Μελέτη που δημοσιεύεται στο περιοδικό Journal of Environmental Studies and Sciences, διαπίστωσε ότι η αύξηση της παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας δεν συνεπάγεται απαραίτητα μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο συγγραφέας της μελέτης, Ράιαν Θομπς, ανέλυσε δεδομένα από το 1997 έως το 2020 από τις 33 πολιτείες των ΗΠΑ που παράγουν ορυκτά καύσιμα και διαπίστωσε ότι πάνω από το 96% της μεταβολής στις τάσεις παραγωγής ορυκτών καυσίμων εξαρτάται από παράγοντες όπως τα διαθέσιμα κοιτάσματα σε κάθε πολιτεία. Σύμφωνα με τον Θομπς, απαιτούνται επιπλέον πολιτικές για να μειωθεί η εξάρτηση των ΗΠΑ από τα ορυκτά καύσιμα, καταρρίπτοντας τον μύθο ότι η ενίσχυση των επενδύσεων στις ανανεώσιμες πηγές οδηγεί αυτόματα σε μείωση της παραγωγής ορυκτών καυσίμων.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, τα ορυκτά καύσιμα ευθύνονται για σχεδόν το 90% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και πάνω από το 75% των συνολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συχνά προβάλλεται ως ο καλύτερος τρόπος για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής.
Στην Ευρώπη, ευνοϊκές πολιτικές έχουν επιταχύνει τη μετάβαση προς τις ανανεώσιμες πηγές, με τα ορυκτά καύσιμα να εκτοπίζονται σταδιακά από την ηλεκτροπαραγωγή. Το 2022, η Ευρώπη βίωσε τη μεγαλύτερη ενεργειακή κρίση της, με τη Ρωσία να χρησιμοποιεί το φυσικό αέριο ως γεωπολιτικό όπλο, προκαλώντας εκτίναξη των τιμών. Ως απάντηση, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε το σχέδιο REPowerEU, με στόχο την αύξηση της καθαρής ενέργειας, τη διαφοροποίηση των πηγών και την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα. Η εφαρμογή του σχεδίου ήταν επιτυχής, επιτρέποντας στην ήπειρο να μειώσει δραστικά τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου: από 45% του συνόλου των εισαγωγών πριν την εισβολή, σε μόλις 15% σήμερα. Παράλληλα, η Ευρώπη αύξησε τις εισαγωγές LNG (υγροποιημένου φυσικού αερίου) από τις ΗΠΑ σε περίπου 100 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια ανά μήνα—διπλάσια ποσότητα σε σχέση με την προπολεμική περίοδο.
Το σημαντικό όμως είναι ότι τα ορυκτά καύσιμα χάνουν τη θέση τους στο ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης. Το 2024, οι ανανεώσιμες πηγές κάλυψαν το 48% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ, με τη πυρηνική ενέργεια να ακολουθεί στο 24%. Το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο συνεισέφεραν μόλις 28%—το χαμηλότερο ποσοστό που έχει καταγραφεί ποτέ. Η πυρηνική ενέργεια παραμένει η βασική πηγή, αλλά η αιολική ενέργεια ξεπέρασε πλέον το φυσικό αέριο, ενώ η ηλιακή ξεπέρασε για πρώτη φορά τον άνθρακα. Δεν προκαλεί έκπληξη ότι στην Ευρώπη οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου μειώνονται κατά 13% το 2024 σε ετήσια βάση.
Αυτή η τάση προηγείται της εισβολής στην Ουκρανία, με την αιολική και ηλιακή ενέργεια να εκτοπίζουν σταδιακά τον άνθρακα και να οδηγούν το φυσικό αέριο σε δομική παρακμή, ήδη από την έναρξη της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας το 2019. Ο πόλεμος της Ρωσίας απλώς επιτάχυνε την πράσινη μετάβαση της Ευρώπης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει επίσης θεσπίσει μέτρα για τη σημαντική επιτάχυνση των αδειοδοτήσεων για έργα καθαρής ενέργειας, όπως η θεσμοθέτηση περιοχών ως «Περιοχές Επιτάχυνσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας», όπου η διαδικασία αδειοδότησης για ηλιακά και αιολικά έργα είναι απλοποιημένη και ταχύτερη, ενισχύοντας επίσης τις συμφωνίες αγοράς ενέργειας (PPAs) σε όλη την ΕΕ.
