Απελπιστικά άδειος… από ενδιαφέρον και φυσικό αέριο παραμένει ο Κάθετος Διάδρομος που για την ώρα δεν δικαιώνει τις υψηλές προσδοκίες που είχαν αναπτυχθεί για ένα ομολογουμένως μεγαλόπνοο εγχείρημα το οποίο κινδυνεύει με… στρατηγική ήττα από τα αποδυτήρια, σε ένα πολύπλοκο και εξαιρετικά απαιτητικό ενεργειακό περιβάλλον παγκοσμίως.
Παρά την προσφερόμενη δυναμικότητα των 25.801.972 kWh/d/month, κανένας χρήστης δεν εκδήλωσε ενδιαφέρον στην δημοπρασία για τη δέσμευση δυναμικότητας που αφορούσε τον Οκτώβριο (είχε προηγηθεί μπαράζ αποτυχημένων δημοπρασιών τους προηγούμενους μήνες), με αποτέλεσμα το ποσοστό κάλυψης να διαμορφωθεί στο 0%.
Mε το project του Κάθετου Διαδρόμου, η χώρα μας στοχεύει να καταστεί ενεργειακή δίοδος κομβικής σημασίας (διευρύνοντας το εξαγωγικό της αποτύπωμα) στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης και όχι μόνο, μία στόχευση που μέχρι στιγμής δεν επιτυγχάνεται.
Πολλές προσδοκίες, ηχηρές διαψεύσεις
Ο Κάθετος διάδρομος αποτελεί μια εναλλακτική οδό για την μεταφορά φυσικού αερίου από την Ελλάδα μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας έως την Μολδαβία και την Ουκρανία και έχει την θερμή υποστήριξη τόσο από την ΕΕ, όσο και από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, με απώτερο στόχο την ταχεία απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και την ενδυνάμωση της ενεργειακής ασφάλειας της περιοχής.
Ζωτικό στοιχείο του Διαδρόμου είναι ο άξονας Ελλάδα, Βουλγαρία, Ρουμανία. Στη συνέχεια, το παζλ συμπληρώνουν δύο κλάδοι, ο δυτικός (Ρουμανία, Ουγγαρία, Σλοβακία) και ο ανατολικός (Ρουμανία, Μολδαβία, Ουκρανία). Στη σχετική πρωτοβουλία συμμετέχουν οι Διαχειριστές των επτά αντίστοιχων χωρών (μεταξύ των οποίων και ο ΔΕΣΦΑ), η Gastrade (φορέας λειτουργίας και διαχείρισης του FSRU Αλεξανδρούπολης) και η κοινοπραξία ICGB που διαχειρίζεται τον Διασυνδετήριο Αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB).
Πάντως, με τα μέχρι στιγμής δεδομένα η ταχεία απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και η στρατηγική διαφοροποίηση των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού παραμένουν όνειρα απατηλά, με δραστικές παρεμβάσεις να απαιτούνται άμεσα για να αλλάξει άρδην το σκηνικό.
Τα πανάκριβα τέλη διέλευσης για τη μεταφορά του αερίου (σε σύγκριση με άλλες πιο ελκυστικές επενδυτικά επιλογές) και η υποτονική ζήτηση για αέριο όπως και το γεγονός πως η ευρωπαϊκή αγορά χαρακτηρίζεται από πλεόνασμα προσφοράς LNG, πτώση τιμών spot και αυξημένη χρήση ανανεώσιμων πηγών, υπονομεύουν εκ των πραγμάτων το project.
Δεν αρκούν οι εκπτώσεις…
Υπενθυμίζεται πως για να τονωθεί το ενδιαφέρον συμμετοχής στις νέες δημοπρασίες δέσμευσης χωρητικότητας, ο ανεξάρτητος διαχειριστής συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου ICGB, σε συνεργασία με τους διαχειριστές συστημάτων μεταφοράς (TSOs) της Ελλάδας, της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και της Ουκρανίας, θέτει σε εφαρμογή δύο νέα διασυνοριακά προϊόντα δυναμικότητας: τη Διαδρομή 2 και τη Διαδρομή 3.
Η Διαδρομή 2 και η Διαδρομή 3 βασίζονται στο ήδη ανακοινωμένο δεσμευμένο προϊόν δυναμικότητας της Διαδρομής 1 (Route 1).
Για να διασφαλιστεί ότι τα προϊόντα αυτά είναι εμπορικά βιώσιμα και ελκυστικά για τους συμμετέχοντες στην αγορά, όλοι οι συμμετέχοντες διαχειριστές συμφώνησαν να εφαρμόσουν έκπτωση 25% στα κανονικά μηνιαία τιμολόγια.
Η ICGB και ο διαχειριστής της Ουκρανίας GTSOU προχώρησαν ακόμη περισσότερο, προσφέροντας έκπτωση 46% έκαστος – τη μεγαλύτερη στην περιοχή – ως σαφή ένδειξη της κοινής δέσμευσης για την υποστήριξη της ενεργειακής ανθεκτικότητας της Ουκρανίας και την περιφερειακή κρατική συνεργασία. Η δυναμικότητα θα προσφέρεται αποκλειστικά με μηνιαία προϊόντα, μέσω ενός ενιαίου πλειστηριασμού για την τιμή ανά μήνα.
