Μπορεί οι προβλέψεις της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων Εμπόρων Καυσίμων (ΠΟΠΕΚ) για τις τιμές διυλιστηρίου των καυσίμων να παραπέμπουν σε μια σχετική άνοδο, για τις παραδόσεις της Παρασκευής, ωστόσο σε σχέση με πέρυσι, η εικόνα είναι καλύτερη, κάτι που αποτυπώνεται στην αντλία.
Όπως αναφέρει στην τριμηνιαία έκθεσή του για την οικονομία, το ΙΟΒΕ, (3ο τρίμηνο), σχετικά με τις πρόσφατες εξελίξεις στα ενεργειακά αγαθά, η διεθνής τιμή του πετρελαίου Brent διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο τον Σεπτέμβριο του 2025 στα $67,9 ανά βαρέλι, σημειώνοντας υποχώρηση 8,2% σε σχέση με ένα έτος πριν.
Η ισοτιμία ευρώ/δολαρίου τον ίδιο μήνα ανήλθε στο 1,17, υψηλότερα κατά 5,6% από ότι τον αντίστοιχο μήνα του 2024. Ακολούθως, η μέση τιμή του πετρελαίου σε ευρώ διαμορφώθηκε σε €57,9 ανά βαρέλι, σημειώνοντας υποχώρηση της τάξης του 13,1% σε σχέση με ένα έτος νωρίτερα.
Συνολικά, κατά το α’ εννεάμηνο του 2025, οι διεθνείς τιμές πετρελαίου σημείωσαν αισθητή υποχώρηση, με τη μέση τιμή του Brent να μειώνεται κατά -14,7%, στα $71,3/βαρέλι από $83,5/βαρέλι το προηγούμενο έτος. Σε όρους ευρώ, η μέση τιμή διαμορφώθηκε στα €64,2/βαρέλι, έναντι €77,1/βαρέλι το 2024, εξέλιξη στην οποία συνηγόρησε και η άνοδος της μέσης ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου κατά 2,5% σε σχέση με ένα έτος πριν.
Αύξηση της παραγωγής
Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του OPEC+, η συνολική παραγωγή πετρελαίου τον Σεπτέμβριο του 2025 αυξήθηκε κατά 630.000 βαρέλια ημερησίως σε σχέση με τον Αύγουστο, φτάνοντας τα 43,05 εκατ. βαρέλια ημερησίως.
Όπως σημειώνει το ΙΟΒΕ, “η αύξηση της παραγωγής οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση της παραγωγής από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, καθώς και στη μερική άρση των περικοπών που είχαν εφαρμοστεί νωρίτερα μέσα στο έτος.
Παράλληλα, αντανακλά την απόφαση του ΟΠΕΚ+ να επιστρέψει σταδιακά στις περικοπές παραγωγής ύψους 2,2 εκατ. βαρελιών ημερησίως που είχαν εφαρμοστεί από τον Απρίλιο του 2025, με στόχο την αποκατάσταση του μεριδίου αγοράς και την ενίσχυση των τιμών του πετρελαίου.
Κατά την τελευταία συνεδρίαση τους τον Οκτώβριο του 2025 τα μέλη του OPEC+, συμπεριλαμβανομένου και της Ρωσίας συμφώνησαν να προχωρήσουν σε αύξηση της παραγωγής κατά 137.000 βαρέλια ημερησίως από τον Νοέμβριο του τρέχοντος έτους. Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο πλαίσιο της σταδιακής άρσης των περικοπών παραγωγής που είχαν εφαρμοστεί από το 2023, με στόχο την αποκατάσταση του μεριδίου αγοράς του ΟΠΕΚ+ έναντι ανταγωνιστών όπως οι ΗΠΑ.
Συνολικά, η παραγωγή πετρελαίου από τις χώρες του ΟΠΕΚ+ αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,6 εκατ. βαρέλια/ημέρα το 2025 και το 2026.
Η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου το 2025 θα προέλθει κυρίως από χώρες εκτός του ΟΠΕΚ, λόγω της συνεχιζόμενης συγκράτησης της παραγωγής εκ μέρους του ΟΠΕΚ+.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αναλυτών, η αύξηση της παραγωγής από χώρες εκτός ΟΠΕΚ+, αναμένεται περίπου σε 2,0 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2025 και σε 0,7 εκατ. βαρέλια το 2026. Αναλυτικά, η παγκόσμια παραγωγή πετρελαίου εκτός του ΟΠΕΚ+ εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 2,7 εκατ. β/ημέρα το 2025, και επιπλέον 1,3 εκατ. β/ημέρα το 2026, με το μεγαλύτερο μέρος της προβλεπόμενης αύξησης να προέρχεται από τις χώρες της αμερικάνικης ηπείρου και συγκεκριμένα από τις Ηνωμένες Πολιτείες. “
Πρωταθλητές οι Αμερικανοί
Με βάση την έκθεση, “οι ΗΠΑ εξακολουθούν να παράγουν περισσότερο πετρέλαιο από οποιαδήποτε άλλη χώρα, με την αύξηση της ημερήσιας παραγωγής τους να εκτιμάται σε 0,6 εκατ. β/ημέρα το 2025.
Σε ετήσια βάση, η παραγωγή αργού πετρελαίου στις ΗΠΑ αναμένεται να ανέλθει κατά μέσο όρο σε 13,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2025 και το 2026. Επιπρόσθετα, η ημερήσια παραγωγή πετρελαίου στον Καναδά αναμένεται να αυξηθεί κατά 0,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως το τρέχον έτος, και κατά 0,2 εκατ. βαρέλια το 2026, ενώ στη Βραζιλία αναμένεται αύξηση κατά 0,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2025 και κατά 0,2 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2026, φτάνοντας τα 4,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως, κυρίως λόγω της ανάπτυξης νέων πλωτών μονάδων παραγωγής (FPSO) στα κοιτάσματα του Σάντος.
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές η αύξηση της παραγωγής αναμένεται να υπερβεί την αύξηση της ζήτησης, η οποία εκτιμάται σε 700.000 βαρέλια ημερησίως για το 2025 και το 2026. Ακολούθως, τα αποθέματα πετρελαίου θα αυξηθούν κατά 730.000 βαρέλια ημερησίως το 2025 και κατά 930.000 βαρέλια ημερησίως το 2026.
Συνοψίζοντας, η επακόλουθη αύξηση της παραγωγής του ΟΠΕΚ+ και η συνεχιζόμενη αύξηση της προσφοράς εκτός του ΟΠΕΚ+ θα οδηγήσουν σε μέση αύξηση των αποθεμάτων κατά 3,0 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2025 και κατά 2,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2026.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στην ενίσχυση της παραγωγής από χώρες εκτός του ΟΠΕΚ+, καθώς και στην επιστροφή της ημερήσιας παραγωγής του ΟΠΕΚ+ στα προγραμματισμένα επίπεδα. Η υπερπροσφορά αναμένεται να ασκήσει πτωτική πίεση στις τιμές του πετρελαίου.”
Μπλόκο στη Ρωσία
Σημειώνεται, πάντως στην έκθεση, ότι, τον Ιούλιο του τρέχοντος έτους, τα κράτη μέλη της ΕΕ, σε απάντηση στις υβριδικές απειλές από τη Ρωσία, ενέκριναν την 18η δέσμη κυρώσεων, η οποία περιλαμβάνει ατομικά και οικονομικά περιοριστικά μέτρα. Συγκεκριμένα, προβλέπεται μείωση του ανώτατου ορίου τιμών για το ρωσικό αργό πετρέλαιο στα $47,6/βαρέλι και απαγόρευση εισαγωγών προϊόντων διύλισης από τρίτες χώρες.
Παράλληλα, απαγορεύεται η πρόσβαση σε λιμένες για 105 επιπλέον ρωσικά πλοία, αναστέλλονται συναλλαγές που σχετίζονται με τους αγωγούς Nord Stream 1 και 2, και επεκτείνονται οι χρηματοοικονομικοί περιορισμοί σε 22 επιπλέον ρωσικές τράπεζες και στο Ρωσικό Ταμείο Άμεσων Επενδύσεων.
Τέλος, επιβάλλονται νέοι εξαγωγικοί περιορισμοί για αγαθά και τεχνολογίες, καθώς και περαιτέρω απαγορεύσεις εξαγωγών σε προϊόντα στρατηγικής σημασίας.
Αναφορικά με τις τιμές των ενεργειακών αγαθών, η μέση διεθνής τιμή του πετρελαίου το α΄ εννεάμηνο του 2025 σημείωσε μείωση συγκριτικά με ένα έτος πριν. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή του πετρελαίου Brent διαμορφώθηκε στα $70,9/βαρέλι, από $82,5/βαρέλι ένα έτος πριν, καταγράφοντας μείωση 14,0%. Η άνοδος της μέσης ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου το εξεταζόμενο χρονικό διάστημα, κατά 2,9% σε σχέση με ένα έτος πριν, ενίσχυσε περαιτέρω τη μεταβολή της τιμής του πετρελαίου σε ευρώ, με τη μέση τιμή του να διαμορφώνεται στα €63,4/βαρέλι.
Ο πληθωρισμός
Θετικά, πάντως, λειτουργεί το πετρέλαιο στην πληθωριστική κίνηση. Με βάση την έκθεση του ΙΟΒΕ, “ο πληθωρισμός καταγράφηκε στο 2,5% (ΔΤΚ) και 3,0% (ΕνΔΤΚ) στο πρώτο εννεάμηνο του 2025, έναντι πληθωρισμού 2,8% (ΔΤΚ) και 3,0% (ΕνΔΤΚ) το ίδιο διάστημα του 2024. Ο εγχώριος ρυθμός πληθωρισμού παραμένει υψηλότερος του μ.ό. της ΕΖ. Σημαντικό μέρος της πίεσης στα μέσα του 2025 αφορά τα μη ενεργειακά αγαθά και κυρίως τις υπηρεσίες, όπως στέγαση, διαμονή και εστίαση.
Ενδεικτικά, ο ρυθμός μεταβολής του ΕνΔΤΚ με σταθερούς φόρους και χωρίς την ενέργεια ήταν στο 3,2% το πρώτο οκτάμηνο του 2025, από 3,5% ένα έτος πριν, αλλά και σε σύγκριση με 2,4% στην Ευρωζώνη την ίδια περίοδο. Βασικές υποθέσεις για την πρόβλεψη του πληθωρισμού αποτελούν:
(α) η εξέλιξη της τιμής του πετρελαίου Brent αποτιμημένη σε ευρώ, η οποία αναμένεται ετησίως μεσοσταθμικά να καταγράψει κάμψη το 2025 και το 2026, με τις εξελίξεις αναφορικά με τα μέτρα προστατευτισμού να ασκούν περαιτέρω καθοδικές πιέσεις στην αγορά ενέργειας
(β) η εξέλιξη της καταναλωτικής ζήτησης, η οποία αναμένεται να καταγράψει ηπιότερη άνοδο το 2025 και 2026, κατά περίπου 1,2% και 1,0% αντίστοιχα. Σε αυτό το πλαίσιο, αναμένεται πως ο εγχώριος ρυθμός πληθωρισμού θα κυμανθεί στην περιοχή του 2,8% το 2025 και 2,3% το 2026.”
Σύμφωνα, δε, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (Σεπτέμβριος 2025), ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη αναμένεται να εμφανίσει οριακά βραδύτερη αποκλιμάκωση τόσο το 2025 (+2,1% από +2,0% προηγούμενης πρόβλεψης) όσο και το 2026 (+1,7% από +1,6% προηγούμενης πρόβλεψης). Ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή στην Ελλάδα αναμένεται να διαμορφωθεί σε 2,8% το 2025 και 2,3% το 2026, κυρίως λόγω της ενισχυμένης εγχώριας ζήτησης.
Ως προς τις πρόσφατες τάσεις στις τιμές των ενεργειακών αγαθών και την επίδρασή τους στον ΕνΔΤΚ, η μέση διεθνής τιμή του πετρελαίου το χρονικό διάστημα Ιανουαρίου – Αυγούστου του 2025 σημείωσε εξασθένιση συγκριτικά με ένα έτος πριν. Συγκεκριμένα, η μέση τιμή του πετρελαίου Brent διαμορφώθηκε στα $71,3/βαρέλι από $83,5/βαρέλι ένα έτος πριν, σημειώνοντας υποχώρηση 14,7%.
Η άνοδος της μέσης ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου το α΄ εννεάμηνο του 2025, κατά 2,5% σε σχέση με ένα έτος πριν, ενίσχυσε τη μείωση της τιμής του πετρελαίου σε ευρώ, με τη μέση τιμή του να διαμορφώνεται στα €64,2/βαρέλι, από €77,1/βαρέλι το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2024.
Επομένως, η επίδραση των τιμών των ενεργειακών αγαθών, στο ρυθμό μεταβολής του ΕνΔΤΚ εγχωρίως την περίοδο Ιανουαρίου Αυγούστου του 2025, ήταν αρνητική, 0,3 π.μ. έναντι επίσης αρνητικής επίδρασης 0,4% το αντίστοιχο χρονικό διάστημα του 2024.
Αναλύοντας τις βασικές συνιστώσες του εγχώριου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή κατά το α΄ εννεάμηνο του τρέχοντος έτους, προέκυψε ότι η άνοδός του οφείλεται στην θετική επίδραση των τιμών των μη ενεργειακών αγαθών και υπηρεσιών. Η ήπια αρνητική επίδραση των ενεργειακών αγαθών στο εξεταζόμενο χρονικό διάστημα αντισταθμίστηκε από την ήπια θετική επίδραση των φόρων.
Ρίσκα
Σε σχέση με τα ρίσκα στον πληθωρισμό, αυτά εστιάζονται, σε νέες διαταραχές στον ενεργειακό εφοδιασμό (ειδικά στο πετρέλαιο και στο φυσικό αέριο). Με βάση το ΙΟΒΕ, αυτές οι διαταραχές θα μπορούσαν ενδεχομένως να έχουν σημαντικό αντίκτυπο στις προοπτικές ανάπτυξης της ΕΕ και στον πληθωρισμό.
Παρά τη σχετική αποκλιμάκωση, οι αβεβαιότητες παραμένουν υψηλές, καθώς γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ενδεχόμενη αναζωπύρωση στη Μέση Ανατολή, θα μπορούσαν να προκαλέσουν αύξηση των τιμών ενέργειας και νέες πληθωριστικές πιέσεις. Επιπρόσθετα, οι προστατευτικές εμπορικές πολιτικές και οι αυξημένοι δασμοί σε κρίσιμους κλάδους (όπως φάρμακα και ημιαγωγοί) ενδέχεται να οδηγήσουν σε άνοδο του κόστους παραγωγής και διαταραχές στις εμπορικές ροές.
Οι καθυστερήσεις στις θαλάσσιες μεταφορές λόγω των αναταραχών στην Ερυθρά Θάλασσα εντείνουν περαιτέρω το κόστος. Αντίρροπα, η ενίσχυση του ευρώ αναμένεται να ασκήσει πτωτική πίεση στις τιμές, μειώνοντας το κόστος εισαγωγών και παραγωγής.
Άνοδος των τιμών
Στο μεταξύ μετά και τα όσα συμβαίνουν στο μέτωπο των αναφορών για τη συνάντηση Τραμπ - Πούτιν, ανοδικά κινείται το πετρέλαιο έχοντας αύξηση 3% σε μία μέρα. Σε επίπεδο έτους η μείωση είναι πάντως, σημαντική. Όλα παραπέμπουν, πάντως, στο πώς θα διαμορφωθούν οι ισορροπίες στη γεωπολιτική κονίστρα.
