Καμπανάκι για γραφειοκρατικά εμπόδια που “φρενάρουν” επενδύσεις και τη διείσδυση της πράσινης ενέργειας στο εθνικό μείγμα, κάτι που εν τέλει αποβαίνει σε βάρος των καταναλωτών, που πληρώνουν ακριβό ρεύμα κρούει η Ελληνική Επιστημονική Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) στην ανακοίνωσή της για τη Στατιστική της Αιολικής Ενέργειας στην Ελλάδα για το Α’ εξάμηνο 2025
Όπως αναφέρει, κατά την περίοδο 2018-2022 έχουν επιλεγεί μέσω των διαγωνισμών της ΡΑΕ αιολικά πάρκα συνολικής ισχύος 1.592MW, δηλαδή ώριμα έργα που θα έπρεπε ήδη να έχουν όλα τεθεί σε λειτουργία. Όμως εξαιτίας κυρίως των καθυστερήσεων που προκαλούν τα γραφειοκρατικά εμπόδια, μόλις τα 746 MW, δηλ. το 47%, είχαν κατορθώσει να λειτουργούν κατά το τέλος του Α’ εξαμήνου 2025.
Με βάση την ΕΛΕΤΑΕΝ, οι καθυστερήσεις αυτές δεν είναι χωρίς συνέπειες. Η τιμή αποζημίωσης των αιολικών πάρκων που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς και δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα είναι πολύ μικρότερη από το κόστος παραγωγής από φυσικό αέριο ή λιγνίτη. Τα αιολικά αυτά έργα, συνολικής ισχύος 846 MW, εάν είχαν ολοκληρωθεί έγκαιρα, θα πρόσφεραν περισσότερη φθηνή ενέργεια και μόνιμη ανακούφιση στους έλληνες καταναλωτές και την εθνική οικονομία, αναφέρει η ΕΛΕΤΑΕΝ.
Σημειώνεται ότι Σχέδιο τριών σημείων κατέθεσε η Διοίκηση της Ελληνικής Επιστημονικής Εταιρείας Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) κατά την ενημερωτική συνάντηση με δημοσιογράφους, αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας στις 15 Ιουνίου.
Όπως είχε ανέφερε ο Παναγιώτης Λαδακάκος, πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ, ο Παναγιώτης Παπασταματίου Γενικός Διευθυντής της ΕΛΕΤΑΕΝ, αλλά κι σύσσωμη η διοίκηση πολλές επενδύσεις δεν προχωρούν, καθώς η αδειοδότηση παραμένει πρόβλημα ενώ έτσι παραμένει “θολός” ο ορίζοντας για επίτευξη του στόχου για 80% “πράσινο” ρεύμα το 2030.
Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, η μεγάλη καθυστέρηση στα υπεράκτια αιολικά, όπου η συσσώρευση εκκρεμοτήτων διογκώνεται, αναδεικνύοντας το ανεδαφικό του όλου προγραμματισμού, αλλά και η μειωμένη, σε σχέση τα φωτοβολταϊκά, ένταξη στο σύστημα αιολικών επενδύσεων στο εθνικό σύστημα το 2024.
Σχέδιο τριών σημείων
Για να αλλάξει “ρότα” το όλο αυτό σχήμα η διοίκηση της ΕΛΕΤΑΕΝ κατέθεσε ήδη από τον Ιούνιο ένα σχέδιο τριών σημείων με βασική προϋπόθεση τη “φραγή” στην έκδοση νέων Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης για φωτοβολταϊκά έργα κατά τα πρότυπα που προσδιορίζει το ΕΣΕΚ. Υπενθυμίζεται ότι το ΕΣΕΚ προβλέπει μια αναλογία 60-40 υπέρ των φωτοβολταϊκών, που και πάλι δεν τηρείται μια και πλέον η τάση είναι για 80-20. Πάντως με βάση την ΕΛΕΤΑΕΝ το ιδανικό σενάριο θα ήταν 60-40 υπέρ των αιολικών
Στο πλαίσιο αυτό και για να κλειδώσουν τα απαραίτητα “αιολικά” οφέλη απαιτούνται, σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ, συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Ειδικότερα, οι τρεις κομβικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά:
1. Την αποκατάσταση της ισορροπίας του μείγματος τεχνολογιών ΑΠΕ με πολύ μεγαλύτερη αναλογία αιολικής ισχύος, ώστε να μειωθούν οι περικοπές πράσινης ενέργειας και να μειωθεί περισσότερο το κόστος της ενέργειας.
2. Την ανάγκη για ταχεία, ουσιαστική και όχι απλά προσχηματική, εφαρμογή της αδειοδοτικής νομοθεσίας, από τις γνωμοδοτούσες υπηρεσίες. Το κεντρικό κράτος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, να διασφαλίσει την εφαρμογή της νομοθεσίας και να ενσωματώσει πλήρως την ευρωπαϊκή Οδηγία στην εθνική έννομη τάξη.
3. Τη ριζική αντιμετώπιση της κάθε είδους παραπληροφόρησης και διασποράς ανακριβειών και σκόπιμων ψευδών ειδήσεων για τις ΑΠΕ (fake news).
Εμφατικά, όπως τόνισε με έμφαση η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας για να κλειδώσει η πράσινη μετάβαση θα πρέπει να αλλάξει η μεγάλη συνθήκη ανισορροπίας μεταξύ των τεχνολογιών, όπως καταγράφεται σήμερα.
Η ανισορροπία
Χαρακτηριστικά, ο πρόεδρος της ΕΛΕΤΑΕΝ (Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας), Παναγιώτης Λαδακάκος, είχε δηλώσει ότι το 2024 εντάχθηκαν στο σύστημα περίπου 2,5 GW ηλιακών, έναντι μόλις 125 MW αιολικών. Αυτό όμως πέρα από τη ρητορική αποτύπωση συνθηκών εσωτερικού ανταγωνισμού μεταξύ των εκπροσώπων διαφορετικών τεχνολογιών, δημιουργεί ζητήματα καθώς φέρνει αυξανόμενες περικοπές έγχυσης ενέργειας, αλλά και διογκώνει το φαινόμενο των μηδενικών τιμών, που αποτελεί “νάρκη” για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων. Σημειώνεται ότι τα φωτοβολταϊκά παράγουν όταν υπάρχει ηλιοφάνεια που σε συνθήκες περιορισμένης ζήτησης κατακρημνίζουν τις τιμές. Εν συνεχεία όταν το απόγευμα όταν σβήνουν τα φωτοβολταϊκά, και εισέρχονται οι μονάδες με ορυκτά καύσιμα οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη, κάτι που σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ θεραπεύεται με εναλλακτικά σχήματα “πράσινης” παραγωγής και αποθήκευση.
Σύμφωνα με την ΕΛΕΤΑΕΝ στο τέλος του 2024 οι ΑΠΕ που λειτουργούσαν στη χώρα έφθασαν περίπου στα 15 GW, εκ των οποίων περί τα 9,5 GW ήταν φωτοβολταϊκά και τα αιολικά γύρω στις 5,5 GW. Τους πρώτους μήνες του 2025 προστέθηκε άλλο 1 GW φωτοβολταϊκών ενώ εκτιμάται ότι έως το τέλος του έτους θα έχουν προστεθεί συνολικά 3 GW. Πάντως περισσότερα, σε σχέση με το 2024, θα είναι και τα αιολικά MW που θα προστεθούν στο σύστημα κατά τη φετινή χρονιά.
Με βάση, πάντως την ΕΛΕΤΑΕΝ δε θα πρέπει να γίνει οριζόντια διακοπή χορήγησης νέων Οριστικών Προσφορών Σύνδεσης, αλλά να διασφαλιστεί ένας ορθολογισμός με «πάγωμα» των φωτοβολταϊκών και πρόκριση αιολικών αλλά και άλλων «πράσινων» τεχνολογιών που μπορούν να δώσουν ρεύμα και τις νυχτερινές ώρες και να περιορίσουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και ειδικά των φωτοβολταϊκών αποκαθιστώντας μια κάποια ισορροπία στο ηλεκτρικό σύστημα.
Το Α Εξάμηνο
Με βάση πάντως τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, το Α΄΄Εξάμηνο του 2025, έτρεξαν επενδύσεις 180 εκατ. ευρώ και νέες συνδέσεις ισχύος 152,2 MW στο δίκτυο. Επίσης, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ, πάνω από 1 GW νέων αιολικών πάρκων βρίσκεται υπό κατασκευή ή έχει ήδη συμβολαιοποιηθεί, με στόχο την ολοκλήρωση εντός των επόμενων 18 μηνών.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΕΛΕΤΑΕΝ το εξάμηνο Ιανουαρίου–Ιουνίου 2025 συνδέθηκαν στο δίκτυο 37 νέες ανεμογεννήτριες ισχύος 152,2 MW, οι οποίες αντιστοιχούν σε επενδύσεις 180 εκατ. ευρώ και συνετέλεσαν σε αύξηση κατά 2,8% της συνολικής εγκατεστημένης αιολικής ισχύος σε σχέση με το τέλος του 2024.
Το αιολικό χαρτοφυλάκιο της χώρας αυξήθηκε στα 5.507 MW, εικόνα η οποία δείχνει διπλασιασμό του ετήσιου ρυθμού ανάπτυξης σε σχέση με πέρυσι – μια εξέλιξη που χαρακτηρίζεται μεν θετική, αλλά ανεπαρκής ώστε να αποκατασταθεί η ισορροπία στο μίγμα των τεχνολογιών ΑΠΕ, όπως επισημαίνει η Ένωση. Κι αυτό διότι η μεγάλη υστέρηση δεν βρίσκεται στο ενδιαφέρον ή τις επενδύσεις, αλλά στα έργα που καθυστερούν ή έχουν βαλτώσει.
Στο τέλος του εξαμήνου, περισσότερα από 1 GW νέων αιολικών πάρκων βρίσκονταν υπό κατασκευή ή είχαν συμβολαιοποιηθεί και αναμένεται να συνδεθούν εντός των επόμενων 18 μηνών. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν ακόμα 300 MW περίπου, που έχουν επιλεγεί σε διαγωνισμούς, έχουν καταθέσει τις εγγυητικές καλής εκτέλεσης αλλά δεν ανήκουν σε κάποια από τις ανωτέρω κατηγορίες. Ως αποτέλεσμα η συνολική αιολική ισχύς εκτιμάται σε 6,5 GW στο τέλος της περιόδου αυτής.
Οι περιοχές
Η Στερεά Ελλάδα παραμένει μακράν πρώτη σε εγκατεστημένη ισχύ, με 2.427 MW (44% του συνόλου), ακολουθούμενη από την Πελοπόννησο (709 MW) και την Ανατολική Μακεδονία – Θράκη (535 MW). Οι επενδύσεις σε νέα πάρκα συνεχίζουν να κατευθύνονται σε περιοχές με ισχυρό αιολικό δυναμικό και ώριμες υποδομές διασύνδεσης.
Οι νέες ανεμογεννήτριες που εγκαταστάθηκαν φέτος είχαν κατά μέσο όρο ισχύ 4,11 MW – αυξημένη από τα 3,53 MW πέρυσι – γεγονός που υποδηλώνει στροφή σε μεγαλύτερες, αποδοτικότερες μονάδες. Παράλληλα, η αγορά συγκεντρώνεται γύρω από λιγότερους και ισχυρότερους παίκτες: ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή, MORE (Motor Oil), Iberdrola, Principia και ΔΕΗ Ανανεώσιμες κατέχουν το 52% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος.
Ειδικότερα στο top 5 των επιχειρηματικών ομίλων είναι:
1. ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή με 1.034 MW (18,8%)
2. ΜORE με 774 MW (14,1%)
3. Iberdrola Rokas με 409 MW (7,4%)
4. Principia με 368 MW (6,7%) και
5. ΔΕΗ Ανανεώσιμες με 308 MW (5,6%)
Ακολουθούν η Total Energies, η EDF, η METLEN, η Jasper Energy κ.α.
