Η Τουρκία εντείνει την πυρηνική της στρατηγική με έμφαση στους μικρούς αρθρωτούς πυρηνικούς αντιδραστήρες (SMRs), καθώς βρίσκεται σε συζητήσεις με την αμερικανική TerraPower, την εταιρεία προηγμένων πυρηνικών τεχνολογιών που ίδρυσε ο Bill Gates. Ο υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων Alparslan Bayraktar δήλωσε στο 15ο Türkiye Energy Summit στην Κωνσταντινούπολη ότι οι συνομιλίες εντάσσονται στον στόχο της χώρας να φτάσει συνολική πυρηνική ισχύ 20.000 MW έως το 2050, με τουλάχιστον 5.000 MW να προέρχονται από SMRs.
Οι SMRs θεωρούνται «next-gen» λύση, επειδή είναι μικρότεροι από τους κλασικούς σταθμούς (έως ~300 MW ανά μονάδα, έναντι >1.000 MW ενός συμβατικού αντιδραστήρα), μπορούν να κατασκευάζονται εργοστασιακά σε τμήματα και να μεταφέρονται έτοιμοι προς συναρμολόγηση, άρα υπόσχονται ταχύτερη εγκατάσταση, χαμηλότερο αρχικό κόστος και πιο ευέλικτη κλιμάκωση ισχύος ανάλογα με τη ζήτηση. Αυτή η «αρθρωτή» λογική τους κάνει ελκυστικούς για χώρες που θέλουν πυρηνική ισχύ χωρίς το τεράστιο χρηματοδοτικό και χρονικό βάρος ενός μεγάλου NPP.
Το ενδιαφέρον της Άγκυρας για SMRs δεν είναι καινούργιο: από το 2021 έχουν δημιουργηθεί τεχνικές επιτροπές, έχουν γίνει εργαστήρια σε συνεργασία με τον Οργανισμό Πυρηνικής Ενέργειας του OECD και έχουν ανοίξει δίαυλοι με developers από ΗΠΑ, Νότια Κορέα και Καναδά. Τον Σεπτέμβριο μάλιστα υπογράφηκε μνημόνιο «στρατηγικής πολιτικής πυρηνικής συνεργασίας» με τις ΗΠΑ, που καλύπτει τόσο μεγάλους αντιδραστήρες όσο και SMRs, δείχνοντας ότι η Τουρκία ποντάρει σε αμερικανική τεχνογνωσία για να επιταχύνει το πρόγραμμα.
Συνομιλίες με Ν. Κορέα, Κίνα και ΗΠΑ για τα έργα στη Σινώπη και τη Θράκη
Ο υπουργός τόνισε ότι η Τουρκία στοχεύει στην επέκταση του χαρτοφυλακίου της στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας μέσω συνεργασιών με πολλές χώρες, ιδίως στην ανάπτυξη σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Διευκρίνισε ότι οι συζητήσεις για μια προγραμματισμένη εγκατάσταση στη Σινώπη βρίσκονται σε εξέλιξη, αν και δεν έχει επιτευχθεί τελική συμφωνία.
Παράλληλα, η χώρα επιδιώκει να χτίσει πυρηνικό χαρτοφυλάκιο μέσω πολυμερών συνεργασιών. Οι διαπραγματεύσεις για μονάδα στη Σινώπη συνεχίζονται χωρίς τελική συμφωνία, ενώ έχει προηγηθεί MoU με τη Νότια Κορέα και στόχος να υπάρχουν απτά αποτελέσματα μέσα στο επόμενο εξάμηνο. Όσον αφορά το προγραμματισμένο εργοστάσιο στη Θράκη, ανέφερε ότι διεξάγονται επίσης διαπραγματεύσεις με την Κίνα, ενώ αμερικανικές εταιρείες έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για έργα πυρηνικής ενέργειας στην Τουρκία. «Τα έργα στη Σινώπη και τη Θράκη θα μπορούσαν να αναπτυχθούν μέσω τριμερών ή τετραμερών κοινοπραξιών», πρόσθεσε, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο για μοντέλο κοινοπραξιών 3-4 χωρών για την υλοποίηση τόσο των έργων.
Στο «παζλ» μπαίνει και η εγχώρια βιομηχανία: πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού δείχνουν ότι η Baykar (γνωστή από τα drones) δουλεύει πάνω σε πρωτότυπο SMR περίπου 40 MW, κάτι που υποδηλώνει προσπάθεια να δημιουργηθεί και τουρκική τεχνολογική βάση στον κλάδο.
Τέλος, ο Bayraktar παραδέχθηκε καθυστερήσεις στον πρώτο αντιδραστήρα του Akkuyu λόγω πανδημίας και προβλημάτων εφοδιασμού, αλλά υποστήριξε ότι το έργο προχωρά και ενισχύει την εγχώρια συμμετοχή.
