Η σκληρή κριτική για την ενεργειακή πολιτική από τον Αντώνη Σαμαρά και η απάντηση Παπασταύρου που αναζητείται – Τα σενάρια του ΥΠΕΝ για τα φωτοβολταικά και η σύσκεψη της Πέμπτης.
Η πυρηνική «βόμβα» σε δόσεις και η Αττική Ριβιέρα
Μια αιωνιότητα σε μία μέρα άλλαξε (για να παραφράσω τον τίτλο της θρυλικής ταινίας του Θόδωρου Αγγελόπουλου) ο πρωθυπουργός με την ιστορική απόφασή του να ανοίξει την πόρτα της πυρηνικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Πέραν των πολλαπλών αναγνώσεων τόσο στο οικονομικό όσο και το πολιτικό πεδίο που έχει η συγκεκριμένη απόφαση, έχει τη σημασία του και ο τρόπος με το οποίο διαχειρίστηκε αυτό το δύσκολο -πολιτικά- θέμα το Μέγαρο Μαξίμου.
Το άνοιξε (το θέμα) ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από σχεδόν ένα χρόνο, στις 3 Ιουλίου 2024, στο συνέδριο του Economist στο Γκολφ της Γλυφάδας.
Και ήταν τότε το energymag ο πρώτος ειδησεογραφικός ιστότοπος που το ανέδειξε,
Ακολούθησαν τοποθετήσεις, θετικές για την πυρηνική ενέργεια αλλά προσεκτικά διατυπωμένες, από υπουργούς και έκλεισε το θέμα και πάλι ο ίδιος πρωθυπουργός ένα χρόνο μετά, και πάλι στην Αττική Ριβιέρα, αυτή τη φορά στον «Αστέρα» της Βουλιαγμένης, στο συνέδριο των Financial Times και της Καθημερινής .
Το επιχειρηματικό ενδιαφέρον για τους SMRs
Η αγορά ανέμενε τη συγκεκριμένη εξέλιξη και μάλιστα πληροφορούμαι ότι δύο σίγουρα, πιθανότατα και περισσότερες, εταιρείες έχουν ήδη… ρωτήσει για τους μικρούς αρθρωτούς αντιδραστήρες, τους γνωστούς SMRs καθώς διερευνούν το ενδεχόμενο να επενδύσουν σ’ αυτούς.
Βεβαίως, από το «ρωτώ να έχω -μια πρώτη- εικόνα» μέχρι «προχωρώ στη λήψη επιχειρηματικής απόφασης» η απόσταση είναι τεράστια.
Δεν υπάρχει, άλλωστε, και λόγος βιασύνης καθώς πρόκειται για επένδυση της επόμενης δεκαετίας -μετά το 2030-35.
Ωστόσο, ισχύει το «ρωτώντας πας στην πόλη», όπως ισχύει ότι τέτοιου είδους -πολύ μεγάλες- επενδύσεις χρειάζονται πολύ χρόνο (πολύ καλής) προετοιμασίας.
Ακολούθα τα data centers
Απ’ όσα συνέλεξα ρωτώντας δεξιά και αριστερά, οι περισσότεροι θεωρούν ότι στο τέλος της ημέρας θα εκδηλωθεί ενδιαφέρον για SMRs.
Αρκετοί μάλιστα «βλέπουν» να διαμορφώνονται επιχειρηματικά σχήματα που θα εκπλήξουν την αγορά, λόγω του πολύ μεγάλου κόστους των επενδύσεων αλλά και για την καλύτερη αξιοποίηση της παραγόμενης ενέργειας. Κάτι αντίστοιχο αλλά σε πιο προχωρημένη μορφή με ό,τι συμβαίνει σήμερα σε μονάδες παραγωγής ενέργειας από αέριο.
Όσον αφορά στο ποιες εταιρείες ενδιαφέρονται, παραπέμπω στη φράση που μου είπε πολύπειρος παράγοντας της αγοράς: «follow the… data centers» (πρόκειται για παράφραση του «follow the money» από την περίφημη ταινία του ’70 «Όλοι οι άνθρωποι του προέδρου»)
Δεξιά vs αριστερής ενέργειας
Μια και ανέφερα «δεξιά» και «αριστερά», οι εξελίξεις στην ενέργεια έχουν και την πολιτική, εκτός από την οικονομική/επιχειρηματική, διάσταση -αν και στο σημερινό κόσμο τα πάντα συμ(δια)πλέκονται…
Κάποιοι μάλιστα εκτιμούν ότι το πως προσεγγίζει κάθε κόμμα την ενέργεια θα αποτελεί βασικό κριτήριο ψήφου -και πεδίο επίτευξης συγκλίσεων για σχηματισμό κυβερνήσεων συνεργασίας- σε ολοένα και μεγαλύτερο βαθμό τα επόμενα χρόνια.
Στο κλαμπ των φιλικών προς την πυρηνική ενέργεια κομμάτων μετέχουν πλέον η Νέα Δημοκρατία και τα κόμματα στα δεξιά της.
Τα κόμματα της αριστεράς είναι αντίθετα, ενώ η πρώτη αντίδραση του ΠΑΣΟΚ -δια στόματος Γιάννη Μανιάτη, που συνήθως είναι αυτός που δίνει τη «γραμμή» στα ενεργειακά- ήταν του στυλ ότι «η κυβέρνηση πετά τη μπάλα στην εξέδρα, πρέπει πρώτα να προχωρήσει στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου, δεν είναι ακόμη ώριμες οι συνθήκες για τους SMRs».
Ομοφωνούν στο αέριο, διαφωνούν στα άλλα
Εκεί που ενώνονται δεξιά και αριστερά κόμματα είναι στην αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου, τομέας στον οποίο η στήριξη είναι σχεδόν καθολική.
Στον αντίποδα είναι οι ανεμογεννήτριες για τις οποίες εκδηλώνονται αντιδράσεις, όπως συμβαίνει, άλλωστε, και σε άλλες χώρες του πλανήτη, ενώ στην ηλιακή ενέργεια υπάρχει γενικά συμφωνία με διαιρετική τομή το μέγεθος του επενδυτή (μεγάλοι-μικροί παραγωγοί).
Αυτό είναι, άλλωστε, και το πεδίο (μικροί παραγωγοί ενέργειας από φ/β και ενεργειακές κοινότητες) το οποίο θεωρούν προνομιακό αντιπολιτευτικά ΠΑΣΟΚ και κόμματα της αριστεράς κυρίως και ως εκ τούτου εκδηλώνουν τις περισσότερες επιθέσεις τους κατά της κυβέρνησης -πέραν φυσικά του θέματος των τιμών.
Στην Ελλάδα παρατηρείται, επίσης, και το πρωτόγνωρο φαινόμενο κόμματα της αριστεράς αλλά και της άκρας δεξιάς -και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς- να τάσσονται υπέρ του ρυπογόνου και πανάκριβου πλέον (λόγω των δικαιωμάτων ρύπων) λιγνίτη δείχνοντας αδυναμία να συνειδητοποιήσουν ότι ο κόσμος το 2025 είναι διαφορετικός από το 1965…
Φωτοβολταϊκά: αναζητείται εύπεπτη πολιτικά λύση
Οι περικοπές στη λειτουργία των φωτοβολταϊκών προσλαμβάνουν ολοένα και μεγαλύτερες διαστάσεις, οι οποίες αντανακλούν και στο κοινωνικό/πολιτικό πεδίο με τα διάφορα κινήματα μικροπαραγωγών (Λάρισας, Λαμίας) που αναπτύσσονται.
Πληροφορούμαι ότι στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επεξεργάζονται διάφορα σενάρια, έχοντας κατεύθυνση η λύση που θα δοθεί να έχει οικονομική λογική αλλά ταυτόχρονα να είναι «εύπεπτη» πολιτικά για προφανείς λόγους, συνδυασμός που μόνο εύκολος δεν είναι.
Την προσεχή Πέμπτη είναι προγραμματισμένη ευρεία σύσκεψη στο ΥΠΕΝ, στην οποία λογικά θα ανακοινωθούν οι -όποιες- αποφάσεις, εκτός εάν απαιτηθεί κι άλλος χρόνος επώασης της λύσης οπότε οι ανακοινώσεις θα μετατεθούν σε μεταγενέστερο χρόνο.
Οι από μηχανής… μπαταρίες και η παράταση
Κοινή είναι η αίσθηση στην αγορά ότι οι αντιδράσεις στις περικοπές θα ήταν πολύ πιο έντονες εάν δεν υπήρχε η προσδοκία για τις μπαταρίες, οι οποίες θεωρούνται κάτι σαν τον από μηχανής Θεό που είχαν εφεύρει οι αρχαίοι Έλληνες δραματουργοί.
Όλοι αναμένουν ότι οι μπαταρίες θα δώσουν μια ανάσα και θα οδηγήσουν σε μείωση των περικοπών αφού η ενέργεια που θα παράγεται από τα φωτοβολταϊκά τις ώρες αιχμής θα αποθηκεύεται και θα διοχετεύεται στο σύστημα -ή θα αυτοκαταναλώνεται- σε άλλο χρονικό σημείο του 24ωρου.
Οι μπαταρίες αναμφίβολα θα συμβάλλουν στον ετεροχρονισμό ενός μέρους της παραγωγής ηλιακής ενέργειας, όμως τα στοιχεία όπως τα παρουσίασε στη Βουλή με τον τεχνοκρατισμό ρεαλισμό του ο Νίκος Τσάφος δείχνουν ολοένα και μεγαλύτερη διαφορά μεταξύ παραγόμενης και καταναλισκόμενης ενέργειας.
Και είναι τελείως διαφορετικός ο ετεροχρονισμός της παραγωγής από την αύξηση της ζήτησης.
Σ’ αυτό το σκηνικό πολλοί στην αγορά απορούν -κάποιοι δεν κρύβουν ακόμη και την ανησυχία τους- , για την παράταση έως 30 Σεπτεμβρίου που έδωσε το ΥΠΕΝ στον διαγωνισμό για τις stand alone μπαταρίες, στις οποίες αναμένονται επενδύσεις 2 δις ευρώ με προβλεπόμενη εγκατεστημένη ισχύ στα 4,6 GW.
Το πρώτο πάρκο μπαταριών και η… τρύπα των 100 εκατ.
Η Helleniq Energy είναι, πάντως, η πρώτη εταιρεία που εντός του επόμενου εξαμήνου θα λειτουργήσει το πρώτο πάρκο μπαταριών 100 MW στη Θεσσαλονίκη, όπως αποκάλυψε στη γενική συνέλευση της εταιρείας την προηγούμενη εβδομάδα ο CEO Ανδρέας Σιάμισιης.
O κ. Σιάμισιης προσγείωσε, ταυτόχρονα, και τις προσδοκίες για τις γεωτρήσεις τονίζοντας ότι οι εταιρείες «δεν πετούν 60-100 εκατομμύρια σε μία “τρύπα”».
Το αυτονόητο δηλαδή για τον κόσμο των επιχειρήσεων καθώς χρειάζεται τεκμηρίωση πριν διενεργηθούν κοστοβόρες έρευνες αλλά όχι για τον κόσμο των πολιτικών και πολιτικολογούντων που ως… σεΐχηδες διαγκωνίζονται ήδη πως θα μοιράσουν τα κέρδη από τα κοιτάσματα.
Τα κοιτάσματα και οι αντιδράσεις
Μιας και αναφέρθηκα στα κοιτάσματα, συγκρατώ την προχθεσινή αναφορά -σε αυστηρό ύφος- του υπουργού Εξωτερικών Γιώργου Γεραπετρίτη στη Βουλή:
«Τα κράτη τα οποία βρέχονται από τη Μεσόγειο και έχουν θαλάσσια σύνορα είναι είκοσι ένα.
Όλα τα κράτη αυτά προβάλλουν αξιώσεις θαλασσίων ζωνών και εμείς -θέλω να είμαι πάρα πολύ σαφής- θα κατοχυρώνουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα επί των θαλασσίων ζωνών στο πεδίο, όπως μας επιβάλλει το εθνικό συμφέρον, αλλά όταν το πράττουμε, όπως το πράξαμε με το θαλάσσιο χωροταξικό το οποίο ήταν υπερήμερο, με τα θαλάσσια πάρκα που ήταν υπερήμερα, με τη Cevron και την Exxon που ήταν υπερήμεροι, όταν τα πράττουμε αυτά θα περιμένουμε τις αντιδράσεις.
Και σεβόμαστε τις αντιδράσεις και απέναντι στις αντιδράσεις εμείς προβάλλουμε το διεθνές δίκαιο».
Το καλώδιο και μια φράση με πολλούς αποδέκτες
Ο υπουργός Εξωτερικών απάντησε και στις θέσεις της αντιπολίτευσης για το καλώδιο Κρήτης-Κύπρου επισημαίνοντας:
«Το ζήτημα της πόντισης της ηλεκτρικής διασύνδεσης είναι ένα ζήτημα το οποίο αφορά ένα έργο κοινού ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Είναι ένα εξαιρετικά σύνθετο έργο, απαιτεί τη συντονισμένη δράση περισσοτέρων φορέων, διότι θα εκδοθούν Navtex οι οποίες στην πραγματικότητα εκτείνονται σε χιλιάδες μίλια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Θα υπάρξει η αναγκαία λειτουργία του καλωδίου και θα ακολουθήσει η πόντιση.
Εάν αισθάνεστε ότι εσείς θα επιβάλετε το με ποιον τρόπο και πότε θα γίνει η πόντιση αυτή, θα μου επιτρέψετε να πω ότι δεν ισχύει», τόνισε απευθυνόμενος στον ερωτώντα -ανεξάρτητο- βουλευτή Μ. Χουρδάκη αλλά κάτι μου λέει ότι η τελευταία φράση έχει κι άλλους αποδέκτες -εκτός πολιτικής σκηνής.
Η κριτική και η -προς το παρόν- σιωπή
Σκληρή η κριτική στην εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης από τον Αντώνη Σαμαρά, σκληρή η κριτική, όμως, και στην ενεργειακή πολιτική.
Δεν ήταν η πρώτη φορά, ήταν όμως η πρώτη φορά που άσκησε τόσο σκληρή κριτική επί υπουργίας Σταύρου Παπασταύρου, ο οποίος διετέλεσε στενός συνεργάτης του.
Βεβαίως, ο πρώην πρωθυπουργός επικέντρωσε την κριτική του στην «πράσινη συμφωνία» της ΕΕ και την θετική στάση της Ελλάδας και της κυβέρνησης Κ. Μητσοτάκη, άρα στην προ-Παπασταύρου περίοδο, ωστόσο το συμπέρασμα του είναι σαφές:
«Ας μη ψάχνουμε δικαιολογίες. Το κόστος της ενέργειας είναι η βασική αιτία της ακρίβειας, που γονατίζει σήμερα την Ελληνική κοινωνία...»
Ο υπουργός Ενέργειας δεν απάντησε -προς το παρόν…
Η ΡΑΑΕΥ και τα 300 χιλιάρικα για λογαριασμούς ρεύματος
Προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας για το κτίριό της στην οδό Πειραιώς αναζητά η ΡΑΑΕΥ, με προϋπολογισμό 300.000 ευρώ για διετή σύμβαση (12+12 μήνες).
Οι προσφορές θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι 17 Ιουλίου και θα αποσφραγιστούν την επομένη ημέρα προκειμένου να επιλεγεί ο νέος προμηθευτής ή να συνεχίσει ο υφιστάμενος (Ζενίθ) -όποιος καταθέσει την καλύτερη προσφορά.
Η ρυθμιστική αρχή ενέργειας, όπως προκύπτει από την προκήρυξη του διαγωνισμού, καταβάλλει συνεχείς προσπάθειες για τη μείωση στην κατανάλωση ρεύματος. Από 612, 4 χιλιάδες κιλοβατώρες το 2021 την περιόρισε στις 547,6 χιλιάδες κιλοβατώρες το 2024.
