Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα εξαιτίας της καύσης ορυκτών καυσίμων αναμένεται να σπάσουν νέο ρεκόρ το 2025, σύμφωνα με επιστημονική μελέτη αναφοράς που δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα και κάνει σαφές ότι πλέον είναι ουσιαστικά «αδύνατο» να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδο κατώτερο του 1,5° Κελσίου.
Σύμφωνα με την έκθεση Global Carbon Project, που εκπονείται από 130 επιστήμονες και δίνεται στη δημοσιότητα κάθε χρόνο καθώς οι χώρες του κόσμου συμμετέχουν στις συνόδους του ΟΗΕ για το κλίμα - εν προκειμένω την COP30 - οι εκπομπές CO2 εξαιτίας της καύσης άνθρακα, πετρελαίου και αερίου θα αυξηθούν το 2025 κατά 1,1% σε σύγκριση με την περασμένη χρονιά, φθάνοντας τα 38,1 δισεκατομμύρια τόνους.
Πρόκειται για αύξηση «πάνω από τον ετήσιο μέσο όρο τα τελευταία δέκα χρόνια, που ήταν 0,8%», τονίζεται στη μελέτη, που επισημαίνει ότι οι εκπομπές είναι πλέον 10% υψηλότερες απ’ ό,τι το 2015, τη χρονιά της συμφωνίας του Παρισιού, που φιλοδοξούσε να περιοριστεί η αύξηση της θερμοκρασίας στους 2° Κελσίου και ιδεατά στον 1,5° Κελσίου σε σύγκριση με την προβιομηχανική εποχή.
Μολονότι οι εκπομπές μειώθηκαν σε διάφορες χώρες, κυρίως χάρη στην αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την αντικατάσταση αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης με ηλεκτροκίνητα και τη μείωση της αποψίλωσης των δασών, «συλλογικά, ο κόσμος δεν ανέρχεται στο ύψος των περιστάσεων», τόνισε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Γκλεν Πίτερς του Κέντρου Διεθνούς Έρευνας για το Κλίμα.
«Καθένας πρέπει να κάνει αυτό που του αναλογεί και όλοι πρέπει να κάνουν περισσότερα», πρόσθεσε.
Προϋπολογισμός διοξειδίου του άνθρακα σχεδόν εξαντλημένος
Η μελέτη, που αναμενόταν όπως και σε προηγούμενες COP για να γίνει μια πρώτη αποτίμηση της εκτροπής από τους στόχους για το κλίμα σε διεθνές επίπεδο την τρέχουσα χρονιά, υπολογίζει ότι η ποσότητα του CO2 που απομένει για να επιτευχθεί το όριο του 1,5° Κελσίου δεν είναι παρά 170 δισεκατομμύρια τόνοι.
«Αυτό ισούται με τέσσερα χρόνια εκπομπών με τον τρέχοντα ρυθμό προτού ο προϋπολογισμός που θα επέτρεπε τον περιορισμό της αύξησης της θερμοκρασίας του πλανήτη στον 1,5° Κελσίου εξαντληθεί. Κατά συνέπεια, αυτό (σ.σ. ο περιορισμός) είναι πρακτικά αδύνατο», υπογράμμισε ο καθηγητής Πιερ Φρίντλινγκσταϊν, του πανεπιστημίου του Έξετερ, επικεφαλής της μελέτης.
Η διαπίστωση της αποτυχίας έγινε επιβεβλημένη όλο το 2025 και πλέον αναγνωρίζεται από τον ΟΗΕ, κλιματολόγους, τον πρόεδρο της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή (GIEC) και τα κράτη που συμμετέχουν στην COP30. Ο στόχος είναι να εξασφαλιστεί ότι η υπέρβαση αυτή θα είναι προσωρινή -- αλλά γι’ αυτό μπορεί να απαιτηθούν δεκαετίες.
Αν συνεχιστεί η σημερινή τροχιά, η θερμοκρασία του πλανήτη θα αυξηθεί από 2,3 ως 2,5° Κελσίου ως το τέλος του αιώνα, ακόμη κι αν οι χώρες τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους, εκτίμησε ο ΟΗΕ λίγο από το ραντεβού στην Μπελέμ.
Η τάξη μεγέθους είναι παρόμοια (+2,6° Κελσίου ως το 2100) με υπολογισμούς που δημοσιεύονται επίσης σήμερα από το Climate Action Tracker.
Οι πιο πρόσφατες ανακοινώσεις των κυβερνήσεων «δεν αλλάζουν τίποτα», σύμφωνα με την ομάδα των επιστημόνων.
Νέο ρεκόρ του άνθρακα
Το 2025, οι εκπομπές που οφείλονται συγκεκριμένα στην καύση άνθρακα θα φθάσουν σε νέο ρεκόρ, ανεβαίνοντας κατά 0,8% σε παγκόσμια κλίμακα, εξαιτίας των αυξήσεων στις ΗΠΑ και στην Ινδία.
Οι εκλύσεις εξαιτίας της καύσης πετρελαίου και αερίου αυξάνονται επίσης, αντίστοιχα κατά 1 και 1,3%. Όσον αφορά το αέριο, οι εκπομπές «μοιάζουν να επιστρέφουν στην καταγραφόμενη εμμένουσα αυξητική τάση πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία», κατά τη μελέτη.
Κατά περιοχές, οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέστρεψαν την πτωτική τάση που καταγραφόταν τα τελευταία χρόνια, σημειώνοντας αύξηση των εκπομπών τους - αντίστοιχα κατά 1,9% και 0,4% -, εν μέρει εξαιτίας των πιο ψυχρών χειμώνων, που αύξησαν τη ζήτηση για θέρμανση.
Οι εκπομπές της Κίνας, της χώρας που ρυπαίνει περισσότερο, μοιάζουν να σταθεροποιούνται (+0,4%), όμως, σύμφωνα με τον κ. Πίτερς, η αβεβαιότητα για τις πολιτικές της χώρας καθιστούν πρόωρη οποιαδήποτε εκτίμηση για το εάν έφτασαν στην κορύφωσή τους ή όχι.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
