Η σημερινή Πτολεμαΐδα 5 διαθέτει ισχύ 660 MW και παράλληλα παρέχει 140 MWth θερμικής ενέργειας για τηλεθέρμανση. Η αλλαγή καυσίμου προγραμματίζεται να ξεκινήσει το 2027, όταν η ΔΕΗ θα έχει ολοκληρώσει το σβήσιμο όλων των λιγνιτικών σταθμών της.
Με τη μετατροπή, η μονάδα θα αποκτήσει μεγαλύτερη ευελιξία και υψηλότερη αποδοτικότητα. Ενδεικτικά, η απόδοση στις μονάδες OCGT κινείται στο 35–45%, ενώ στις CCGT αγγίζει το 60%, καθιστώντας τες ικανές να λειτουργούν όχι μόνο σε ώρες αιχμής αλλά και ως μονάδες βάσης.
Χρονοδιάγραμμα και επόμενα βήματα
Η επιλογή αναδόχου για τον εξοπλισμό βρίσκεται σε εξέλιξη, ενώ στόχος είναι οι κατασκευαστικές εργασίες να ξεκινήσουν το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Παράλληλα, ο ΔΕΣΦΑ θα κατασκευάσει νέο αγωγό φυσικού αερίου μήκους μικρότερου των 10 χλμ., με παράδοση το τρίτο τρίμηνο του 2027.
Κατά την περίοδο της μετατροπής υπολογίζεται ότι θα δημιουργηθούν περίπου 300 θέσεις εργασίας στη Δυτική Μακεδονία, δίνοντας μια «ανάσα» σε μια περιοχή που έχει πληγεί από την απολιγνιτοποίηση.
Το σχέδιο είχε παρουσιαστεί τον Απρίλιο του 2025 σε ειδική εκδήλωση στη Δυτική Μακεδονία, παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και της διοίκησης της ΔΕΗ.
Τότε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης Γιώργος Στάσσης είχε υπογραμμίσει ότι η πλήρης έξοδος από τον λιγνίτη θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2026, με την Πτολεμαΐδα 5 να αποτελεί το τελευταίο κομμάτι του παζλ.
Η μεγάλη εικόνα
Η μετατροπή της Πτολεμαΐδας 5 εντάσσεται στον ευρύτερο επενδυτικό σχεδιασμό της ΔΕΗ για τη Δυτική Μακεδονία, που φτάνει τα 5,8 δισ. ευρώ σε βάθος πενταετίας. Στόχος είναι η δημιουργία ενός νέου ενεργειακού και παραγωγικού τοπίου στην περιοχή, με έργα ΑΠΕ, αποθήκευση και νέες υποδομές.
Την ίδια στιγμή, για να διασφαλιστεί η τηλεθέρμανση στον Δήμο Κοζάνης τον χειμώνα 2025–2026, η κυβέρνηση έχει ήδη παρατείνει τη λειτουργία ορισμένων μονάδων του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου έως τον Μάιο του 2026. Ο λόγος είναι ότι η νέα μονάδα ΣΗΘΥΑ στον πρώην ΑΗΣ Καρδιάς δεν θα έχει τεθεί ακόμη σε λειτουργία.
Τελευταίο βήμα στη μετάβαση
Η Πτολεμαΐδα 5, που μέχρι σήμερα συμβολίζει την «ύστατη προσπάθεια» διατήρησης του λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα, μετατρέπεται τώρα στο ορόσημο της τελικής στροφής προς το φυσικό αέριο και την πράσινη ενέργεια.
Αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το 2027 η Δυτική Μακεδονία δεν θα είναι πια η «καρδιά του λιγνίτη», αλλά η βάση για το νέο ενεργειακό κεφάλαιο που ανοίγει η ΔΕΗ.
