Στο Ενεργειακό Φόρουμ της Βόρειας Μακεδονίας 2025, που πραγματοποιήθηκε στα Σκόπια, κυβερνητικοί αξιωματούχοι παρουσίασαν τα επόμενα βήματα της χώρας στη στρατηγική της για ενεργειακή μετάβαση. Η Υπουργός Ενέργειας της χώρας, Σάνια Μποζινόφσκα, τόνισε ότι η υιοθέτηση νέων ενεργειακών νόμων είναι θεμελιώδης για την πορεία της Βόρειας Μακεδονίας προς την αποανθρακοποίηση και τη μεγαλύτερη βιωσιμότητα.
«Βρισκόμαστε στα τελικά στάδια υιοθέτησης του Νόμου για την Ενεργειακή Απόδοση και του Νόμου για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Μόλις εγκριθούν αυτοί οι νόμοι, κάτι που αναμένω να συμβεί μέχρι τον Σεπτέμβριο, θα έχουμε ένα σαφές σχέδιο για τα επόμενα βήματα. Ωστόσο, η κατάρτιση της δευτερογενούς νομοθεσίας είναι μια περίπλοκη διαδικασία και θα διαρκέσει μεταξύ 9 και 15 μηνών, καθώς καλύπτει ολόκληρο τον ενεργειακό τομέα. Δεν είναι κάτι που μπορεί να ολοκληρωθεί σε μία ή δύο εβδομάδες», δήλωσε η Μποζινόφσκα κατά τη διάρκεια του φόρουμ.
Πρόσθεσε ότι βρίσκεται σε εξέλιξη εργασία για ένα εθνικό σχέδιο με στόχο το 3% των δημόσιων ιδρυμάτων να καταστούν ενεργειακά αποδοτικά, ένας μεταρρυθμιστικός στόχος που υπαγορεύεται από την εθνική πολιτική. «Εργαζόμαστε πάνω σε αυτό το σχέδιο τώρα—το 3% των δημόσιων ιδρυμάτων πρέπει να γίνουν ενεργειακά αποδοτικά. Πιστεύω ότι θα το έχουμε ολοκληρώσει μέχρι τον Σεπτέμβριο ή Οκτώβριο και θα γνωρίζουμε ποια ιδρύματα θα περιληφθούν», είπε.
Η Μποζινόφκσα αναφέρθηκε επίσης στην αύξηση των τιμών του πετρελαίου εν μέσω της συνεχιζόμενης γεωπολιτικής αστάθειας. «Όλοι οι πόλεμοι και τα γεωπολιτικά γεγονότα έχουν αντίκτυπο. Παρακολουθούμε στενά την κατάσταση και ελπίζω οι τιμές να μη μεταβληθούν σημαντικά», πρόσθεσε.
Όσον αφορά τη ρύθμιση των ενεργειακών συνεταιρισμών, ανέφερε ότι αυτοί θα διαμορφωθούν βάσει παραδειγμάτων από τη Γερμανία και τη Γαλλία και θα καθοριστούν στη δευτερογενή νομοθεσία. «Ελπίζω ότι μέχρι τον Σεπτέμβριο θα υπάρχει σαφής ορισμός του τι επιτρέπεται και ποιες είναι οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις», δήλωσε.
Σχετικά με την ετοιμότητα της χώρας για τον Μηχανισμό Προσαρμογής Συνόρων Άνθρακα της ΕΕ (CBAM), η Μποζινόφσκα ανέφερε ότι οι προετοιμασίες έχουν ήδη ξεκινήσει. «Μεγάλες επιχειρήσεις στη Βόρεια Μακεδονία έχουν ήδη προσωπικό που εργάζεται σε αυτό, καθώς κάποιος πρέπει να υπολογίζει τις εκπομπές. Συνεργαζόμαστε επίσης με τις τελωνειακές αρχές. Στόχος μας είναι η ενοποίηση των αγορών και για αυτόν τον λόγο εισαγάγαμε εγγυήσεις προέλευσης—ώστε οι παραγωγοί που χρησιμοποιούν πράσινη και ανανεώσιμη ενέργεια να μην υπόκεινται σε αυτόν τον φόρο», εξήγησε.
Ανακοίνωσε ότι περισσότερες λεπτομέρειες θα κοινοποιηθούν μετά από υπουργική συνάντηση στην Ελλάδα τον Ιούλιο, αν και η ακριβής ημερομηνία εφαρμογής του CBAM, η 1η Ιανουαρίου 2026, παραμένει ανεπιβεβαίωτη.
Μετζίτι: Η ενεργειακή μετάβαση δεν πρέπει να βλάπτει τους ανθρώπους ή το περιβάλλον
Ο Υπουργός Περιβάλλοντος Ιζέτ Μετζίτι τόνισε ότι το ενεργειακό μέλλον των Δυτικών Βαλκανίων πρέπει να βασίζεται στη βιωσιμότητα, τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ισότητα.
«Το ενεργειακό μέλλον της περιοχής μας δεν μπορεί να επιτευχθεί εις βάρος του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας ή της κοινωνικής δικαιοσύνης», δήλωσε στην εναρκτήρια ομιλία του.
«Τα Δυτικά Βαλκάνια δεν έχουν την πολυτέλεια να επιλέξουν ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος. Τα δύο πρέπει να συνυπάρχουν—αλλιώς δεν θα προχωρήσουμε καθόλου», πρόσθεσε.
Ο Μετζίτι επεσήμανε ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος της χώρας ήδη ευθυγραμμίζει τα εθνικά πλαίσια με την Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία και τη Συμφωνία του Παρισιού. Ωστόσο, υπογράμμισε ότι η εφαρμογή πρέπει να είναι «γρήγορη, δίκαιη και διαφανής», προειδοποιώντας ότι οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής είναι ήδη αισθητές και καμία κοινότητα δεν πρέπει να μείνει πίσω.
Ο αξιωματούχος κάλεσε επίσης για βαθύτερη περιφερειακή συνεργασία, μεγαλύτερη επένδυση σε καθαρές τεχνολογίες και ουσιαστική πρόοδο αντί για ασαφείς δεσμεύσεις. «Δεν μπορούμε να μιλάμε για ενεργειακή ασφάλεια ενώ δηλητηριάζουμε τα ποτάμια, τον αέρα και το έδαφός μας. Οι καλές προθέσεις δεν αρκούν—χρειάζονται τολμηρές πολιτικές. Οι πολίτες αναμένουν αποτελέσματα και αυτό το ζήτημα απαιτεί άμεση δράση», δήλωσε.
