Όταν οι Έλληνες πυροσβέστες ερεύνησαν την αιτία μιας θανατηφόρας πυρκαγιάς κοντά στην Αθηναϊκή Ριβιέρα τον Αύγουστο, βρήκαν έναν συνήθη ένοχο: ένα χαλαρό καλώδιο ρεύματος, οι σπινθήρες του οποίου εκτοξεύτηκαν σε ένα χωράφι με ξερά χόρτα.
Η έκθεση των ερευνητών, την οποία είδε το Reuters, ανέφερε ότι το καλώδιο κοντά στην πόλη της Κερατείας έδειχνε σημάδια οξείδωσης και ακατάλληλης συντήρησης. Μέσα σε λίγες ώρες, η πυρκαγιά είχε σκοτώσει ένα άτομο και είχε κάψει 4.000 στρέμματα (16 τετραγωνικά χιλιόμετρα) γης που συνορεύει με τουριστικές παραλίες νότια της πρωτεύουσας.
«Ήταν πολύ γρήγορο», είπε ο Μανώλης Παλαιολούγκας, κάτοικος της Κερατέας, δείχνοντας μια περιοχή με καμένη γη λίγο έξω από την πόλη, όπου ξεκίνησε η φωτιά.
Ελαττωματικά ηλεκτροφόρα καλώδια
Τα ελαττωματικά ηλεκτροφόρα καλώδια ήταν η κύρια αιτία των μεγάλων πυρκαγιών αυτό το καλοκαίρι, ξεπερνώντας τις εμπρηστικές πράξεις και την αμέλεια, σύμφωνα με προκαταρκτικά στοιχεία της πυροσβεστικής υπηρεσίας που είδε αποκλειστικά το Reuters.
Από τις 41 μεγάλες πυρκαγιές στην Ελλάδα που ερεύνησε η πυροσβεστική υπηρεσία, οι 15 προκλήθηκαν πιθανώς από το ηλεκτρικό δίκτυο, καταστρέφοντας 51.000 στρέμματα γης.
To νούμερο αυτό αποτελεί αύξηση σε σχέση με πέρυσι, σύμφωνα με τα στοιχεία, και έρχεται μετά από χρόνια υποεπένδυσης στο ηλεκτρικό δίκτυο κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους της Ελλάδας το 2009-2018. Προστίθεται στους κινδύνους που δημιουργεί η κλιματική αλλαγή, η οποία έχει κάνει τα καλοκαίρια πιο ζεστά και ξηρά και τις πυρκαγιές πιο καταστροφικές, κοστίζοντας στο κράτος δισεκατομμύρια ευρώ.
«Εδώ και πολλά χρόνια, εγώ και άλλοι συνάδελφοι έχουμε θέσει αυτό το ζήτημα με τις φλόγες που προκαλούνται από τα δίκτυα μεταφοράς ενέργειας», δήλωσε ο Παλαιολόγος Παλαιολόγου, επίκουρος καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. «Δεν πρέπει να κρύβουμε το ζήτημα κάτω από το χαλί», επεσήμανε.
Δεύτερη έκθεση
Μια δεύτερη έκθεση της πυροσβεστικής υπηρεσίας που είδε το Reuters έδειξε ότι το 2024, εννέα μεγάλες πυρκαγιές πιθανότατα προκλήθηκαν από το δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης μιας που ξέσπασε βόρεια της Αθήνας και κατέκαψε 10.000 εκτάρια - μια έκταση ίση με το μέγεθος του Παρισιού.
Στην Ελλάδα, οι λεπτομέρειες σχετικά με τα αίτια των πυρκαγιών δεν δημοσιεύονται γενικά. Ο εκπρόσωπος της πυροσβεστικής υπηρεσίας Βασίλης Βαθρακογιάννης αρνήθηκε να σχολιάσει τα στοιχεία, καθώς δεν είναι δημόσια.
Ο δημόσιος διανομέας ηλεκτρικής ενέργειας ΔΕΔΔΗΕ δήλωσε ότι πραγματοποιεί τακτική συντήρηση και αύξησε τις δαπάνες συντήρησης σε 165 εκατομμύρια ευρώ το 2024 από 122 εκατομμύρια ευρώ το 2019.
Οι ενέργειες περιλαμβάνουν αποψίλωση δασών, κλάδεμα και επιθεωρήσεις ασφαλείας, ενώ έχει δώσει προτεραιότητα στην υπόγεια τοποθέτηση καλωδίων για τη μείωση του κινδύνου πυρκαγιάς, ανέφερε ο ΔΕΔΔΗΕ. Από το 2012, έχει κριθεί ένοχος σε μόλις τρεις υποθέσεις που σχετίζονται με πυρκαγιές, από τις περίπου 122.000 πυρκαγιές που έχουν καταγραφεί, προσθέτει.
Η κυβέρνηση αποδίδει το πρόβλημα στην έλλειψη επενδύσεων κατά τη διάρκεια της κρίσης χρέους πριν από την άνοδό της στην εξουσία το 2019.
Αυτό «συνολικά άφησε ένα τεράστιο κενό που πρέπει να καλύψουμε τώρα», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας Νίκος Τσάφος στο κοινοβούλιο αυτό το μήνα.
Εν τω μεταξύ, οι τοπικές αρχές χάνουν την υπομονή τους.
Ο Δημήτρης Παπαχρήστου, δήμαρχος των παραθαλάσσιων πόλεων που επλήγησαν από την πυρκαγιά του Αυγούστου, δήλωσε ότι θα μηνύσει τον ΔΕΔΔΗΕ για αμέλεια αυτό το μήνα για τουλάχιστον δύο μεγάλες πυρκαγιές που προκλήθηκαν από καλώδια αυτό το καλοκαίρι.
«Βλέπουμε την ίδια ιστορία κάθε χρόνο, σε όλη την Ελλάδα», δήλωσε ο Παπαχρήστου στο Reuters. «Έχουμε φτάσει στα όριά μας», τόνισε.
