Η οικονομία της Βόρειας Μακεδονίας, ως μικρή και ανοικτή, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητη σε παγκόσμιους οικονομικούς κραδασμούς — ειδικά εκείνους που σχετίζονται με τις τιμές της ενέργειας. Η σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει ήδη προκαλέσει ανησυχία στην εγχώρια επιχειρηματική κοινότητα. Όπως δήλωσε το Οικονομικό Επιμελητήριο της Βόρειας Μακεδονίας στο Bloomberg Adria, «οι στρατιωτικές ενέργειες είναι ο μεγαλύτερος εχθρός των επιχειρήσεων.»
«Η προβλεψιμότητα καταρρέει, η βεβαιότητα καταρρέει, και μαζί με αυτά, καταρρέει και η ανταγωνιστικότητα της παραγωγής. Άλλα αγαθά καθίστανται πιο ελκυστικά, οι τιμές των πρώτων υλών αυξάνονται, και όλα αυτά ανατρέπουν την οικονομία. Αυτό είναι ένα διπλό ‘salto mortale’, γιατί ο πόλεμος εκτυλίσσεται σε μια περιοχή με στρατηγικούς ενεργειακούς πόρους — επομένως οι συνέπειες θα είναι ακόμη μεγαλύτερες. Ας μην ξεχνάμε την ενεργειακή κρίση πριν από λίγα χρόνια, όταν οι τιμές δεκαπλασιάστηκαν, δίνοντας άμεσο πλήγμα στην ανταγωνιστικότητα των προϊόντων», δήλωσε ο Μπράνκο Αζέσκι, πρόεδρος του Οικονομικού Επιμελητηρίου.
Ο Αζέσκι τόνισε ότι τόσο το Ιράν όσο και το Ισραήλ είναι παγκοσμίως σημαντικοί παράγοντες, γεγονός που σημαίνει ότι η σύγκρουσή τους θα έχει αναπόφευκτα παγκόσμιες επιπτώσεις. Ισχυρές συμμαχίες στέκονται πίσω από κάθε πλευρά, και αυτό μόνο φέρνει τον πόλεμο πιο κοντά μας, προειδοποίησε.
«Σε κάθε περίπτωση, θα υπάρξουν συνέπειες. Η επιχειρηματική κοινότητα αμφιβάλλει για την ικανότητα των διεθνών οργανισμών να αποτρέψουν τη σύγκρουση από την αρχή. Γι’ αυτό το Επιμελητήριο έχει ενεργοποιήσει κόκκινο συναγερμό, και από την Πέμπτη, θα ξεκινήσουμε μια σειρά συναντήσεων με τους τομείς που είναι πιθανότερο να επηρεαστούν. Αυτή τη στιγμή, η κλωστοϋφαντουργία βρίσκεται στη δυσκολότερη θέση, και όλοι οι εξαγωγικοί τομείς πιθανόν να υποφέρουν. Αυτό είναι κακό σημάδι για εμάς, καθώς έχουμε κινητοποιηθεί για να επιτύχουμε υψηλότερη ανάπτυξη του ΑΕΠ. Αυτός ο στόχος πλέον καθίσταται αδύνατος», τόνισε ο Αζέσκι.
Η Βόρεια Μακεδονία ήδη αισθάνεται τους οικονομικούς κραδασμούς της στρατιωτικής σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν. Η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας (ERC) έχει αυξήσει τις τιμές των καυσίμων, επικαλούμενη την άνοδο των τιμών στις παγκόσμιες αγορές. Οι μελλοντικές διακυμάνσεις των τιμών — τόσο στις διεθνείς αγορές όσο και στη λιανική στη Βόρεια Μακεδονία — θα εξαρτηθούν σε μεγάλο βαθμό από την εξέλιξη της σύγκρουσης, τη διάρκειά της και το αν θα διαταράξει τις διαδρομές μεταφοράς πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή.
Το Bloomberg Adria είχε προηγουμένως αναφέρει ότι μετά από ταχεία αύξηση των τιμών, οι πετρελαϊκές αγορές παρουσίασαν διακυμάνσεις καθώς οι επενδυτές προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν τις δηλώσεις του πρώην προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχετικά με τη σύγκρουση. Η αγορά παρέμεινε σε ένταση λόγω φόβων για διακοπή της προσφοράς.
Οι αναλυτές ανησυχούν ιδιαίτερα για το ενδεχόμενο το Ιράν να αποκλείσει τα Στενά του Ορμούζ — έναν στενό θαλάσσιο διάδρομο μεταξύ Ιράν και Ομάν, μέσω του οποίου διέρχεται το ένα τρίτο των παγκόσμιων αποστολών φυσικού αερίου και περίπου το 25% της παγκόσμιας ροής πετρελαίου. Το κλείσιμο αυτού του σημείου θα μπορούσε να προκαλέσει έναν οικονομικό κραδασμό αντίστοιχο της πετρελαϊκής κρίσης του 1973, όταν ο ΟΠΕΚ, με επικεφαλής τις αραβικές χώρες, επέβαλε πλήρες εμπάργκο στις εξαγωγές πετρελαίου προς τις δυτικές χώρες.
