Κατά -7% πρόκειται να μειωθεί η κατανάλωση αερίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2030 συγκριτικά με το 2023, ενώ την ίδια περίοδο η ΕΕ θα έχει αυξήσει την ικανότητα εισαγωγής LNG κατά 54%, υπερβαίνοντας σημαντικά τη ζήτηση.
Αυτό προκύπτει από την ανάλυση των Εθνικών Σχεδίων για την Έρευνα και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) από το ανεξάρτητο think tank Ember, το οποίο τονίζει την πιθανότητα υπερεπενδύσεων στις υποδομές φυσικού αερίου στην Ένωση.
Σύμφωνα με τα στοιχεία από τα 24 ΕΣΕΚ (τρεις χώρες δεν έχουν ακόμη υποβάλλει), η κατανάλωση αερίου πρόκειται να μειωθεί στα 302 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα το 2030 από 326 δις κ.μ. το 2023. Ήδη, από το 2021 στο 2023, η κατανάλωση έχει μειωθεί από τα 404 δισ. κυβικά μέτρα σε 326 δισ. κυβικά μέτρα. Με την πτωτική αυτή τάση να αναμένεται να συνεχιστεί και μετά το 2030, η ζήτηση φυσικού αερίου στην ΕΕ βρίσκεται πλέον σε τελική πτώση, εκτιμά το Ember.
Ωστόσο, από την ανάλυση των ΕΣΕΚ προκύπτει ότι η μείωση στην κατανάλωση αερίου προέρχεται από το δυτικό και βόρειο τμήμα της ΕΕ, ενώ αντίθετα στο ανατολικό αναμένεται αύξηση. Τις μεγαλύτερες μειώσεις (πάνω από -60%) προβλέπουν τα ΕΣΕΚ Πορτογαλίας και Δανίας. Από την άλλη πλευρά το ΕΣΕΚ της Βουλγαρίας προβλέπει αύξηση που προσεγγίζει το 120% και της Λιθουανίας στο 90%. Σημαντική αύξηση της τάξης του 30% προβλέπει και το ΕΣΕΚ της Ρουμανίας. Στην Ελλάδα η μείωση στην κατανάλωση αερίου προβλέπεται να μειωθεί κατά -9%.
Στο 30% ο δείκτης εξηλεκτρισμού, στο 66% οι ΑΠΕ
Το Ember επισημαίνει στην ανάλυσή του ότι η μείωση της ζήτησης φυσικού αερίου δεν είναι μια προσωρινή παρέκκλιση, αλλά απόδειξη μιας ευρύτερης διαρθρωτικής στροφής προς την εγχώρια παραγόμενη καθαρή ηλεκτρική ενέργεια και μακριά από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Σύμφωνα με τα ΕΣΕΚ, ο δείκτης εξηλεκτρισμού (το ποσοστό ηλεκτρικής ενέργειας στο συνολικό μείγμα ενέργειας) πρόκειται να αυξηθεί στο 30% το 2030 από 23% σήμερα κι ενώ ο στόχος της ΕΕ είναι 32-33%. Παράλληλα, η ενέργεια από ΑΠΕ πρόκειται να αυξηθεί στο 66% από 47% το 2024 κι ενώ ο στόχος για το 2030 είναι 72%.
Για να επιτευχθεί αυτό, θα πρέπει να διπλασιαστεί η παραγωγή ηλιακής και αιολικής ενέργειας. Η ΕΕ στοχεύει στην κατασκευή 670 GW ηλιακής και 450 GW αιολικής ενέργειας έως το 2030, από 338 GW και 231 GW αντίστοιχα το 2024. Προς αυτήν την κατεύθυνση απαιτείται η προσθήκη 55 GW ηλιακής και 37 GW αιολικής ενέργειας ετησίως μέχρι το τέλος του 2030.
Το think tank θεωρεί απολύτως εφικτό τον στόχο όσον αφορά στην ηλιακή ενέργεια, ενώ για την αιολική επισημαίνει ότι απαιτείται μεγαλύτερη συλλογική προσπάθεια καθώς, όπως εξηγεί, τα κράτη μέλη της ΕΕ δεν έχουν ποτέ στο παρελθόν κατασκευάσει πάνω από 16 GW αιολικής ισχύος σε ένα μόνο έτος. Ωστόσο, υπάρχουν ενθαρρυντικά σημάδια ότι οι επενδύσεις στην αιολική ενέργεια αυξάνονται καθώς το 2024 παρατηρήθηκαν αυξήσεις στην αδειοδότηση αιολικών πάρκων και τις παραγγελίες ανεμογεννητριών καθώς και επίπεδα ρεκόρ στη δυναμικότητα που δημοπρατήθηκε.
Οι ΑΠΕ πρόκειται να καλύψουν αυξημένο μερίδιο της ενεργειακής ζήτησης και, σύμφωνα με τα ΕΣΕΚ, η ΕΕ πρόκειται να επιτύχει μερίδιο 41% των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην ακαθάριστη κατανάλωση ενέργειας έως το 2030, γεγονός που φέρνει την Ένωση σε απόσταση αναπνοής από τον στόχο του 42,5%.
