Η συζήτηση γύρω από το Block 2 στο Ιόνιο έχει φουντώσει, καθώς τα σενάρια για πιθανό κοίτασμα 200 δισ. κυβικών μέτρων (bcm) φυσικού αερίου δίνουν για πρώτη φορά μια αίσθηση κλίμακας των οικονομικών δυνατοτήτων. Παρότι οι έρευνες βρίσκονται ακόμη σε πρώιμο στάδιο, οι πρώτοι υπολογισμοί δείχνουν τι θα μπορούσε να σημαίνει μια τέτοια ανακάλυψη για το Ελληνικό Δημόσιο.
Η κοινοπραξία που έχει αναλάβει την περιοχή αποτελείται από την ExxonMobil – 60% (μελλοντικός operator στην παραγωγή) την Energean – 30% (operator στη φάση έρευνας) και την HELLENiQ ENERGY – 10%
Το Δημόσιο έχει έμμεση συμμετοχή στην κοινοπραξία, μεσω της Helleniq Ennergy σε ποσοστό 31,2% που στα συνολικά ακαθάριστα έσοδα αυτό φτάνει στο 3,2% ,ωστόσο αυτό είναι αμελητέο, μπροστά στα έσοδα από την φορολογία κερδών, των δικαιωμάτων (royalties), των μισθωμάτων και των ειδικών προβλέψεων των συμβάσεων παραχώρησης.
Για να γίνει ένας ρεαλιστικός υπολογισμός, χρησιμοποιείται το παρακάτω σενάριο:
1. Ποσότητα κοιτάσματος:
200 bcm φυσικού αερίου.
2. Μετατροπή σε ενεργειακή αξία:
1 bcm φυσικού αερίου ≈ 10,5 TWh.
Άρα:
200 bcm × 10,5 TWh = 2.100 TWh.
3. Τιμή φυσικού αερίου:
Οι τωρινές εύλογες τιμές κινούνται μεταξύ 30–40 €/MWh.
4. Υπολογισμός αξίας:
2.100 TWh = 2.100.000.000 MWh.
Επομένως:
Σε τιμή 30 €/MWh → 2.1 δισ. MWh × 30 = 63 δισ. €
Σε τιμή 40 €/MWh → 2.1 δισ. MWh × 40 = 84 δισ. €
Για λόγους συντηρητικότητας και στρογγυλοποίησης υπολογίζεται η μέση τιμή γύρω στα 65 δισ. ευρώ, που θεωρείται εύλογη για δημοσιονομικές εκτιμήσεις.
Με βάση το συνηθισμένο μοντέλο παραχωρήσεων, το Δημόσιο κανονικά λαμβάνει:
- Royalties (δικαιώματα): συνήθως 5%–20%
- Φορολογία εταιρικών κερδών: 20%–25%
- Μισθώματα και ειδικές εισφορές
- Μερίδιο από την αξία μετά την απόσβεση επενδύσεων
Συγκεντρωτικά, σε ένα μεγάλο κοίτασμα, το πραγματικό ποσοστό που τελικά καταλήγει στο Δημόσιο κυμαίνεται συνήθως: από 35% – 40% της καθαρής αξίας της παραγωγής. Αν εφαρμόσουμε αυτό το ποσοστό στην εκτιμώμενη αξία: 35% × 65 δισ. = 22,75 δισ. € ή 40% × 65 δισ. = 26 δισ. €. Άρα το εύρος 22–26 δισ. ευρώ αποτελεί λογική και τεχνικά τεκμηριωμένη εκτίμηση των πιθανών δημόσιων εσόδων.
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη
Αν επιβεβαιωθεί το κοίτασμα και εξελιχθεί πλήρως η παραγωγή, τα έσοδα αυτά θα αποδίδονται στο Δημόσιο σταδιακά, σε βάθος 20–25 ετών. Το οικονομικό όφελος επομένως είναι σημαντικό, αλλά μακροχρόνιο.
Οι παραπάνω υπολογισμοί δεν αποτελούν πρόβλεψη· είναι ένα τεχνικά ρεαλιστικό σενάριο που δείχνει την τάξη μεγέθους των πιθανών οφελών. Τα πραγματικά αποτελέσματα θα εξαρτηθούν από:
- το αν το κοίτασμα επιβεβαιωθεί,
- το κόστος ανάπτυξης,
- την τελική τιμή αγοράς του φυσικού αερίου,
- τον χρόνο παραγωγής,
- τις επενδυτικές αποσβέσεις.
Τελικώς το Block 2, εφόσον αποδειχθεί παραγωγικό, μπορεί να αποφέρει στο Ελληνικό Δημόσιο έσοδα της τάξης των 22–26 δισ. ευρώ, ή 1 δισ ευρώ περίπου ετησίως για τα επόμενα 20 με 25 ετη. Είναι μια ευκαιρία μεγάλης κλίμακας, αλλά ακόμη πρώιμη και χωρίς εξασφαλισμένη έκβαση. Μένει βέβαια να δούμε την τελική συμφωνία .
