Το πράσινο φως για το επόμενο μεγάλο βήμα στο βόρειο σκέλος του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς φυσικού αερίου άναψε το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εγκρίνοντας τους περιβαλλοντικούς όρους για τον αγωγό υψηλής πίεσης Καρπερή–Κομοτηνή.
Η απόφαση ανοίγει ουσιαστικά τον δρόμο ώστε ο ΔΕΣΦΑ να προχωρήσει χωρίς νέες θεσμικές εμπλοκές στην ωρίμανση και κατασκευή ενός έργου που θεωρείται κομβικό για την ενίσχυση της δυναμικότητας και της ασφάλειας εφοδιασμού της χώρας.
Εμπροσθοβαρές επενδυτικό πλάνο
Το έργο Καρπερή–Κομοτηνή είναι από τα πιο βαριά χαρτιά του νέου δεκαετούς προγράμματος ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ 2024–2033, το οποίο περιλαμβάνει 71 παρεμβάσεις με συνολικό προϋπολογισμό 1,37 δισ. ευρώ.
Η επένδυση για τον συγκεκριμένο αγωγό εκτιμάται στα 310,56 εκατ. ευρώ και στοχεύει ευθέως στην αποσυμφόρηση του βόρειου τμήματος του ΕΣΜΦΑ. Το ζητούμενο είναι να αυξηθεί η ικανότητα αξιόπιστης ροής φυσικού αερίου προς και από κρίσιμα σημεία εισόδου/εξόδου, σε μια περίοδο που οι περιφερειακές ανάγκες μεταβάλλονται και οι διαδρομές τροφοδοσίας αναδιατάσσονται.
Η έγκριση των περιβαλλοντικών όρων επιβεβαιώνει ότι το έργο ευθυγραμμίζεται με τις κατευθύνσεις του Γενικού Πλαισίου Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης στον τομέα της ενέργειας, αλλά και με τα αντίστοιχα Περιφερειακά Χωρικά Πλαίσια της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει και η επιλογή ο αγωγός να σχεδιαστεί ως H₂-ready. Η τεχνική αυτή πρόβλεψη σημαίνει ότι η υποδομή θα μπορεί, υπό κατάλληλες συνθήκες αγοράς και ρυθμιστικών αποφάσεων, να υποστηρίξει στο μέλλον μεταφορά υδρογόνου είτε αυτούσιου είτε σε μίγμα με φυσικό αέριο. Πρόκειται για μια επένδυση που δεν κοιτά μόνο τη σημερινή ενεργειακή εξίσωση, αλλά επιχειρεί να “ασφαλίσει” τον ρόλο του δικτύου και στο επόμενο κεφάλαιο της μετάβασης.
Με βάση τον σχεδιασμό, ο αγωγός μπορεί να τεθεί σε λειτουργία έως το πρώτο τρίμηνο του 2027, εφόσον οι εργασίες προχωρήσουν εντός χρονοδιαγράμματος. Αν αυτό επιβεβαιωθεί, η Ελλάδα θα έχει προσθέσει ένα ακόμη κρίσιμο κομμάτι στη βορεινή ενεργειακή της αρχιτεκτονική, ενισχύοντας τόσο την εσωτερική ευελιξία του συστήματος όσο και το γεωπολιτικό της αποτύπωμα στην ευρύτερη περιοχή.
Ο νέος αγωγός προβλέπεται να είναι διαμέτρου 30 ιντσών και μήκους 215 χιλιομέτρων, με παράλληλη όδευση σε σχέση με την υφιστάμενη γραμμή. Θα ξεκινά από το αγρόκτημα Καρπερής στον Δήμο Ηράκλειας της Π.Ε. Σερρών και θα καταλήγει στον σταθμό της Κομοτηνής στην Π.Ε. Ροδόπης, διασχίζοντας συνολικά 13 δήμους. Στο τεχνικό του αποτύπωμα προβλέπονται 9 βαλβιδοστάσια (LVS), 4 σταθμοί ξέστρου/ξεστροπαγίδας (SSH) και τα απαραίτητα έργα σύνδεσης για την ασφαλή και αποτελεσματική λειτουργία του.
Αναπτυξιακά έργα άνω των 30 εκατ. για τις υποδομές αερίου
Παράλληλα, σε τροχιά υλοποίησης μπαίνουν τα κρίσιμα έργα δικτύου του Διαχειριστή που θα τροφοδοτήσουν τη νέα γενιά μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, απαντώντας στην ανάγκη ευελιξίας που δημιουργεί η ταχεία διείσδυση των στοχαστικών ΑΠΕ. Ο συνολικός λογαριασμός για τις διασυνδέσεις ξεπερνά τα 30 εκατ. ευρώ, με σαφή χρονοδιαγράμματα και τεχνικές προδιαγραφές επίσης «hydrogen-ready».
Πιο ώριμη εμφανίζεται η Αλεξανδρούπολη (ΔΕΗ–ΔΕΠΑ Εμπορίας), ισχύος 840 MW, με έργο σύνδεσης 12,81 εκατ. ευρώ: αγωγός Υψηλής Πίεσης 16", 80 barg, μήκους 6,5 χλμ., και νέος μετρητικός σταθμός. Η θέση σε λειτουργία τοποθετείται για Σεπτέμβριο 2027 και υπάρχει ήδη συμφωνία σύνδεσης με τους χρήστες.
Στην Κομοτηνή, η θερμοηλεκτρική μονάδα 877 MW (Motor Oil–ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ) εισέρχεται στην τελική ευθεία. Το έργο του ΔΕΣΦΑ –αγωγός περίπου 1,5 χλμ., νέο βανοστάσιο και μετρητικός σταθμός– έχει προϋπολογισμό 6,94 εκατ. ευρώ και προβλεπόμενη έναρξη λειτουργίας Μάιο 2026. Η μονάδα έχει ήδη διασυνδεθεί με το ΕΣΦΑ.
Στο μέτωπο της Θεσσαλονίκης, ο ΔΕΣΦΑ έχει προβλέψει μετρητικό σταθμό για τη σχεδιαζόμενη μονάδα της enerwave (826 MW, επένδυση περί τα 450 εκατ. ευρώ), χωρίς ακόμη δεσμευμένο προϋπολογισμό. Το σενάριο περιλαμβάνει αγωγό 0,3 χλμ. που θα «κουμπώνει» στον κλάδο Πεντάλοφου–Διαβατών, νέο βανοστάσιο και μετρητικό.
Τέλος, για τη μονάδα της Λάρισας (792 MW, ΔΕΠΑ Εμπορίας–Clavenia–EUSIF Larissa–Volton), ο ΔΕΣΦΑ δρομολογεί αγωγό Υψηλής Πίεσης 1,1 χλμ. και νέο μετρητικό σταθμό, προϋπολογισμού 7,93 εκατ. ευρώ, με στόχο λειτουργίας στις αρχές του 2028.
Οι διασυνδέσεις προχωρούν συντονισμένα, ώστε το σύστημα να αποκτήσει την απαιτούμενη εφεδρεία και ευελιξία την επόμενη τριετία.
