Η Ευρώπη θα χρειαστεί να εισάγει έως και 160 επιπλέον φορτία LNG αυτόν τον χειμώνα λόγω της χαμηλότερης αποθήκευσης και της μείωσης των ροών από τη Ρωσία και την Αλγερία, σύμφωνα με αναλυτές, γεγονός που εντείνει την εξάρτησή της από το αμερικανικό φυσικό αέριο.
Οι εισαγωγές LNG θα αυξηθούν σε 820 δεξαμενόπλοια φέτος από 660 πέρυσι, αντιπροσωπεύοντας το 48% του συνόλου του εφοδιασμού της ΕΕ με φυσικό αέριο, με τους αναλυτές να προβλέπουν την ανάγκη για περίπου 16 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα (bcm) αυτόν τον χειμώνα.
Πριν από μια δεκαετία, το LNG κάλυπτε μόνο το 10% των αναγκών της ΕΕ σε φυσικό αέριο και το μερίδιο ανερχόταν στο 23% το 2021 πριν η Ρωσία εισβάλει στην Ουκρανία και το μπλοκ μειώσει τις εισαγωγές μέσω ρωσικών αγωγών. Ένα τυπικό σύγχρονο φορτηγό πλοίο LNG έχει χωρητικότητα περίπου 0,1 bcm.
Οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ έσωσαν την Ευρώπη από μια βαθύτερη κρίση φυσικού αερίου το 2022, αλλά αυτή η αυξανόμενη εξάρτηση έχει προκαλέσει έντονη ανησυχία.
Σε νέα της ανάλυσή η BNP Paribas, υπογραμμίζει τους κινδύνους από τη νέα αυτή εξάρτηση της Ευρώπης. Όπως σημειώνει, από την παύση του μεγαλύτερου μέρους της προσφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η μείωση της ενεργειακής ευπάθειας της Ευρώπης και, ως εκ τούτου, η βελτίωση της οικονομικής της ασφάλειας αποτελεί βασικό ζήτημα για την περιοχή. Ωστόσο, η πρόσφατη πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Ευρώπη να αυξήσει τις αγορές αμερικανικών υδρογονανθράκων θα μπορούσε να εγείρει φόβους για μια νέα σημαντική εξάρτηση από το αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG).
Σε γενικές γραμμές, ο εφοδιασμός των ευρωπαϊκών χωρών με φυσικό αέριο παραμένει βασικό ζήτημα, τονίζει ο οίκος, όχι μόνο όσον αφορά την έκθεση σε γεωπολιτικούς κινδύνους αλλά και όσον αφορά την οικονομική σταθερότητα.
Παρά τη σημαντική πρόοδο στην απαλλαγή από τις ανθρακούχες εκπομπές, το φυσικό αέριο εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει το ένα τέταρτο του συνολικού ευρωπαϊκού ενεργειακού μείγματος και περίπου το 18% του μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας.
Πάνω απ 'όλα, η τιμή του είναι ο βασικός παράγοντας για τον καθορισμό των χονδρικών τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη: δίνεται προτεραιότητα στις πηγές ενέργειας με το χαμηλότερο οριακό κόστος για την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας, ενώ η τιμή ανά κιλοβατώρα (kWh) ορίζεται στο υψηλότερο οριακό κόστος. Δεδομένης της δομής του ευρωπαϊκού μείγματος ηλεκτρικής ενέργειας, οι σταθμοί παραγωγής ενέργειας με καύση φυσικού αερίου είναι γενικά οι τελευταίοι που καλούνται και, ως εκ τούτου, καθορίζουν την ευρωπαϊκή τιμή ανά kWh στην αγορά χονδρικής.
Απότομη αύξηση των εισαγωγών LNG από τις ΗΠΑ
Η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο έχει μειωθεί απότομα από το 2022. Από περίπου 50% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου μέχρι το 2021, σε 13% το πρώτο εξάμηνο του 2025. Μόνο οι ροές που μεταφέρονται από τον αγωγό φυσικού αερίου Turkstream, ο οποίος τροφοδοτεί ορισμένες χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, και οι ροές LNG, παραμένουν.
Όπως επισημαίνει η BNP Paribas, από το 2022, η ευρωπαϊκή ζήτηση φυσικού αερίου έχει μειωθεί για τρεις κύριους λόγους:
1) λόγω της απότομης αύξησης των τιμών του φυσικού αερίου το 2022-2023,
2) λόγω τους κλεισίματος ορισμένων ενεργοβόρων βιομηχανικών παραγωγών, που αντικαταστάθηκαν από εισαγόμενα προϊόντα, και
3) λόγω της αύξησης του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ευρωπαϊκό ενεργειακό μείγμα.
Ταυτόχρονα, η ευρωπαϊκή ζήτηση που δεν καλύπτονταν πλέον από ρωσικό φυσικό αέριο έχει ικανοποιηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές LNG από τις ΗΠΑ. Αυτές έχουν τετραπλασιαστεί από το τέλος του 2021 και τώρα αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τέταρτο των ευρωπαϊκών εισαγωγών φυσικού αερίου, επισημαίνει η BNP Paribas.
Από το καλοκαίρι, η πίεση των ΗΠΑ για αύξηση των αγορών υδρογονανθράκων έχει ενταθεί, με τη σχετική συμφωνία να προβλέπει έναν αριθμό ρεκόρ και μη ρεαλιστικό στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας. Αυτό, κατά την BNP Paribas, θα είχε ως αποτέλεσμα τον τριπλασιασμό των εισαγωγών ορυκτών καυσίμων των ΗΠΑ (πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακας), οι οποίες θα έφταναν το 70% των εισαγωγών (σε σύγκριση με περίπου 20% σήμερα). Η πίεση των ΗΠΑ έχει ενταθεί τις τελευταίες εβδομάδες, ωθώντας την Κομισιόν να προτείνει την επίσπευση του τέλους των ρωσικών εισαγωγών LNG κατά ένα έτος (στην αρχή αντί για το τέλος του 2027).
«Σε αυτό το πλαίσιο, και δεδομένης της συνεχιζόμενης αύξησης της ικανότητας υγροποίησης φυσικού αερίου στις ΗΠΑ, είναι πιθανό να δούμε τη μια εξάρτηση της Ευρώπης να αντικαθίσταται από μια άλλη», τονίζει ο γαλλικός οίκος. Οι εξαγωγές LNG των ΗΠΑ έσωσαν την Ευρώπη από μια βαθύτερη κρίση φυσικού αερίου το 2022, αλλά αυτή η αυξανόμενη εξάρτηση αποτελεί σημαντική ανησυχία.
Πιθανές εντάσεις στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου βραχυπρόθεσμα
Το 2025, η ευρωπαϊκή ζήτηση για αμερικανικό LNG είναι ισχυρή και αναμένεται να παραμείνει έτσι λόγω της ανάγκης αναπλήρωσης των ευρωπαϊκών αποθεμάτων φυσικού αερίου και της διακοπής, από τις αρχές του έτους, των εισαγωγών ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Ουκρανίας, σημειώνει η BNP Paribas.
Τα ευρωπαϊκά αποθέματα φυσικού αερίου βρίσκονται επί του παρόντος σε ικανοποιητικό επίπεδο (περίπου 82%) σε σύγκριση με τον (αναθεωρημένο προς τα κάτω) στόχο του 80% έως την 1η Νοεμβρίου. Εποχιακοί παράγοντες (απότομη πτώση των θερμοκρασιών κατά τη χειμερινή περίοδο) και γεωπολιτικοί παράγοντες (διαταραχή των ροών φυσικού αερίου στην ανατολική Μεσόγειο) θα μπορούσαν να ωθήσουν τις τιμές του ευρωπαϊκού φυσικού αερίου προς τα πάνω - αλλά σε μέτριο βαθμό - και να στηρίξουν τις εξαγωγές των ΗΠΑ.
Πόσο υψηλός είναι ο κίνδυνος υπερβολικής εξάρτησης μεσοπρόθεσμα;
Πέραν του βραχυπρόθεσμου διαστήματος ωστόσο, η BNP Paribas επιχειρεί να… «ζυγίσει» τον κίνδυνο αυξημένης εξάρτησης της Ευρώπης από τις ΗΠΑ κοιτάζοντας προς το 2030. Όπως σημειώνει, η ευρωπαϊκή ζήτηση φυσικού αερίου ακολουθεί μια διαρθρωτικά πτωτική τάση. Μέχρι στιγμής, αυτή η μείωση είναι σύμφωνη με τους στόχους του προγράμματος RePower (περίπου -10% ετησίως έως το 2030). Λαμβάνοντας υπόψη ένα πιο συντηρητικό σενάριο (το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «Fit for 55», το οποίο υποθέτει μείωση της ευρωπαϊκής ζήτησης κατά περίπου 3% ετησίως), ο οίκος εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή εξάρτηση από το φυσικό αέριο των ΗΠΑ θα μπορούσε να παραμείνει σημαντική, αλλά είναι απίθανο να αυξηθεί σημαντικά από τώρα έως το 2030, παρά την προγραμματισμένη διακοπή των ρωσικών εισαγωγών από το 2027 και μετά.
Η φυσική μείωση της παραγωγής από τα ευρωπαϊκά κοιτάσματα (ΕΕ, Ηνωμένο Βασίλειο και Νορβηγία) θα πρέπει να αντισταθμιστεί από την αύξηση των εισαγωγών από το Αζερμπαϊτζάν από το 2027 και μετά. Η BNP υποθέτει επίσης ότι οι τρέχοντες όγκοι εισαγωγών LNG (εκτός της Ρωσίας και των ΗΠΑ) θα παραμείνουν σταθεροί.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, οι ευρωπαϊκές εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες θα κορυφωθούν το 2027, αντιπροσωπεύοντας το 74% των εισαγωγών LNG και το 35% των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου. Αυτά τα ποσοστά θα μειωθούν σε 70% και 31% αντίστοιχα το 2030, σύμφωνα με τη μείωση του όγκου εισαγωγών. Συνεπώς, η εξάρτηση από τις εισαγωγές LNG των ΗΠΑ δεν αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά, εκτός εάν τα ευρωπαϊκά έθνη διακόψουν τους δεσμούς τους με τους παραδοσιακούς προμηθευτές τους (ιδίως τη Βόρεια Αφρική, τη Νορβηγία και το Ηνωμένο Βασίλειο).
Επιπλέον, επισημαίνει ο γαλλικός οίκος, ο γεωπολιτικός κίνδυνος που σχετίζεται με την εξάρτηση από το φυσικό αέριο που μεταφέρεται μέσω αγωγών δεν είναι ο ίδιος με αυτόν που σχετίζεται με την αγορά LNG. Πράγματι, οι προμηθευτές LNG είναι σχετικά εύκολο να αντικατασταθούν, αν και με κάποια καθυστέρηση και πρόσθετο κόστος. Οι παγκόσμιες προοπτικές για την αγορά LNG είναι ευνοϊκές για την αυξημένη ρευστότητα της αγοράς. Μεγάλες ποσότητες LNG αναμένεται να εισέλθουν στην αγορά έως το 2030, κυρίως από το Κατάρ και, σε μικρότερο βαθμό, τον Καναδά και την υποσαχάρια Αφρική. Αυτό θα επιτρέψει στην Ευρώπη να διαφοροποιήσει το χαρτοφυλάκιο προμηθευτών της.
Συνολικά, ενώ οι προοπτικές για την ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου παραμένουν σχετικά τεταμένες βραχυπρόθεσμα, καθιστώντας πιθανές τις αυξήσεις τιμών και την αυξημένη εξάρτηση από τους προμηθευτές των ΗΠΑ, μεσοπρόθεσμα είναι πιθανό ο κίνδυνος υπερβολικής εξάρτησης να μειωθεί και η άφθονη προσφορά να επηρεάσει τις τιμές, καταλήγει η BNP.
