Ειδικοί που υπηρετούν σε διοικητικά και εποπτικά συμβούλια εταιρειών ενέργειας στη Βόρεια Μακεδονία θα μπορούν πλέον να ενταχθούν άμεσα στην Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας χωρίς υποχρεωτική περίοδο αποχής. Αυτή η αλλαγή καθιερώθηκε μέσω μίας από τις τροπολογίες του νέου νόμου για την ενέργεια, ο οποίος ψηφίστηκε στο Κοινοβούλιο την Τετάρτη, σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Η κίνηση αυτή έχει προκαλέσει ανησυχία σε ορισμένους ειδικούς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι έτσι ανοίγει την πόρτα σε άτομα από ιδιωτικές εταιρείες με συμφέροντα, ώστε να επηρεάζουν τις ρυθμιστικές αποφάσεις, συμπεριλαμβανομένων σχεδίων, αδειών και εγκρίσεων που εκδίδει η Επιτροπή.
«Αυτό αποδυναμώνει σημαντικά τον Νόμο για την Ενέργεια και δημιουργεί τη δυνατότητα άμεσου επηρεασμού του ρυθμιστικού οργάνου από άτομα με άμεσο συμφέρον στον τομέα. Είναι εξαιρετικά ασυνήθιστο», δήλωσε στα τοπικά μέσα ο ειδικός Misha Popović από το Ινστιτούτο Δημοκρατίας.
Τόνισε ότι,αντίθετα, ο νόμος για την πρόληψη της διαφθοράς απαιτεί από τους ρυθμιστές να περιμένουν δύο χρόνια πριν εργαστούν σε εταιρείες τις οποίες είχαν εποπτεύσει ή λάβει αποφάσεις για αυτές.
Από την άλλη πλευρά, ο βουλευτής Bojan Stojanoski, μέλος του κυβερνώντος συντηρητικού κόμματος VMRO-DPMNE και εισηγητής της τροπολογίας, υποστηρίζει ότι η αλλαγή δεν θα επιτρέψει χειραγώγηση. Αντιθέτως, θεωρεί ότι θα επιτρέψει την επιλογή πιο καταρτισμένων ατόμων για την υπηρεσία στο ρυθμιστικό όργανο, σημειώνοντας ότι παρόμοιες διατάξεις υπάρχουν στις οδηγίες της ΕΕ και σε άλλες χώρες.
Προηγουμένως, ο νόμος απαιτούσε τουλάχιστον δύο χρόνια απόσταση μεταξύ της υπηρεσίας σε συμβούλιο εταιρείας και του διορισμού στην Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας. Η Επιτροπή αποτελείται από έναν πρόεδρο και έξι μέλη.
Σύμφωνα με την υπουργό Ενέργειας Sanja Bozinovska, τα κύρια οφέλη του νέου νόμου περιλαμβάνουν την ανάπτυξη ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, την εισαγωγή έξυπνων μετρητών για πιο ακριβή παρακολούθηση κατανάλωσης, τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών, περισσότερες επιλογές για την παροχή ηλεκτρισμού στις επιχειρήσεις και συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
«Ο νόμος που υιοθετήσαμε σήμερα αντιπροσωπεύει ένα όραμα για το μέλλον και θεμέλιο για τον εθνικό μας μετασχηματισμό προς ένα καθαρό, βιώσιμο και δίκαιο ενεργειακό μέλλον. Είναι ένας νόμος που δημιουργεί ευκαιρίες, αλλά απαιτεί και υπευθυνότητα», τόνισε η υπουργός στις τελικές της δηλώσεις μετά την ψήφιση του νόμου.
Ο νέος νόμος για την ενέργεια αναπτυσσόταν για περίπου δύο χρόνια και προετοιμάστηκε μέσω ευρείας και συμμετοχικής διαδικασίας που περιλάμβανε θεσμούς, ειδικούς, τον επιχειρηματικό τομέα, διαχειριστές, τον ρυθμιστή και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς.