Η χρήση πετρελαίου και φυσικού αερίου θα συνεχίσει να αυξάνεται για δεκαετίες, σύμφωνα με προσχέδιο της ετήσιας έκθεσης του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ).
Για τα τελευταία χρόνια, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής για το κλίμα και την ενέργεια είχαν πειστεί ότι ο κόσμος προχωρούσε αμετάκλητα μακριά από τα ορυκτά καύσιμα.
Η επικρατούσα άποψη ήταν ότι η κατανάλωση πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα θα κορυφωνόταν πριν το τέλος αυτής της δεκαετίας. Υπήρχε διαφωνία για την ταχύτητα της επακόλουθης πτώσης, αλλά το συμπέρασμα ήταν κοινό: το τέλος της εποχής των ορυκτών καυσίμων πλησίαζε. Ωστόσο, αυτό το δόγμα – κρίσιμο για την επίτευξη του στόχου «μηδενικών εκπομπών έως το 2050» – δεν ήταν τόσο αμετακίνητο όσο θεωρούσαν οι υποστηρικτές του.
Η ετήσια έκθεση που ετοιμάζει ο ΙΕΑ, ο οποίος εκφράζει τις απόψεις των πλουσιότερων εθνών, δείχνει μια διαφορετική εικόνα: δεκαετίες ακόμη έντονης χρήσης ορυκτών καυσίμων, με τη ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο να αυξάνεται τα επόμενα 25 χρόνια. Αυτό σημαίνει περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και επιδείνωση της κλιματικής κρίσης.
Δεν φταίει μόνο η φιλο-ορυκτών καυσίμων κυβέρνηση Τραμπ· η στροφή είχε αρχίσει και πριν.
Η ιδέα της κορύφωσης της ζήτησης ενισχύθηκε σε μεγάλο βαθμό χάρη στον ίδιο τον ΙΕΑ, ο οποίος μέσω του ετήσιου World Energy Outlook παρουσίαζε διάφορα σενάρια. Αυτά όμως δεν ήταν προβλέψεις, αλλά υποθετικές πορείες βασισμένες σε παραδοχές για ανάπτυξη, πληθυσμό, πολιτική βούληση, τεχνολογία και τιμές. Παρότι χρήσιμα, δεν έδιναν καμία βεβαιότητα.
Μετά από πιέσεις, ο ΙΕΑ είχε εγκαταλείψει το σενάριο «Τρεχουσών Πολιτικών» και υιοθέτησε πιο αισιόδοξες εκδοχές που προέβλεπαν κορύφωση της ζήτησης έως το 2029 και μείωση στη συνέχεια. Αυτές οι προβλέψεις έπεισαν τη Δύση ότι η πτώση ήταν βέβαιη. Ωστόσο, το φετινό προσχέδιο του ΙΕΑ – υπό την επιρροή και της κυβέρνησης Τραμπ – επαναφέρει το σενάριο «Τρεχουσών Πολιτικών» και δείχνει ότι η ζήτηση για πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν θα κορυφωθεί αυτή τη δεκαετία.
Σύμφωνα με το προσχέδιο, η χρήση πετρελαίου και αερίου θα αυξάνεται μέχρι το 2050, ενώ η κατανάλωση άνθρακα θα κορυφωθεί τη δεκαετία του 2030, αλλά θα παραμείνει πάνω από 50% υψηλότερη το 2050 σε σχέση με τις προηγούμενες εκτιμήσεις.
Η κορύφωση κατανάλωσης έχει γίνει το «Άγιο Δισκοπότηρο» της ενεργειακής συζήτησης. Ωστόσο, η ακριβής χρονιά δεν έχει τόση σημασία όσο η συνολική πορεία πριν και μετά. Για το πετρέλαιο, οι καμπύλες κατανάλωσης δείχνουν συνεχιζόμενη αύξηση ακόμη και τη δεκαετία του 2040. Μέχρι τα μέσα του αιώνα, παραμένει το κυρίαρχο καύσιμο, με τις ανανεώσιμες να έρχονται δεύτερες, το φυσικό αέριο τρίτο και τον άνθρακα τέταρτο.
To 2050
Το 2050, η κατανάλωση πετρελαίου υπολογίζεται στα 114 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως – πολύ υψηλότερα από τα 93 εκατομμύρια που έδινε πέρσι το σενάριο STEPS, και υπερδιπλάσια από τα 54 εκατομμύρια του σεναρίου APS.
Η αύξηση θα προέρχεται κυρίως από την αεροπορία, τη ναυτιλία και τις πετροχημικές βιομηχανίες. Αντίθετα, η διάδοση των ηλεκτρικών οχημάτων θα περιοριστεί σε περιοχές με ισχυρή πολιτική υποστήριξη, όπως η ΕΕ και η Κίνα, ενώ στις ΗΠΑ θα «κολλήσει».
Ο ΙΕΑ υπενθυμίζει ότι αυτά δεν είναι προβλέψεις, αλλά εικόνα του κόσμου εάν οι κυβερνήσεις δεν κάνουν τίποτα. Ωστόσο, αν έχει δίκιο, ο πλανήτης δεν βαδίζει προς το όριο του +1,5°C της Συμφωνίας των Παρισίων, αλλά μάλλον σε μια αύξηση 3°C, με καταστροφικές συνέπειες.
Η «ενεργειακή μετάβαση» που συζητείται δεν συμβαίνει· ζούμε μια «ενεργειακή προσθήκη», όπου οι ανανεώσιμες πηγές απλώς προστίθενται πάνω στα ορυκτά καύσιμα. Αυτό θα συνεχιστεί για χρόνια, αν όχι δεκαετίες, εκτός κι αν οι κυβερνήσεις επιβάλουν μεγάλες αλλαγές.
BLOOMBERG
