Στο Λουξεμβούργο συνέρχεται σήμερα το Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης , υπό την προεδρία του Δανού υπουργού Lars Aagaard και με τη συμμετοχή του Επιτρόπου Ενέργειας Dan Jørgensen με κεντρικό το ζήτημα του «οδικού χάρτη» της Κομισιόν για την πλήρη απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο έως την 1η Ιανουαρίου 2028, αλλά και του θέματος του εξηλεκτρισμού της ευρωπαϊκής βιομηχανίας.
Και τα δύο θέματα είναι κομβικά για την επόμενη μέρα της ΕΕ, τόσο από άποψη εφοδιαστικής ασφάλειας, ανταγωνιστικότητας, αλλά και της προσπάθειας μείωσης του ενεργειακού κόστους στην παραγωγή. Κι αυτά την ώρα, που επίκειται, στις αρχές του 2026, η παρουσίαση από την Κομισιόν της Στρατηγικής Εξηλεκτρισμού, αλλά και η ενεργειακή στήριξη της Ουκρανίας και της Μολδαβίας ενόψει του χειμώνα.
Η συνεδρίαση του Συμβουλίου έρχεται σε μια συγκυρία που ο κόσμος της παραγωγής στην Ευρώπη προβληματίζεται για τα κόστη εν όψει των αποφάσεων για την ενεργειακή μετάβαση. Μεταφορές, αγροτική παραγωγή, αλλά και κυρίως η βιομηχανία, η οποία σήμερα απορροφά περίπου το 25% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΕ, καλούνται να μπουν σε μια ρότα μετασχηματισμού με μεγάλες επενδύσεις στην κατεύθυνση της αποανθρακοποίησης, του εξηλεκτρισμού, αποθήκευσης και ενίσχυσης των δικτύων, ώστε να μειωθούν οι εκπομπές. Η ΕΕ βέβαια ευθύνεται, μόλις, για το 6% των παγκόσμιων εκπομπών, ωστόσο η πίεση των Βρυξελλών για αλλαγή μοντέλου και απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα είναι μεγάλη. Πέρα από τα εναλλακτικά καύσιμα, όπου το τοπίο είναι “θολό” κεντρικό ζητούμενο είναι ο εξηλεκτρισμός της οικονομίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που θα παρουσιαστούν στο Συμβούλιο, η ηλεκτρική ενέργεια μπορεί να καλύπτει έως και το 90% των ενεργειακών αναγκών της ευρωπαϊκής βιομηχανίας έως το 2035, αξιοποιώντας τεχνολογίες ήδη ώριμες, όπως αντλίες θερμότητας και ηλεκτρικούς λέβητες.
Ωστόσο, η μετάβαση αυτή απαιτεί μαζικές επενδύσεις σε δίκτυα, αποθήκευση και ευελιξία. Στο φόντο αυτό, η Eurelectric, ο σύνδεσμος των εταιριών ενέργειας της Ευρώπης, ενόψει της συνεδρίασης του Συμβουλίου Υπουργών, παρουσίασε μια σειρά από προτάσεις για τη διευκόλυνση του εξηλεκτρισμού της βιομηχανίας. Συγκεκριμένα προτείνει:
- Τη θεσμοθέτηση πιλοτικών δημοπρασιών της τράπεζας απανθρακοποίησης της βιομηχανίας, ως μόνιμου χρηματοδοτικού μέσου
- Την προώθηση των περιοχών επιτάχυνσης εξηλεκτρισμού με ταχύτερη σύνδεση με το δίκτυο
- Την ενεργοποίηση του δημόσιου δανεισμού για σκοπούς εξηλεκτρισμού ανά την ΕΕ
- Την συμπερίληψη της εποπτείας και των προβλέψεων για τον εξηλεκτρισμό στην αναθεωρημένη νομοθεσία της ΕΕ για τη διακυβέρνηση
- Την ανάπτυξη κέντρων πληροφόρησης σχετικά με λύσεις εξηλεκτρισμού και ευκαιρίες χρηματοδότησης
Στη συνεδρίαση του Συμβουλίου την Ελλάδα θα εκπροσωπήσουν ο υπουργός και ο υφυπουργός Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου και Νίκος Τσάφος. Το όλο θέμα του κόστους, πάντως, είναι κομβικό, όπως αναδείχθηκε και στην τελευταία εκδήλωση του ΣΕΒ, όπου ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης δεσμεύτηκε για δράσεις που ενισχύσουν την ελληνική βιομηχανία ενόψει του εξηλεκτρισμού της.
Το καμπανάκι της βιομηχανίας
Να σημειωθεί ότι πριν λίγες μέρες, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ως πρόεδρος της Eurometaux έστειλε το μήνυμα στον “πυρήνα” της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών.
«Μετέφερα την πραγματικότητα που βιώνει η βιομηχανία μη σιδηρούχων μετάλλων, όπως αυτή αποτυπώθηκε κατά τη διάρκεια της LME Week, και υπογράμμισα το εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον που αντιμετωπίζει ο κλάδος μας εδώ και πολλά χρόνια», γράφει σε ανάρτησή του ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, μετά τη συνάντηση με τη Γενική Διευθύντρια Ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Η ανάρτηση: Ως Πρόεδρος της Eurometaux (Ένωση Ευρωπαϊκών Μετάλλων) και Διευθύνων Σύμβουλος της METLEN PLC, είχα σήμερα νωρίς την τιμή να συναντηθώ με την Ditte Juul Jørgensen, Γενική Διευθύντρια Ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Είχαμε μια πολύ ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση, και η Γενική Διευθύντρια συμμετείχε εποικοδομητικά σε όλα τα ζητήματα. Μετέφερα την πραγματικότητα που βιώνει η βιομηχανία μη σιδηρούχων μετάλλων, όπως αυτή αποτυπώθηκε κατά τη διάρκεια της LME Week, και υπογράμμισα το εξαιρετικά δύσκολο περιβάλλον που αντιμετωπίζει ο κλάδος μας εδώ και πολλά χρόνια, καθώς και την ανάγκη λήψης άμεσων μέτρων για την εξασφάλιση παγκοσμίως ανταγωνιστικού ενεργειακού κόστους. Θέσαμε επίσης το ενδεχόμενο σύναψης ενός ειδικού τριμερούς συμφώνου για τη βιομηχανία μη σιδηρούχων μετάλλων (NFMs), το οποίο θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή ακόμη και εντός του 2025, προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα συγκεκριμένα εμπόδια που συναντούμε στην πρόσβαση σε καθαρή ενέργεια. Αναγνωρίζοντας ότι η CISAF International αποτελεί ένα πρώτο βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, επισημάναμε την επείγουσα ανάγκη διόρθωσης ορισμένων ατελειών, όπως η απαίτηση εγκατάστασης ΑΠΕ επιτόπου και οι προβληματικοί περιορισμοί και αιρεσιμότητες του προσωρινού μηχανισμού ανακούφισης. Σε σχέση με το Σχέδιο Δράσης για την Ηλεκτροκίνηση της ΕΕ, τονίσαμε ότι η «εύκολη νίκη» είναι η ταχεία επαναλειτουργία των κλειστών εργοστασίων μη σιδηρούχων μετάλλων το συντομότερο δυνατόν. Κλείνοντας, αγγίξαμε τα θέματα των γεωπολιτικών αλλαγών και των πιέσεων που αντιμετωπίζει η ΕΕ και συμφωνήσαμε να συνεχίσουμε μια παραγωγική συνεργασία.
Η Ουκρανία
Στο μεταξύ, με βάση την ατζέντα του Συμβουλίου, το άλλο μεγάλο θέμα της ημερήσιας διάταξης αφορά το ενεργειακό πρόβλημα της Ουκρανίας και της Μολδαβίας. Η Ουκρανία εξακολουθεί να υφίσταται εκτεταμένες ζημιές στις ενεργειακές της υποδομές από τις ρωσικές επιθέσεις, με την ΕΕ να έχει ήδη διαθέσει κονδύλια ύψους 2 δισ. ευρώ μέσω του Ταμείου Στήριξης Ενέργειας και του Μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας. Αντίστοιχα, η Μολδαβία, αν και δεν έχει πληγεί από φυσικές καταστροφές, αντιμετωπίζει σοβαρές διακοπές στις ροές και υψηλές τιμές, για τις οποίες έχει εγκριθεί πακέτο βοήθειας 250 εκατ. ευρώ για το 2025 και επιπλέον επείγουσα χρηματοδότηση 30 εκατ. ευρώ στις αρχές του έτους.
Το Συμβούλιο θα εξετάσει τρόπους πλήρους ενσωμάτωσης των δύο χωρών στο ευρωπαϊκό ενεργειακό σύστημα, τόσο για λόγους ασφάλειας εφοδιασμού όσο και ως στρατηγικό βήμα ενοποίησης της περιοχής. Στη συζήτηση θα συμμετάσχουν η υφυπουργός Ενέργειας της Ουκρανίας Olha Yukhymchuk και ο υπουργός Ενέργειας της Μολδαβίας Dorin Junghietu.
