Του Αντιπροέδρου του Συλλόγου Ελλήνων Γεωλόγων, Ευάγγελου Σπυρίδωνος, Γεωλόγος – Γεωθερμικός
Η γεωθερμική ενέργεια προέρχεται από τη φυσική θερμότητα της Γης, κυρίως λόγω της διάσπασης των ραδιενεργών ισοτόπων του ουρανίου, του θορίου και του καλίου. Η συνολική περιεκτικότητα σε θερμότητα του φλοιού της Γης είναι συγκρίσιμη με την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Όμως, ενώ η θερμική ενέργεια της Γης είναι τεράστια, μόνο ένα κλάσμα της μπορεί να χρησιμοποιηθεί, κυρίως σε περιοχές όπου οι γεωλογικές συνθήκες επιτρέπουν την μεταφορά της θερμότητας από τα μεγαλύτερα βάθη κοντά στην επιφάνεια.
Η γεωθερμική ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, όσο και για απευθείας θερμικές χρήσεις (τηλεθέρμανση, θερμοκήπια, ξήρανση προϊόντων κλπ).
Η παγκόσμια εγκατεστημένη ισχύς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από γεωθερμίας είναι (2024) σχεδόν 17 GW, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας έφτασε σχεδόν τις 100 GWh, ενώ η θερμική ενέργεια που παράχθηκε ξεπέρασε τις 200 TWh.
Η γεωθερμική ενέργεια κατατάσσεται στις ΑΠΕ, σε αντίθεση όμως με την αιολική και την ηλιακή ενέργεια, είναι διαθέσιμη σταθερά και χωρίς να επηρεάζεται από τις καιρικές διακυμάνσεις, είναι δηλαδή κατάλληλη για την παραγωγή ενέργειας βάσης, όπως τα ορυκτά καύσιμα. Όμως η αξιοποίησή της μπορεί να γίνει μόνο σε συγκεκριμένες περιοχές, εφόσον συντρέχουν οι γεωλογικές συνθήκες που επιτρέπουν την εκμετάλλευση από βάθη τεχνικά προσβάσιμα και με χαμηλό κόστος.
Στην Ελλάδα το διαθέσιμο δυναμικό έχει εκτιμηθεί σε περισσότερα από 500 MW ηλεκτρικά και 1000 MW θερμικά. Οι αριθμοί αυτοί αντιστοιχούν σε περισσότερους από 2.600.000 τόνους ισοδύναμου πετρελαίου ανά έτος (ΤΟΕ/έτος) δηλαδή πάνω από το 16% της συνολικής ενεργειακής κατανάλωσης της χώρας με βάση το έτος 2015. Από αυτό το δυναμικό η χώρα μας αξιοποιεί λιγότερο από το 1%.
Η γεωθερμία είναι μια ανανεώσιμη πηγή ενέργειας, είναι όμως ταυτόχρονα και ένας ορυκτός πόρος. Αυτή η διπλή φύση της είναι που καθιστά την αξιοποίησή της δύσκολη, καθώς στα αρχικά στάδια ανάπτυξης γεωθερμικών έργων είναι ισχυρή η επίδραση του γεωλογικού ρίσκου, δηλαδή η πιθανότητα η γεωλογική δομή να μην επιτρέπει την οικονομικά συμφέρουσα εκμετάλλευση του γεωθερμικού δυναμικού. Για αυτό το λόγο οι γεωθερμικές επενδύσεις είναι έντασης κεφαλαίου και ο επενδυτής καλείται να καλύψει με ίδια κεφάλαια τα αρχικά στάδια της έρευνας με ποσά που μπορεί να φτάσουν ως και το 50% της συνολικής επένδυσης πριν βεβαιωθεί το γεωθερμικό δυναμικό και το έργο αξιολογηθεί ως «χρηματοδοτήσιμο» από τις τράπεζες.
Τα χαρακτηριστικά αυτά αποτρέπουν πολλούς επενδυτές και θα πρέπει να θεσμοθετηθεί συγκεκριμένο πλαίσιο κινήτρων, όπως προβλέπεται και στη σχετική νομοθεσία, ώστε να μπορέσουν να προχωρήσουν επενδύσεις σε αυτόν τον τομέα.
