Δεδομένου ότι η ΕΕ έχει ήδη διακόψει σε μεγάλο βαθμό τις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγών, η επιτάχυνση της δέσμευσής της να απομακρυνθεί πλήρως από τη ρωσική ενέργεια είναι απίθανο να έχει σημαντικές επιπτώσεις στις παγκόσμιες αγορές ενέργειας, εκτιμά η Capital Economics. Στην αγορά LNG, οι προσαρμογές της ροής του εμπορίου μένουν ακόμη να πραγματοποιηθούν, αλλά η νέα εξαγωγική ικανότητα των ΗΠΑ - και η δυνατότητα ανακατεύθυνσης των ρωσικών εξαγωγών - θα πρέπει να περιορίσουν τις δυνατότητες για μια βιώσιμη αύξηση των τιμών του LNG.
Πιο αναλυτικά, όπως επισημαίνει ο οίκος, τον Σεπτέμβριο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε το 19ο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας για αναθεώρηση, ζητώντας τον τερματισμό των ρωσικών εισαγωγών LNG έως την 1η Ιανουαρίου 2027 - ένα χρόνο νωρίτερα από ό,τι είχε αρχικά προγραμματιστεί. Αυτό θα βασιστεί στις υπάρχουσες νομοθετικές προτάσεις της ΕΕ για τη σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών αργού πετρελαίου και φυσικού αερίου από τη Ρωσία έως το 2028, οι οποίες συμφωνήθηκαν χθες από τους υπουργούς ενέργειας. Σε αυτό το στάδιο, ορισμένες πρακτικές λεπτομέρειες παραμένουν άγνωστες, συμπεριλαμβανομένου του τρόπου με τον οποίο το πακέτο θα αντιμετωπίσει τις μη συμμορφώσεις και τις παραχωρήσεις.
Παρόλα αυτά, η Capital Economics εξετάζει τις βασικές συνέπειες από μια ταχύτερη «απαγόρευση» της ρωσικής ενέργειας από την ΕΕ.
Η Ευρώπη έχει ήδη απομακρυνθεί σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό αργό πετρέλαιο και το φυσικό αέριο μετά το πρώτο πακέτο κυρώσεων της ΕΕ το 2022. Για παράδειγμα, όπως αναφέρει ο οίκος, οι εισαγωγές ρωσικού αργού πετρελαίου είναι 90% κάτω από το υψηλότερο σημείο τους το 2016, και οι εισαγωγές φυσικού αερίου από τη Ρωσία έχουν μειωθεί από το 2021. Ομολογουμένως, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες ροές αγωγών πετρελαίου που φτάνουν στην Ουγγαρία και τη Σλοβακία. Προηγούμενες εξαιρέσεις επέτρεπαν στις δύο χώρες να εισάγουν ροές φυσικού αερίου από αγωγούς αξίας 3,7% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ μέσω του TurkStream - του μόνου εναπομείναντος ρωσικού αγωγού φυσικού αερίου που φτάνει στην ΕΕ.
Κατά την Capital Economics, όπως έχουν τα πράγματα ωστόσο, οι αντίπαλες χώρες δεν είναι πιθανό να αποτελέσουν σημαντικό εμπόδιο. Στην πραγματικότητα, η Ουγγαρία ήρε το βέτο της στο νέο πακέτο κυρώσεων πριν από τη σύνοδο κορυφής των ηγετών αυτή την Πέμπτη, αφήνοντας μόνο τη Σλοβακία να φέρεται να περιμένει διαβεβαιώσεις σχετικά με την αυτοκινητοβιομηχανία της. Ορισμένοι ειδικοί προσθέτουν ότι ο αγωγός πετρελαίου της Αδριατικής μέσω της Κροατίας θα μπορούσε να αποτελέσει μια βιώσιμη εναλλακτική λύση για την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, διευκολύνοντας τις εισροές πετρελαίου από τη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή για να αντικαταστήσουν την προσφορά από τη Ρωσία.
Αλλά σε κάθε περίπτωση, επισημαίνει η Capital Economics, η μετατόπιση της σύνθεσης της προσφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου μέσω αγωγών μακριά από τη Ρωσία είναι πιθανό να συνεχιστεί και θα υποστηριχθεί σε κάποιο βαθμό από την ευρύτερη εξασθενημένη ζήτηση της ΕΕ για φυσικό αέριο. Η ζήτηση πετρελαίου στην ΕΕ ήταν επίσης σχετικά σταθερή τα τελευταία χρόνια, παράλληλα με την υποτονική βιομηχανική δραστηριότητα.
Αντιθέτως, όπως εκτιμά ο οίκος, θα χρειαστεί μεγαλύτερη προσαρμογή για το LNG, όπου οι εισροές από τη Ρωσία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητες από το ξέσπασμα του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και αυτό θα μπορούσε, θεωρητικά, να οδηγήσει σε μια πιο σφιχτή αγορά και υψηλότερες τιμές. Η ΕΕ έχει αυξήσει τις εισροές LNG από τις ΗΠΑ τα τελευταία χρόνια και τα 16 bcm νέας δυναμικότητας LNG των ΗΠΑ που αναμένεται να μπουν στην αγορά το 2026 θα μπορούσαν να διαδραματίσουν ρόλο στην κάλυψη του κενού που θα δημιουργηθεί από το τέλος των ρωσικών εισαγωγών. Ωστόσο, παραμένει κάποια αβεβαιότητα σχετικά με το πού θα πάνε οι ρωσικές εξαγωγές που θα προορίζονταν για την ΕΕ (αξίας περίπου 3% των συνολικών παγκόσμιων εισαγωγών LNG).
Πάντως, η Capital Economics έχει την αίσθηση ότι οι εναλλακτικοί αγοραστές για το ρωσικό LNG, όπως η Κίνα, θα διευκολύνουν την αναπροσαρμογή των εμπορικών ροών και θα διατηρήσουν ένα ανώτατο όριο στις τιμές του LNG. Πράγματι, η Ρωσία εξάγει περισσότερο LNG στην Κίνα, στο πλαίσιο της ευρύτερης μετάβασης της Κίνας από το αμερικανικό στο ρωσικό φυσικό αέριο. Και η ενίσχυση των εμπορικών δεσμών ενέργειας μεταξύ των χωρών είναι πιθανό να συνεχιστεί, με νέα έργα αγωγών όπως το Power of Siberia 2 να βρίσκονται επίσης σε εξέλιξη. Αυτό υποδηλώνει ότι, εκτός εάν υπάρξει οποιαδήποτε κλιμάκωση περιφερειακών συγκρούσεων, οι ρωσικές ροές LNG θα εξακολουθούν να φτάνουν στην αγορά.
Συνολικά, με βάση όλα τα παραπάνω, ο οίκος εκτιμά πως η επιταχυνόμενη απομάκρυνση της ΕΕ από τη ρωσική ενέργεια είναι απίθανο να οδηγήσει σε σημαντικές αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας. Συνεπώς, προβλέπει ότι οι τιμές φυσικού αερίου (TTF) της ΕΕ θα μειωθούν από 32 ευρώ ανά MWh σήμερα, σε 30 ευρώ ανά MWh μέχρι το τέλος του 2026, και οι τιμές του αργού Brent θα μειωθούν στα 50 δολάρια ανά βαρέλι κατά την ίδια περίοδο.
