Δεν έχει στεγνώσει το μελάνι από τα όσα καταγράφηκαν στη τηλεδιάσκεψη για την εικόνα των τιμών στην ΝΑ Ευρώπη της Ομάδας Κρούσης (Task Force) για την Ενεργειακή Ένωση με εκπροσώπους κυβερνήσεων και διαχειριστών από Ελλάδα, Αυστρία, Ουγγαρία, Βουλγαρία, Ρουμανία, με την συμμετοχή του Υφυπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Νίκου Τσάφου της Σλοβενία και Σλοβακία και έρχεται μια νέα ηχηρή παρέμβαση βιομηχανικών συνδέσμων Ελλάδας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας
Πιο συγκεκριμένα, στο φόντο της συζήτησης στην εν λόγω τηλεδιάσκεψη για τη λειτουργία των δικτύων στη περιοχή, οι τρεις σύνδεσμοι διαπιστώνουν σοβαρά ζητήματα στη λειτουργία της αγοράς στη ΝΑ Ευρώπη καθώς αναφέρουν ότι για έκτη συνεχή χρονιά, η Austrian Power Grid (APG) έχει εξασφαλίσει παρέκκλιση από την υποχρέωση διάθεσης του 70% της δυναμικότητας διασύνδεσης για διασυνοριακές ανταλλαγές,
Ουσιαστικά οι Σύνδεσμοι των ενεργοβόρων βιομηχανιών Ελλάδας, Βουλγαρίας και Ρουμανίας. τονίζουν την ανάγκη διαμόρφωσης συνθηκών ισότιμου ανταγωνισμού στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, με έμφαση στις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Αναλυτικά σε επιστολή που απέστειλαν προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι εκπρόσωποι των συνδέσμων των τριών χωρών υπογραμμίζουν ότι οι ενεργοβόρες βιομηχανίες χρειάζονται προσιτή ενέργεια προκειμένου να παραμείνουν ανταγωνιστικές, τόσο στην τοπική όσο και στη διεθνή αγορά. Δηλώνουν ότι στηρίζουν την πλήρη ενοποίηση της ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρισμού, η οποία – ακόμη και με αποκλίσεις 1–5 €/MWh μεταξύ των ζωνών προσφοράς – δεν πλήττει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας.
Ωστόσο, όπως επισημαίνουν, η υφιστάμενη κατάσταση στη Νοτιοανατολική Ευρώπη αποκλίνει σημαντικά από τον στόχο αυτό, καθώς οι χώρες της περιοχής συνεχίζουν να καταγράφουν τις υψηλότερες τιμές ρεύματος στην ΕΕ. Οι Σύνδεσμοι αποδίδουν τη στρέβλωση, εν μέρει, στο καθεστώς παρεκκλίσεων που έχει εφαρμοστεί στην Αυστρία και επηρεάζει τις εμπορικές ροές στις διασυνοριακές διασυνδέσεις.
Συγκεκριμένα, από το 2020 και για έκτη συνεχή χρονιά, η Austrian Power Grid (APG) έχει εξασφαλίσει παρέκκλιση από την υποχρέωση διάθεσης του 70% της δυναμικότητας διασύνδεσης για διασυνοριακές ανταλλαγές, όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό 2019/943. Η σχετική απόφαση για το 2025 εγκρίθηκε από τη ρυθμιστική αρχή E-Control τον Δεκέμβριο του 2024 και αφορά τα σύνορα Αυστρίας με Γερμανία, Τσεχία, Σλοβενία και Ουγγαρία.
Οι τρεις Σύνδεσμοι αναγνωρίζουν ότι οι ευρωπαϊκοί κανόνες επιτρέπουν παρεκκλίσεις σε εξαιρετικές περιστάσεις και για περιορισμένη διάρκεια, επισημαίνουν όμως ότι η επαναλαμβανόμενη εφαρμογή του μέτρου προκαλεί συστημικές στρεβλώσεις, πλήττοντας τις χώρες που βρίσκονται στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και είναι πλήρως διασυνδεδεμένες με την υπόλοιπη αγορά.
Όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά: «Δεν βλέπουμε καμία ενέργεια για τη βελτίωση της κατάστασης στην Αυστρία με τρόπο που να μην επηρεάζει την ανταλλαγή σε όλα τα ηλεκτρικά σύνορα. Φαίνεται ότι ο Αυστριακός Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς καταχράται το δικαίωμά του να ζητά παρεκκλίσεις για λόγους επιχειρησιακής ασφάλειας και διαχείρισης συμφόρησης», υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι σε αρκετές περιπτώσεις οι ροές από την Αυστρία προς την Ουγγαρία περιορίζονται στα 0 MW στις ώρες αιχμής.
Στην επιστολή τους, οι Σύνδεσμοι καλούν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:
- να δημιουργήσει μηχανισμό στήριξης των ενεργοβόρων βιομηχανιών της περιοχής έως ότου αρθούν τα φυσικά εμπόδια που απομονώνουν τη Νοτιοανατολική από την Κεντρική Ευρώπη,
- να προωθήσει την υλοποίηση νέων γραμμών μεταφοράς 400 kV εντός Αυστρίας και στη διασύνδεσή της με την Ουγγαρία,
- και να συνεργαστεί με τον οργανισμό ACER για τον τερματισμό της καταχρηστικής χρήσης του μηχανισμού παρέκκλισης.
«Η βιομηχανία της περιοχής έχει δώσει μάχη για την ανταγωνιστικότητά της τα τελευταία χρόνια», σημειώνουν, προειδοποιώντας πως χωρίς άμεσες και αποφασιστικές ενέργειες υπάρχει σοβαρός κίνδυνος για παύση λειτουργίας βιομηχανικών μονάδων σε περιφερειακό επίπεδο.
Υπενθυμίζεται ότι στη συνεδρίαση της Tasko Force, το ενδιαφέρον εστιάστηκε σε σημεία και κινήσεις στο μέτωπο των δικτύων, όπου θα μπορούσε με κάποιες κινήσεις να αυξηθεί η χωρητικότητα ακόμη και κατά 10% των δικτύων του “ηλεκτρικού διαδρόμου” από την Κεντρική Ευρώπη προς τα Βαλκάνια κι έτσι να καταστεί πιο εύκολη μια αποτροπή ακραίων διακυμάνσεων.
