Πίσω στην κούρσα των αιολικών έχει μείνει η ελληνική αγορά ενέργειας, με τον κλάδο να σημειώνει σημαντική επιβράδυνση για τους πρώτους μήνες του έτους, καταγράφοντας μείωση 65% στις νέες άδειες εγκατάστασης.
Όπως αναφέρει η φθινοπωρινή έκθεση της WindEurope, η Ρυθμιστική Αρχή έδωσε το «πράσινο φως» για μόλις 214 MW, τη στιγμή που το αντίστοιχο διάστημα του 2024 οι εγκρίσεις είχαν φτάσει τα 618 MW
Η εικόνα αυτή καθιστά την Ελλάδα μοναδική εξαίρεση στην ευρωπαϊκή αγορά, τη στιγμή που χώρες όπως η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο σημειώνουν ανοδική πορεία.
Εγκαταστάσεις και προοπτικές
Στο μέτωπο των νέων έργων, το πρώτο εξάμηνο ολοκληρώθηκαν εγκαταστάσεις ισχύος 152 MW, ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να προστεθούν ακόμη 148 MW. Παρότι η WindEurope προβλέπει σταθερή ανάπτυξη για τα επόμενα χρόνια, οι ρυθμοί εκτιμώνται χαμηλότεροι από τους εθνικούς στόχους: 300 MW το 2025, 490 MW το 2026 και σταδιακή πτώση σε περίπου 350 MW προς το τέλος της δεκαετίας.
Συνολικά, έως το 2030 αναμένεται να έχουν προστεθεί 7.480 MW. Το νούμερο αυτό υπολείπεται κατά περίπου 1,5 GW των στόχων που προβλέπει το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, διαφορά που εν μέρει οφείλεται στο γεγονός ότι τα υπεράκτια αιολικά σχεδιάζεται να μπουν στο παιχνίδι μετά το 2030.
Ευρωπαϊκή πίεση για την αδειοδότηση
Την ίδια ώρα, η Αθήνα βρίσκεται αντιμέτωπη με την κριτική της Κομισιόν για την καθυστέρηση ενσωμάτωσης της ευρωπαϊκής οδηγίας που απλοποιεί την αδειοδοτική διαδικασία για έργα ΑΠΕ.
Η σχετική υποχρέωση έληξε τον Ιούλιο του 2024, αλλά η μη συμμόρφωση οδήγησε τις Βρυξέλλες να αποστείλουν αιτιολογημένη γνώμη τον περασμένο Ιούνιο. Αν η χώρα δεν προχωρήσει άμεσα στις απαραίτητες κινήσεις, ενδέχεται να ακολουθήσει νέα προειδοποίηση, με ακόμη πιο στενά περιθώρια αντίδρασης.
ΕΛΕΤΑΕΝ: Το αδειοδοτικό μπλοκάρει την αιολική ενέργεια
Ο Παναγιώτης Παπασταματίου, γενικός διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ, μιλάει στο energymag.gr εξηγώντας τους λόγους της επιβράδυνσης αυτής και προτείνοντας τρόπους αντιμετώπισης του φαινομένου:
«Η ανάπτυξη νέων αιολικών πάρκων υστερεί σημαντικά. Το 2024 εγκαταστάθηκαν μόλις 126 MW έναντι 2,6GW φωτοβολταϊκών. To πρώτο εξάμηνο του 2025 η εικόνα για τα αιολικά βελτιώθηκε (εγκαταστάθηκαν 152MW) αλλά όχι επαρκώς. Η ανισορροπία αυτή απεικονίζεται και στα έργα που έχουν λάβει ή αναμένουν άδειες σύνδεσης στο δίκτυο. Πρόκειται για μια προβληματική κατάσταση που ήδη οδηγεί σε μεγάλη υπερπαραγωγή κατά τις μεσημεριανές ώρες. Αυτό ακολούθως οδηγεί σε αυξημένες περικοπές ενέργειας τις μεσημεριανές ώρες. Για αυτό πλέον, το από εδώ και έπειτα πρασίνισμα του ηλεκτρικού συστήματος πρέπει να γίνεται με πράσινα ηλεκτρόνια που παράγονται και κατανέμονται καλύτερα μέσα στο 24ωρο, ήτοι και τις ώρες εκτός μεσημεριού, όταν δηλαδή εξακολουθούμε να τα χρειαζόμαστε. Αυτό μπορεί να γίνει με αιολικά πάρκα και με τις άλλες ΑΠΕ (Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας). Μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος αυτής της ανισορροπίας, είναι ότι το σύστημα αδειοδότησης αιολικών πάρκων είναι εξαιρετικά άδικο και πιο αυστηρό και περίπλοκο σε σχέση με αυτό των φωτοβολταϊκών και των ορυκτών καυσίμων.
Επιπλέον, ακόμα και σημαντικές βελτιώσεις της διαδικασίας που έχουν νομοθετηθεί τα τελευταία χρόνια, δεν εφαρμόζονται από τις συναρμόδιες υπηρεσίες: παραβιάσεις των προθεσμιών από τα κρατικά όργανα, συστηματικά αρνητικές γνωμοδοτήσεις χωρίς τεκμηρίωση, επανεξέταση και απόρριψη ήδη αδειοδοτημένων έργων με πρόσχημα αιτήματα βελτιωτικών τροποποιήσεών τους, οριζόντιοι και ατεκμηρίωτοι αποκλεισμοί και άλλα ανάλογα, διαμορφώνουν ένα ζοφερό περιβάλλον άτυπης ανομίας για τα αιολικά.
Αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με νομοθετικές ρυθμίσεις, όσο καλές και αν είναι. Παράλληλα με τέτοιες βελτιώσεις, πρέπει το κεντρικό κράτος, δια των υπηρεσιών του ίδιου του ΥΠΕΝ, να αναλάβει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο κόβοντας τον γόρδιο δεσμό. Η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις οι οποίες πρέπει να συνοδευτούν με ενίσχυση των αρμοδίων κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΕΝ που έχουν να επιτελέσουν σημαντικό έργο.
Παράλληλα, η Ελλάδα πρέπει να εφαρμόσει την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η Οδηγία για την επιτάχυνση και την απλοποίηση της αδειοδοτικής διαδικασίας των ΑΠΕ (REDIII) προβλέπει ότι τα αιολικά πάρκα υπηρετούν υπέρτατο δημόσιο συμφέρον και καθορίζει χρόνους οριστικής απόφανσης επί μιας νέας αίτησης που δεν ξεπερνούν τα 2,5 έτη για τα χερσαία και τα 3,5έτη για τα θαλάσσια αιολικά. Οι βασικές διατάξεις της Οδηγίας έπρεπε να είχαν μεταφερθεί στο εθνικό δίκτυο έως την 1 Ιουλίου 2024, και οι υπόλοιπες έως την 21η Μαΐου 2025. Επίσης, κατά την Οδηγία, όλες οι διαδικασίες χορήγησης αδειών πρέπει να διενεργούνται ηλεκτρονικά από την 21η Νοεμβρίου 2025. Επειδή η Ελλάδα έχει καθυστερήσει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απέστειλε στις 18 Ιουνίου 2025 επιστολή αιτιολογημένης γνώμης και έθεσε προθεσμία δύο μηνών για την ολοκλήρωση της μεταφοράς της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο».
Κρίσιμο σταυροδρόμι για τον κλάδο
Η υστέρηση στην ανάπτυξη νέων έργων στη χώρα εγείρει προβληματισμός για τους στόχους του 2030.
Η ανισορροπία με τα φωτοβολταϊκά, η πολυπλοκότητα του αδειοδοτικού πλαισίου και η καθυστέρηση εναρμόνισης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία επιβαρύνουν περαιτέρω την κατάσταση.
Η λύση, όπως επισημαίνουν οι φορείς του κλάδου, δεν μπορεί να έρθει μόνο με νέες νομοθετικές ρυθμίσεις αλλά με ενεργό και αποφασιστικό ρόλο του κράτους, που θα ξεμπλοκάρει τις διαδικασίες και θα επιτρέψει στην αιολική ενέργεια να συμβάλει ουσιαστικά στην ενεργειακή μετάβαση.
