Ανατροπές στην προσέγγιση των προμηθευτών στα διάφορα τιμολόγια - σταθερά και κυμαινόμενα - έφερε η κρίση με βάση μηνιαία έρευνά της για τον Ιούλιο η HEPI, που καταγράφει τις τιμές που πληρώνουν οι καταναλωτές σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις.
Συγκεκριμένα, με βάση τα όσα αναφέρει μελέτη της HEPI, πριν την ενεργειακή κρίση, δεν υπήρχαν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στα σταθερά τιμολόγια και τα κυμαινόμενα είχαν παρεμφερείς τιμές. Στην Ελλάδα, βέβαια, αντίθετα με ό,τι αναφέρει η ΗΕΡΙ πριν την κρίση, τα σταθερά, ειδικά της ΔΕΗ, ήταν λίγο πιο ακριβά από τα κυμαινόμενα, αν και για πολλούς λειτούργησαν ως “ανάχωμᨔ, έστω για λίγο τις δύσκολες μέρες. Να σημειωθεί ότι η ΗΕΡΙ σημειώνει ότι τα κυμαινόμενα ήταν πιο ακριβά, και ότι σε ώριμες αγορές πολλοί επέλεγαν αυτά με τις “κλειδωμένες” τιμές.
Ωστόσο, τώρα, τα σταθερά τιμολόγια ρεύματος , όπου μπορεί ο καταναλωτής να τα βρει, καθώς έχουν περιοριστεί, τείνουν να είναι υψηλότερα από τα κυμαινόμενα τιμολόγια, σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις, με πολύ μεγάλη διαφορά μεταξύ τους.
Ερώτημα βέβαια είναι το τι θα συμβεί όταν αρθούν τα έκτακτα μέτρα, επανέλθει η ρήτρα και διαμορφωθεί το νέο πλαίσιο των λογαριασμών.
Οι τιμές
Στο μεταξύ με βάση τη HEPI και τον Ιούλιο οι τιμές στην Ελλάδα βρέθηκαν κάτω από τον μέσο ευρωπαϊκό όρο. Σύμφωνα με την έκθεση της HEPI (Household Energy Price Index for Europe), που εκπονείται από τις ρυθμιστικές αρχές της Αυστρίας και της Ουγγαρίας σε συνεργασία με την εταιρία VaasaETT και δημοσιεύτηκε χθες η τιμή στην Αθήνα ( μια και η έρευνα αφορά πόλεις καθώς στην Ευρώπη ανάμεσα στα διάφορα αστικά κέντρα υπάρχουν διαφορές, κάτι που δεν ισχύει στην Ελλάδα), συμπεριλαμβανομένων των λοιπών χρεώσεων (δίκτυα, φόροι κλπ) διαμορφώθηκε στα 24,08 σεντς/Kwh, κάτω από τα 29,93 σεντς/KWh, που ήταν ο μέσος όρος 15 ευρωπαϊκών χωρών.
Σε σχέση με τον Ιούλιο του 2022, τα ευρωπαϊκά τιμολόγια ρεύματος εμφανίζουν μία πτώση 6% αλλά σε σχέση με τον Ιούνιο παρουσιάζουν μία ελαφρά άνοδο 2%. Ωστόσο η αύξηση αυτή, οφείλεται κυρίως στις μεγάλες αυξήσεις που εμφάνισαν οι τιμές σε ορισμένες χώρες, οι οποίες απέσυραν τα μέτρα στήριξης. Μάλιστα οι αυξήσεις αυτές ήταν τόσο μεγάλες που υπερκέρασαν τις μειώσεις τιμών, που καταγράφηκαν στις περισσότερες χώρες.
Είναι ενδιαφέρον το γεγονός ότι σε αρκετές χώρες, οι μειώσεις στον τελικό λογαριασμό, δεν προήλθαν από τη χρέωση ενέργειας αλλά κυρίως από φορολογικές απαλλαγές και φορολογικά κίνητρα που έδωσαν οι κυβερνήσεις προκειμένου να ενθαρρύνουν τη στροφή των καταναλωτών στη χρήση ηλεκτρισμού για θέρμανση. Χαρακτηριστικά είναι τα παραδείγματα της Ολλανδίας και του Λουξεμβούργου.
H μεγαλύτερη αύξηση καταγράφηκε στην Κοπεγχάγη (55%), στη Ρίγα (23%) και στη Λισαβόνα (22%).
Στην ανιούσα οι τιμές αερίου
Πάντως, ήδη, λόγω και των αυξημένων απαιτήσεων που φέρνει ο καύσωνας, οι τιμές φυσικού αερίου “τσίμπησαν” και βρίσκονται γύρω από τα 30 ευρώ/MWh. Κάτι που ενδέχεται να οδηγήσει σε πίεση το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε επίπεδο εβδομάδας η άνοδος των τιμών TTF είναι πάνω από 16% με τα συμβόλαια Σεπτεμβρίου να κινούνται πάνω από τα 30 ευρώ/MWh. Τα προθεσμιακά συμβόλαια των επόμενων μηνών ξεπερνούν τα 48 ευρώ/MWh τον Δεκέμβριο και φθάνουν στα 50 ευρώ/MWhτον Φεβρουάριο του 2024.
Παρότι οι τιμές αυτές απέχουν κατά πολύ από τα υψηλά του 2022, ωστόσο προκαλούν μία ανησυχία για πιθανή αναζωπύρωση των αυξητικών τάσεων όσο πλησιάζει ο χειμώνας.
Το ρεύμα
Την ίδια ώρα η τιμή χονδρικής στην Αγορά Επόμενης Μέρας στο Χρηματιστήριο Ενέργειας είναι η υψηλότερη σε ολόκληρη την Ευρώπη. Συγκεκριμένα η μέση τιμή στην ελληνική Αγορά Επόμενης Ημέρας για την Παρασκευή διαμορφώθηκε στα 122,52 ευρώ/MWh όταν στη γειτονική Βουλγαρία βρίσκεται στα 111,37 ευρώ/MWh και στην Ιταλία στα 106,67 ευρώ/MWh.
Ενδεικτικό της ανόδου είναι το γεγονός ότι η μέση τιμή στην Αγορά Επόμενης Ημέρας για τον Ιούνιο στην Ελλάδα ήταν στα 91,49 ευρώ/MWh και αυξήθηκε στα 112,68 ευρώ/MWh τον Ιούλιο.
Καταλυτικό ρόλο στην όλη αυτήν εικόνα έπαιξε και το ότι η συμμετοχή των ΑΠΕ λόγω άπνοιας ήταν μικρή στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής, ενώ για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών ενισχύθηκαν οι εισαγωγές.
Αναλυτικά, “πράσινη” ήταν η ενέργεια τον Ιούνιο σε ποσοστό 33,58% και μειώθηκε στο 26,94% τον Ιούλιο. Αντιστρόφως οι εισαγωγές από 14,31% τον Ιούνιο αυξήθηκαν σε 17,77% τον Ιούλιο.
Υψηλή είναι η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής και διαμορφώθηκε σε 35,31% τον Ιούνιο και 37,27% τον Ιούλιο. Αντίθετα η συμμετοχή της λιγνιτικής παραγωγής διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα και συγκεκριμένα στο 5,58% τον Ιούνιο και στο 6,47% τον Ιούλιο.
