Έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας

Οι αριθμοί είναι αμείλικτοι, η λειψυδρία χτυπά και την Ελλάδα και τα υδάτινα αποθέματα στερεύουν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΥΔΑΠ τα αποθέματα των ταμιευτήρων τον Ιούνιο του 2023 ήταν 1.089.098.000 m^3.  Ο αριθμός αυτός έχει πέσει φέτος τον Ιούνιο σχεδόν στο μισό σε 602.223.000 m^3.

Αυτά τα στοιχεία χτυπούν καμπανάκι και φαίνεται ότι η λήψη μέτρων είναι αναγκαία, γι αυτό εντός του Ιουλίου η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας και της διαχείρισης των υδάτων. Ήδη από το φθινόπωρο, ο πρωθυπουργός προανήγγειλε το εμβληματικό έργο της ένωσης του ταμιευτήρα του Εύηνου και του Μόρνου με την τεχνητή λίμνη των Κρεμαστών, που θα εξασφαλίσει την ύδρευση της Αττικής για τις επόμενες πέντε δεκαετίες.

Στο πλαίσιο και των πρόσφατων ανακοινώσεων της Κομισιόν για την ενίσχυση της ασφάλειας των υδάτων, ξεκίνησε η κατάρτιση ενός εθνικού σχεδίου διαχείρισης. Αυτή την εβδομάδα θα πραγματοποιηθεί υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης, Κωστή Χατζηδάκη, συνεδρίαση όλων των αρμόδιων φορέων και υπουργείων που θα υποβάλουν τις προτάσεις τους, με στόχο ο πρωθυπουργός σε ειδική εκδήλωση να ανακοινώσει το τελικό πλέγμα μέτρων.  Στη σύσκεψη που θα πραγματοποιηθεί στο Μέγαρο Μποδοσάκη υπό τον κ. Χατζηδάκη θα συμμετάσχουν τα υπουργεία Εσωτερικών, Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Υποδομών, Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η ΕΥΔΑΠ και η ΔΕΗ.  

Δομές διαχείρισης, φράγματα, συνδέσεις δικτύων και επικαιροποίηση των περιφερειακών σχεδίων διαχείρισης των υδάτων θα βρεθούν στο επίκεντρο, με το συνολικό κόστος των έργων που απαιτούνται σε όλη την Ελλάδα να φτάνει ακόμα τα 10 δις. Ευρώ,με ευρωπαϊκά κονδύλια να επιστρατεύονται για τη χρηματοδότησή τους. Στο επίκεντρο των συζητήσεων και η περιφέρεια Αττικής, που συγκεντρώνει εκατομμύρια κατοίκους με άμεσες πρωτοβουλίες μέχρι να ολοκληρωθούν τα υπό μελέτη σχέδια. Στο τραπέζι των συζητήσεων βρίσκονται ακόμα και η μεταφορά νερού από τον Αχελώο, αντλήσεις υδάτων ή αφαλατώσεις. Κυβερνητικές πηγές , ωστόσο, διευκρινίζουν πως «το νερό στην Ελλάδα ήταν και θα παραμείνει φθηνό για τις λογικές καταναλώσεις, δεν θα πειράξουμε τα τιμολόγια», σημειώνοντας ότι δεν είναι απίθανη μία αναπροσαρμογή των λογαριασμών, συνεπώς και αυξήσεις στο επίπεδο του πληθωρισμού, οι οποίες όμως θα είναι ανεπαίσθητες στο συνολικό ύψος του λογαριασμού.

Ακόμα πιο έντονο είναι το ζήτημα της έλλειψης νερού στα νησιά, αφού η τουριστική κίνηση χτυπάει κόκκινο, με τους κατοίκους τους καλοκαιρινούς μήνες να πολλαπλασιάζονται, γι αυτό και χρειάζεται σύμφωνα με αρμόδιες πηγές καλύτερη πολιτική συντονισμού. Σκοπός να μην γίνεται ξεχωριστά από το κάθε νησί ειδική πολιτική για το νερό, αλλά αυτό να γίνεται κεντρικά. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 19η θέση παγκοσμίως ως προς τον κίνδυνο εμφάνισης λειψυδρίας, ενώ την τελευταία δεκαετία καταγράφεται υπερδιπλασιασμός ( +139%) στη χρήση νερού για ύδρευση, εξαιτίας μεταξύ άλλων της αυξημένης τουριστικής κίνησης.

Επιστήμονες κρούουν εδώ και αρκετά χρόνια καμπανάκι κινδύνου και εξαιτίας της άρδευσης, αφού ο μεγάλος όγκος του νερού κατευθύνεται στην κάλυψη των αρδευτικών αναγκών , με το ποσοστό της άρδευσης να φτάνει το 80%. Στη Θεσσαλία, η διαθέσιμη στάθμη της λίμνης Πλαστήρα είναι μειωμένη κατά 50% και δεν υπάρχει διαθέσιμο νερό από τη λίμνη Σμοκόβου. Ο νέος Οργανισμός που συγκροτήθηκε για τη Θεσσαλία (ΟΔΥΘ) θα αποτελέσει το υπόδειγμα και για την υπόλοιπη Ελλάδα, καθώς ως ενιαίος φορέας έχει την ευθύνη για την προστασία και την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, με αρμοδιότητες την εκπόνηση της στρατηγικής, τον συντονισμό και τη συνεχή επίβλεψη της εφαρμογής των μέτρων προστασίας και διαχείρισης των υδάτων, την εποπτεία και υλοποίηση, καθώς και τη χορήγηση αδειών χρήσης ύδατος.

Εξαιτίας του φαινομένου της λειψυδρίας δεν μένει αλώβητη η ενέργεια. Αν και φέτος υπήρξαν περισσότερες βροχοπτώσεις σε σχέση με πέρυσι, τα αποθέματα νερού στους ταμιευτήρες των υδροηλεκτρικών εργοστασίων ΔΕΗ βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα. Τα φράγματα της ΔΕΗ χρησιμοποιούνται τόσο για την παραγωγή ενέργειας όσο και για άρδευση και ύδρευση. Έτσι η μείωση των αποθεμάτων εγκυμονεί κινδύνους όχι μόνο για την επάρκεια νερού αλλά και για το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας.