Τη «χάραξη ΑΟΖ με την Κύπρο» ζητά με δηλώσεις του στα μεσα μαζικής ενημέρωσης ο ευρωβουλευτής και μέλος της Επιτροπής Ασφάλειας & Άμυνας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κ. Νικόλας Φαραντούρης. Όπως υπογραμμίζει «οι εξαιρετικά αρνητικές εξελίξεις που οδηγούν στη στρατηγική περικύκλωση της Ελλάδας από εταίρους, συμμάχους και εχθρούς περιλαμβανομένων των πρόσφατων επιθετικών ενεργειών Τουρκίας και Λιβύης, των αμφισβητήσεων της Αιγύπτου αλλά και των ενεργειακών και γεωπολιτικών εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο, καθιστούν πιο αναγκαία από ποτέ τη χάραξη ΑΟΖ Ελλάδας-Κύπρου χωρίς άλλη κωλυσιεργία».
«Είναι η ώρα-μηδέν για χάραξη ΑΟΖ, προτού η στρατηγική μας περικύκλωση καταλήξει μη-αναστρέψιμη και η γεωπολιτική συρρίκνωση μοιραία», καταλήγει.
Οριστική ματαίωση για αγωγό East Med
Ταυτόχρονα ο Έλληνας ευρωβουλευτής ζητά να ενημερωθεί «ποια είναι τα γεωπολιτικά ανταλλάγματα που έλαβε η χώρα μας για να συναινέσει στη ματαίωση του έργου κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου EastMed μετά και την ανακοίνωση της συμφωνίας-μαμούθ Ισραήλ-Αιγύπτου».
Την περασμένη Παρασκευή, Ισραήλ και Άιγυπτος ανακοίνωσαν μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές συμφωνίες των τελευταίων ετών για τη μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου από τα θαλάσσια κοιτάσματα νοτίου της Κύπρου, την υγροποίησή του στην Αίγυπτο και την εξαγωγή του ως LNG σε όλο τον κόσμο και την Ευρώπη με καράβια.
Σύμφωνα με τον ευρωβουλευτή και καθηγητή του Δικαίου της Ενέργειας, «η συμφωνία αυτή, αξίας 35 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ενισχύει την Αίγυπτο ως περιφερειακό ενεργειακό κόμβο - αντί της Ελλάδας και της Κύπρου - και αποτελέι την ταφόπλακα της ενεργειακής συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ-Κύπρου και του αγωγού EastMed που είχε σχεδιαστεί και χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ για να μεταφέρει υποθαλάσσια το αέριο στην Ευρώπη μέσω Ελλάδος».
Όπως αναφέρει ο Νικόλας Φαραντούρης, «η ανακοίνωση αυτή συμπίπτει με τη προχθεσινή επικοινωνία του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, η οποία προκαλεί πολλαπλά ερωτήματα:
α) Ως προς το περιεχόμενό της. Στη λακωνική ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ αναφέρονται οι καλές σχέσεις Ελλάδας ΗΠΑ και η ενεργειακή συνεργασία. Αλλά ποια ακριβώς συνεργασία;
β) Για τη χρονική συγκυρία της ανακοίνωσης του deal Ισραήλ-Αιγύπτου με την αμφισβήτηση των ελληνικών θαλασσίων ζωνών και την ταυτόχρονη υποβάθμιση της γεωπολιτικής σημασίας της Ελλάδας.
γ) Για τις αμφισβητήσεις και απειλές κατά τις Ελλάδος κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Αναφέρθηκε τίποτε στην επικοινωνία απ' τον Έλληνα Πρωθυπουργό;
δ) Για την επικοινωνία του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Ρούμπιο και όχι του ίδιου του Προέδρου Τραμπ προς τον ομόλογό του, όπως γίνεται στις πολλές μεχρι τώρα τηλεφωνικές αλλά και κατ' ιδίαν επικοινωνίες μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν».
Σύμφωνα με τον Νικόλα Φαραντούρη «Φαίνεται ότι οι πιέσεις της Τουρκίας, η οποία αντιτίθεται στο έργο του EastMed, επικαλούμενη αμφισβητούμενες θαλάσσιες ζώνες και τις παράνομες συμφωνίες με τη Λιβύη, έπεισαν την Αμερικανική πλευρά να αποσύρει την υποστήριξή της από το έργο, όπως είχε αποφασίσει και η Κυβέρνηση Μπαίντεν το 2022. Γιατί ωστόσο η Ελλάδα δεν ζήτησε έστω κάποια ανταλλάγματα προκειμένου να αποδεχτεί το «ναυάγιο» ενός τέτοιου γεωστρατηγικού και γεωοικονομικού έργου; Όπως για παράδειγμα, αμερικανική πίεση στην Τουρκία για υφαλοκρηπίδα - ΑΟΖ, άρση του casus belli, ευρωπαϊκές εγγυήσεις κλπ.; Διότι εάν ματαιώθηκε χωρίς μάλιστα κάποια απτά ανταλλάγματα, τότε πρόκειται για εγκληματική οικειοθελής απεμπόληση κεκτημένων».
«Καλώ την Κυβέρνηση να αφυπνιστεί αντί να παρακολουθεί αμήχανη τη γεωπολιτική της υποβάθμιση και να προχωρήσει επιτέλους σε ενέργειες γεωπολιτικής θωράκισης της χώρας όπως η χάραξη ΑΟΖ με την Κύπρο. Είμαστε ήδη στην ώρα μηδέν».
Το ιστορικό της απόσυρσης της αμερικανική στήριξης στον East Med
Τόσο οι ΗΠΑ όσο και η ΕΕ είχαν στηρίξει αρχικά το πρότζεκτ του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed ως έργου που προωθούσε τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης. Η ΕΕ είχε προχωρήσει και σε γενναία χρηματοδότηση των τεχνοποικονομικών μελετών βιωσιμότητας με πάνω από €60 εκ.
Ωστόσο τον Ιανουάριο 2022 σε non-paper του Υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ που επιδόθηκε σε Αθήνα, Λευκωσία και Τελ Αβίβ, οι ΗΠΑ δήλωναν ότι αίρουν την στήριξή τους στον υποθαλάσσιο αγωγό East Med, που φιλοδοξούσε να μεταφέρει τα κοιτάσματα της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη διά μέσου της Ελλάδος.
Σε δηλώσεις του μάλιστα από την Ουάσιγκτον στις 18 Ιανουαρίου 2022 σε κλειστή διαδικτυακή συνάντηση του think-tank Center for Strategic and International Studies και σε περιορισμένο αριθμό συμμετεχόντων από Ελλάδα και Αμερική, ο τότε Σύμβουλος Ενέργειας του Υπουργείου Εξωτερικών ΗΠΑ Amos Hochstein αποκάλυψε ότι «υπήρχε επικοινωνία με τις εμπλεκόμενες κυβερνήσεις και διπλωματική ενημέρωση για την απόφασή μας».
Στο non-paper τονιζόταν ότι η Αμερική επιθυμεί την σύνδεση της Ανατολικής Μεσογείου με άλλους τρόπους καθώς ο Est Med «αποτελέι πεδίο τριβής» με τη Τουρκία.
Επιχαίρει ο Ερντογάν
Απειλές κατά τις Ελλάδας με «όπλο» το φυσικό αέριο είχε εξαπολύσει κατ' επανάλειψη και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του για τη ματαίωση των σχεδίων για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου υποστηρίζοντας ότι κανένα έργο δεν μπορεί να γίνει στην ευρύτερη περιοχή χωρίς τη συμμετοχή της Τουρκίας.
Ερωτηθείς από δημοσιογράφους για την απόσυρση της υποστήριξης των ΗΠΑ στον αγωγό East Med, είχε σημειώσει ότι αυτό το έργο δεν μπορεί να γίνει λόγω κόστους προσθέτοντας ότι αυτή η δουλειά, δηλαδή η μεταφορά φυσικού αερίου, δεν μπορεί να γίνει χωρίς την Τουρκία.
«Γιατί αν πρόκειται από εδώ να πάει αέριο στην Ευρώπη, θα γίνει μόνο μέσω Τουρκίας. Η προσέγγισή μας στην Ανατολική Μεσόγειο είναι γνωστή. Έχουμε μια συμφωνία με τη Λιβύη. Με τη συμφωνία που κάναμε με τη Λιβύη, βάλαμε το θέμα σε επίσημο κείμενο. Συνεχίζουμε τη δουλειά μας σε αυτό το επίσημο κείμενο. Αφενός, παραλάβαμε τέσσερα σκάφη γεώτρησης και δύο σκάφη σεισμικής έρευνας. Αυτά τα πήραμε για το τίποτα; Αυτά θα λειτουργήσουν στη Μαύρη Θάλασσα και τη Μεσόγειο. Θα έχουμε την ισχυρότερη υποδομή από αυτή την άποψη», είχε δηλώσει τότε χαρακτηριστικά.
