Καθώς τα κύματα καύσωνα στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ και στην Ευρώπη αυξάνουν τους κινδύνους απότομων αυξήσεων των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας και διακοπών ρεύματος το καλοκαίρι, με τελευταίο παράδειγμα να είναι το blackout της περασμένης Παρασκευής στην Τσεχία, η Goldman Sachs επανεξετάζει το blackout της Ιβηρικής στις 28 Απριλίου για να προσπαθήσει, όπως τονίζει, να εξαγάγει βασικά διδάγματα για τις αγορές ενέργειας διεθνώς.
Οι εκθέσεις που δημοσίευσε πρόσφατα η ισπανική κυβέρνηση και ο ισπανικός διαχειριστής του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας αντίστοιχα υποδηλώνουν ότι το blackout πιθανότατα προκλήθηκε από διακυμάνσεις τάσης και συχνότητας στο δίκτυο ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες είναι συχνές, αλλά δεν είχαν αντισταθμιστεί επαρκώς και άμεσα εκείνη τη στιγμή. Σε απάντηση σε αυτές τις διακυμάνσεις, οι σταθμοί ηλεκτροπαραγωγής έκλεισαν με αυτόματους μηχανισμούς προστασίας που οδήγησαν σε αλυσιδωτές επιπτώσεις και τελικά σε βλάβη του συστήματος μέσα σε ένα λεπτό, σημειώνει η Goldman.
Και οι δύο εκθέσεις υποδηλώνουν ότι ο βασικός λόγος για αυτή τη διακοπή ρεύματος ήταν πιθανώς η ανεπαρκής «σύγχρονη» (synchronous) δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας, διαδικασία με την οποία οι γεννήτριες παράγουν ηλεκτρική ενέργεια με σταθερή ταχύτητα ώστε η συχνότητα παραγωγής τους να παραμένει συγχρονισμένη με τη συχνότητα του δικτύου, συμβάλλοντας κατά συνέπεια στη σταθεροποίηση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπτωση διακυμάνσεων, επισημαίνει η αμερικάνικη τράπεζα. Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς στην Ισπανία, όπως προσθέτει, η δυναμικότητα παραγωγής φυσικού αερίου, πυρηνικής ενέργειας και υδροηλεκτρικής ενέργειας απαιτείται να είναι σύγχρονη, ενώ η δυναμικότητα παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας δεν είναι.
Το πρωί της ημέρας του blackout, το μερίδιο της ηλιακής και αιολικής παραγωγής ενέργειας – ένας «δείκτης» ουσιαστικά για την ασύγχρονη παραγωγή - έφτασε το 86%, σημαντικά πάνω από το συνηθισμένο ανώτατο όριο περίπου 65% τους προηγούμενους μήνες, θέτοντας σε κίνδυνο τη σταθερότητα της τάσης και της συχνότητας του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, τα οποία επιδεινώθηκαν από την έλλειψη εφεδρικής σύγχρονης παραγωγής. Συγκεκριμένα, κανένας από τους εφεδρικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου δεν μπόρεσε να «αντιδράσει» αρκετά γρήγορα, και ειδικότερα, μέσα σε δευτερόλεπτα, ώστε να μετριάσει τη διακύμανση αμέσως πριν από τη διακοπή ρεύματος, σε σχέση με τις 1-2,5 ώρες που χρειάζονται αυτοί οι σταθμοί, όπως ανέφερε ο διαχειριστής του δικτύου.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Goldman Sachs επιχειρεί να αντλήσει διδάγματα από αυτό το πρωτοφανές blackout τα οποία θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε άλλες περιοχές με αυξανόμενα μερίδια παραγωγής ηλιακής και αιολικής ενέργειας, καθώς το 32% της ενέργειάς της Ισπανίας παράχθηκε από ηλιακή και αιολική ενέργεια το 2024, σημαντικά υψηλότερο από το 25% που είναι το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ και 16% στις ΗΠΑ. Και καταλήγει στα εξής τέσσερα:
1) Οι κανονισμοί για το σύστημα ηλεκτρικής ενέργειας πρέπει να επικαιροποιηθούν ώστε να αντικατοπτρίζουν την άνοδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπίσουν συγκεκριμένες προκλήσεις, όπως η μη δυνατότητα κατανομής και η μη συγχρονικότητα. Για παράδειγμα, όπως τονίζει η Goldman, αντιμετωπίζοντας ένα αυξανόμενο μερίδιο ηλιακής ενέργειας, η Γερμανία ψήφισε τον Νόμο Solar Peak Act τον Ιανουάριο του 2025 για τον μετριασμό των πιθανών κινδύνων από την υπερβολική παροχή ηλιακής ενέργειας στη σταθερότητα του δικτύου.
2) Σε πραγματικό χρόνο, το δίκτυο πρέπει να διατηρεί ένα αξιόπιστο μερίδιο σύγχρονης δυναμικότητας παραγωγής ενέργειας, κάτι που μπορεί να επιτευχθεί για συστήματα ισχύος με υψηλό μερίδιο ηλιακής και αιολικής ενέργειας, επενδύοντας σε τεχνολογίες όπως οι μετατροπείς που συγχρονίζουν την ηλιακή και την αιολική ενέργεια.
3) Το δίκτυο πρέπει να διατηρεί επαρκή εφεδρική δυναμικότητα παραγωγής, η οποία μπορεί να αυξηθεί αρκετά γρήγορα ώστε να μετριάσει τις διακυμάνσεις του συστήματος (εντός λεπτών ή και δευτερολέπτων αντί για λίγες ώρες), για παράδειγμα, ξεκινώντας σταθμούς παραγωγής ενέργειας από φυσικό αέριο με χαμηλότερο ποσοστό αξιοποίησης όταν το μερίδιο ασύγχρονης παραγωγής υπερβαίνει ένα όριο.
4 )Οι επενδύσεις σε μεγαλύτερη χωρητικότητα αποθήκευσης ενέργειας, όπως οι μπαταρίες, θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος, κάτι που μπορεί να δημιουργήσει back up παροχής ενέργειας, τόσο κατά τη διάρκεια της αυτόματης διακοπής της παραγωγής όσο και μετά τη βλάβη του συστήματος.
Όπως καταλήγει η Goldman, μέχρι να γίνουν επαρκείς επενδύσεις για τον συγχρονισμό της ηλιακής και της αιολικής ενέργειας, τα όρια στο μερίδιο της ασύγχρονης παραγωγικής ικανότητας μπορούν να βοηθήσουν στην ελαχιστοποίηση των κινδύνων για το δίκτυο, όπως έχουμε παρατηρήσει σε δεδομένα παραγωγής ενέργειας υψηλής συχνότητας από την περίοδο του blackout. Ωστόσο, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, η αμερικάνικη τράπεζα δεν αναμένει ότι αυτό το blackout θα περιορίσει απαραίτητα τις μελλοντικές εξελίξεις στην ηλιακής και την αιολικής ενέργειας, επειδή οι κανονισμοί της αγοράς ενέργειας θα μπορούσαν να ενημερωθούν ώστε να απαιτούν δυναμικά συγχρονισμό της ηλιακής και αιολικής ενέργειας και τα σχέδια έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν να ενημερωθούν για να διατηρηθεί η σταθερότητα του δικτύου σε ένα παρόμοιο σενάριο.
