Ένας από τους μεγαλύτερους ξένους επενδυτές στη Ρουμανία έχει καταστεί η Ελλάδα, ενώ ειδικά την τελευταία πενταετία ολοένα και περισσότερες ελληνικές επιχειρήσεις κάνουν ανοίγματα στην ιδιαίτερα ανερχόμενη αυτή οικονομία, που διακρίνεται από σημαντικότατους ρυθμούς ανάπτυξης, έχοντας αλλάξει επίπεδο τις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Στη Ρουμανία δραστηριοποιούνται περίπου 2.000 ελληνικές επιχειρήσεις σε πληθώρα κλάδων όπως τρόφιμα, τράπεζες, πληροφορική – τεχνολογία, ενέργεια, υποδομές, κατασκευές, logistics κ.α., κάνοντας κύκλο εργασιών 5,8 δισ. ευρώ, ενώ απασχολούν 20 χιλιάδες εργαζόμενους.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, η Ρουμανία είναι από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πετυχαίνοντας μέση ανάπτυξη ΑΕΠ τα τελευταία χρόνια άνω του 3%, επίδοση που τη φέρνει στις κορυφαίες θέσεις διεθνώς. Η Ρουμανία είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης από το 2007, έχει πληθυσμό περί τα 19 εκατ., με έκταση περίπου 240.000 τετρ. Χλμ., σχεδόν διπλάσια από την Ελλάδα.
Η ρουμανική οικονομία «καλπάζει» με εντυπωσιακούς ρυθμούς, έχοντας τον ταχύτερο ρυθμό σύγκλισης στην Ε.Ε. και τη μεγαλύτερη απορροφητικότητα Ευρωπαϊκών πόρων στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη. Χάρη στη ανάπτυξη της χώρας, η αγοραστική δύναμη των πολιτών έχει αυξηθεί, το δημόσιο χρέος παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό, η εξαγωγική δραστηριότητα είναι ισχυρή και η χώρα αναπτύσσει με συνέπεια συγκοινωνιακές, ψηφιακές και «πράσινες» υποδομές.
Ελληνικές εταιρείες όπως Alpha Bank, Jumbo, ΔΕΗ, Aktor Group, AVAX, Metlen, Motor Oil, Helleniq Energy, Entersoft και δεκάδες ακόμη έχουν σημαντικές δραστηριότητες στη χώρα.
Γιατί στη Ρουμανία
Όπως έχει επισημάνει προ καιρού ο επικεφαλής του ομίλου Aktor Group Αλέξανδρος Εξάρχου, «η Ρουμανία έχει πρόσβαση σε σημαντικούς ευρωπαϊκούς πόρους και αποκτά βαρύνουσα γεωπολιτική σημασία για τη Δύση λόγω του ρόλου που αποκτά ως γέφυρα προς την Ουκρανία. Όταν ο πόλεμος λήξει θα χρειαστούν εκεί πολλά έργα και η Aktor είναι σωστά τοποθετημένη για να αποκτήσει μερίδιο».
Τόσο ο κάθετος άξονας Αλεξανδρούπολης – Κωστάντζας, όσο και η ανάπτυξη του λιμανιού της Κωστάντζας, που εξελίσσεται στη βασική πύλη για τα ρουμανικά σιτηρά και εκτιμάται ότι μπορεί να προχωρήσει και με πόρους του ΝΑΤΟ, βρίσκονται στο ραντάρ της ελληνικής εταιρείας.
Ο κ. Εξάρχου είναι καλός γνώστης της βαλκανικής – κατασκευαστικής – αγοράς, γνωρίζει τις δυσκολίες που υπάρχουν σε όλα τα επίπεδα, έχοντας τονίσει πως «εμείς το entry ticket στη Ρουμανία το έχουμε πληρώσει», δίνοντας το στίγμα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι καινούριες και χωρίς πρότερη εμπειρία σε νέες αγορές εταιρείες.
Δεκάδες είναι άλλωστε οι επιχειρήσεις που έχουν «πετάξει» μεγάλα κεφάλαια στο εξωτερικό έως ότου μάθουν την τοπική αγορά, με κυρίαρχα παραδείγματα τον ΟΤΕ που μέσω της Rom Telecom έχασε εκατοντάδες εκατ. ευρώ τις δύο τελευταίες δεκαετίες, παλεύοντας να ισορροπήσει χωρίς επιτυχία, ενώ πλέον βρίσκεται στο τελικό στάδιο αποεπένδυσης και από αυτή τη χώρα.
Μη κορεσμένη αγορά στην ενέργεια
Η ρουμανική αγορά όχι μόνο δεν είναι κορεσμένη, αλλά έχει τεράστια περιθώρια περαιτέρω ανάπτυξης τόσο στον τομέα της ενέργειας, των δικτύων και των Ανανεώσιμων Πηγών, όσο και στα logistics, στις οδικές αρτηρίες, στις μεταφορές και κυρίως στις υποδομές και τις κατασκευές.
Στον τομέα των φωτοβολταϊκών ο στόχος είναι η χώρα να φτάσει τα 8 GW έως το 2030, ενώ τώρα δεν βρίσκεται ούτε στο μισό του στόχου. Μάλιστα, σύμφωνα με τη Solar Power Europe, η Ρουμανία τα επόμενα χρόνια θα συγκαταλέγεται στις είκοσι ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές φωτοβολταϊκών στον κόσμο.
Μεγάλες επενδύσεις γίνονται και στα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, τόσο από την Transelectrica (ο ρουμανικός ΑΔΜΗΕ) όσο και από τις συνολικά οκτώ εταιρείες Διανομής της χώρας, τρεις εκ των οποίων ελέγχονται πλέον από τη ΔΕΗ, μετά την εξαγορά της Enel Romania. Μόνο στα δίκτυα μεταφοράς δρομολογούνται επενδύσεις μέχρι το 2030, για εκσυγχρονισμό και επέκταση, στα επίπεδα του 1,5 δισ. ευρώ.
Μεγάλα έργα υποδομών
Η Ρουμανία δρομολογεί μεγάλα συγκοινωνιακά έργα ύψους 16 δισ. ευρώ που θα αλλάξουν τη χώρα, αλλά και σημαντικές δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους 18 δισ. ευρώ για ενεργειακά και έργα αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής. Όπως επισήμανε την περασμένη εβδομάδα κατά την επίσκεψη Ελλήνων δημοσιογράφων στο Βουκουρέστι ο επικεφαλής της Aktor στη Ρουμανία Αντώνης Κυριακός, το μήκος των αυτοκινητόδρομων της χώρας τριπλασιάστηκε από 353 χλμ σε 1024 χλμ. τα τελευταία χρόνια, ενώ παράλληλα τρέχει ένα μεγάλο πρόγραμμα αναβαθμίσεων του σιδηροδρομικών δικτύων που ήταν ήδη από το σοσιαλιστικό καθεστώς ιδιαίτερα εκτεταμένο.
Σημειώνεται πως η Ρουμανία δεν έχει διόδια, καθώς οι οδικές αρτηρίες δημιουργούνται τα τελευταία χρόνια, ενώ έχει εξαιρετικά μεγάλο σιδηροδρομικό δίκτυο, λόγω και της ευνοϊκής - επίπεδης - μορφολογίας της χώρας (πλην τα Καρπάθια Όρη), ενώ ήταν και η κουλτούρα προ προωθούσε για δεκαετίας και το σοσιαλιστικό καθεστώς.
Το μεγάλο «χτύπημα» της ΔΕΗ, η AVAX, η Aktor, η Τέρνα και οι άλλοι
Τη μεγαλύτερη επένδυση στη Ρουμανία έκανε η ΔΕΗ εξαγοράζοντας την Enel Ρουμανίας προ ενάμισι περίπου έτους (Οκτώβριος ‘23), που συνάμα είναι και η μεγαλύτερη κίνηση που έχει κάνει ελληνική εταιρεία στο εξωτερικό μετά την απόκτηση της τουρκικής τράπεζας Finansbank από την Εθνική το 2006, ενώ αν εξαιρεθεί ο ο τραπεζικός τομέας, τότε η κίνηση της ΔΕΗ είναι η μεγαλύτερη εξαγορά που έχει κάνει ελληνική εταιρεία στο εξωτερικό.
Η ΔΕΗ απέκτησε την Enel Romania έναντι 1,24 δισ. ευρώ, αποκτώντας δεσπόζουσα θέση στα Βαλκάνια, ενώ έγινε κυρίαρχος «παίκτης» σε μια ιδιαίτερα αναπτυσσόμενη αγορά, με πάνω από 3 εκατ. πελάτες, δίκτυο διανομής σε τρεις περιφέρειες της Ρουμανίας, μεταξύ των οποίων και το Βουκουρέστι, μακράν η πιο σημαντική περιφέρεια της χώρας και το ισχυρότερο οικονομικό κέντρο. Διανέμει ενέργεια περίπου στο 1/3 της Ρουμανίας με πάνω από 133.000 χλμ δικτύου.
Η ΔΕΗ αναπτύσσει και χαρτοφυλάκιο ΑΠΕ με την κατασκευή ενός νέου αιολικού πάρκου, ισχύος 140 MW, στην επαρχία Βασλούι της Ανατολικής Ρουμανίας. Έως το τέλος του 2026, οι ΑΠΕ του ομίλου ΔΕΗ στη χώρα θα ξεπεράσουν τα 2 GW, μέσα από την υλοποίηση ενός σημαντικού επενδυτικού προγράμματος, καθιστώντας τον όμιλο ηγέτη στην αγορά των ΑΠΕ της Ρουμανίας.
AVAX: Η μεγάλη σύμβαση στη Ρουμανία
Η AVAX από πέρυσι έχει ξεκινήσει και υλοποιεί ένα από τα μεγαλύτερα ενεργειακά έργα σε όλη την Ευρώπη. Η ανάθεση έγινε από τον όμιλο Mass Group Holding και αφορά τη μελέτη, κατασκευή και θέση σε λειτουργία σταθμού παραγωγής ενέργειας συνδυασμένου κύκλου ισχύος 1.750 ΜW, συνολικού προϋπολογισμού 673,5 εκατ. ευρώ.
Πρόκειται για τη μονάδα Mintia Combined Cycle Power Plant που δημιουργείται στην περιοχή Deva της Ρουμανίας, ενώ η κατασκευή θα διαρκέσει 38 μήνες δημιουργώντας περίπου 700 θέσεις εργασίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής που έχει ανατεθεί μέχρι σήμερα σε ελληνική εταιρεία και θα παραδοθεί «με το κλειδί» στο χέρι το καλοκαίρι του 2026.
Aktor
Από τις «παλιές» ελληνικές εταιρείες πλέον στη Ρουμανία θεωρείται η Aktor η οποία έχει συμπληρώσει είκοσι χρόνια παρουσίας στην τοπική αγορά οδικών και σιδηροδρομικών έργων, ενώ μετά την αλλαγή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος και την εξαγορά από την Thrinvest, ο όμιλος έχει ανασκουμπωθεί, «τρέχοντας» όλα τα έργα που είχαν μείνει πίσω στη συγκεκριμένη χώρα.
Τις επόμενες ημέρες η Aktor Ρουμανίας θα παραδώσει στο ρουμανικό κράτος τον νότιο περιφερειακό άξονα Βουκουρεστίου Α0 (Lot 3), τελικού προϋπολογισμού ύψους 305 εκατ. ευρώ, ο οποίος θα συμπληρώσει την εξωτερική αρτηρία της πόλης, συμβάλλοντας στην αναβάθμιση της καθημερινότητας της χώρας, με σημαντική μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης του αστικού χώρου. Συνάμα, η Aktor έχει ήδη ανεκτέλεστο υπόλοιπο έργων 880 εκατ. ευρώ στη Ρουμανία, ενώ συμμετέχει σε διαγωνισμούς έργων ύψους 4 δισ. ευρώ, πρωτίστως σιδηροδρομικά και οδικά.
Η Aktor έχει μεγάλη παρουσία στη Ρουμανία, όπου απασχολεί 700 εργαζόμενους, ενώ το 2024 έκανε κύκλο εργασιών 235 εκατ. ευρώ και είναι μέσα στις 5-6 κορυφαίες εταιρείες υποδομών στη χώρα.
Τέρνα Κατασκευαστική
Προ δύο εβδομάδων ο κατασκευαστικός βραχίονας του ομίλου ΓΕΚ Τέρνα, η Τέρνα, ανέλαβε (αναδείχθηκε προσωρινός μειοδότης) δύο εκ των μεγαλύτερων έργων που έχει αναλάβει εταιρεία ελληνικών συμφερόντων στο εξωτερικό. Ο λόγος για τα δύο σιδηροδρομικά έργα στη Ρουμανία, συνολικού προϋπολογισμού 992,7 εκατ. ευρώ, κάτι που ανεβάζει πλέον το ανεκτέλεστο του κατασκευαστικού τομέα της ΓΕΚ Τέρνα σε περίπου 7,7 δισ. ευρώ!
Η Τέρνα είναι η leader σε κοινοπραξία με την Alstom Romania, ενώ τα έργα αφορούν τον σχεδιασμό και την πλήρη ανάταξη τμημάτων της σιδηροδρομικής γραμμής Craiova-Drobeta Turnu Severin-Caransebeș, συνολικού μήκους 83 χιλιομέτρων, η οποία αποτελεί μέρος του διαδρόμου Orient/East Mediterranean.
Η Motor Oil αναπτύσσει από κοινού με την Alive Renewable (51%), θυγατρική της Premier Energy, δύο φωτοβολταϊκά 86 MW με μπαταρίες, ενώ Helleniq Energy διατηρεί παρουσία στη Ρουμανία μέσω της θυγατρικής EKO Romania η οποία λειτουργεί πρατήρια καυσίμων στη χώρα και συμμετέχει στη λιανική αγορά πετρελαιοειδών.
Επίσης, έχει ιδρύσει στην Ρουμανία θυγατρική HELLENiQ RES Romania SRL και εισήλθε ενεργά στην αγορά φωτοβολταϊκών με πρόγραμμα 800 MW, με στόχο 1 GW μέχρι το 2025 και 2 GW έως το 2030. Συνάμα, συμφώνησε με τη Metlen για τέσσερα φωτοβολταϊκά πάρκα συνολικής ισχύος 211 MW στη νότια Ρουμανία (λειτουργία έως Γ’ τρίμηνο 2025), με παραγωγή >300 GWh/έτος.
Η Metlen Energy & Metals μέσω της θυγατρικής Metka EGN έχει εξαγοράσει στην Ρουμανία τρία φωτοβολταϊκά έργα – δύο των 90 MW που αγοράστηκαν από τη Enel Green Power και μεταπωλήθηκαν στη ΔΕΗ, ενώ σε συνεργασία με την τελευταία δημιουργεί portfolio έργων 2 GW (με υπόλοιπο 516 MW στη Ρουμανία) σε ΑΠΕ
