Nα διευκολύνει και να… αποθηκεύσει επενδύσεις στη Δέσμευση και Αποθήκευση Άνθρακα (CCS), με το χρόνο για την λήξη (2026) του Ταμείου Ανάκαμψης να μετρά αντίστροφα, επιχειρεί το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ).
Οι τεχνολογίες δέσμευσης, αξιοποίησης και αποθήκευσης άνθρακα (CCS) αφορούν τη δέσμευση εκπομπών του CO2 από τις βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή τις μονάδες παραγωγής ενέργειας όπου εκπέμπεται, τη συμπίεσή του και τη μεταφορά του σε φυσικούς γεωλογικούς σχηματισμούς, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, κατάλληλους για αποθήκευση.
Οι ενεργοβόρες βιομηχανίες με την αποθήκευση εκπομπών CO2 θα εξοικονομήσουν σημαντικά ποσά που καταβάλουν σήμερα για να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών ρύπων.
Υπό αυτό το πρίσμα, το ΥΠΕΝ επεξεργάζεται ένα αναθεωρημένο σχέδιο νόμου (μετά την απογοήτευση που σκόρπισε στην αγορά το σχέδιο το οποίο είχε δοθεί στη δημοσιότητα τον Φεβρουάριο) που θα δίνει κίνητρα και θα διευκολύνει δυνητικούς επενδυτές.
Το υπουργείο σχεδιάζει με το νέο θεσμικό πλαίσιο να απλοποιήσει την αδειοδοτική διαδικασία («τρώγοντας» ανούσια γραφειοκρατία και αχρείαστη χαρτούρα που απέτρεπαν ενδιαφερόμενους) για τις επενδύσεις στη νέα και πολλά υποσχόμενη αγορά CCS, θέτοντας παράλληλα αυστηρά και δεσμευτικά χρονοδιαγράμματα υλοποίησης των επενδυτικών σχεδίων.
Στην ουρά επενδύσεις 1,5 δις. ευρώ
Στο πλαίσιο αυτό, την περιβαλλοντική αδειοδότηση περιμένει το project της Energean (σε πλήρη ανάπτυξη η επένδυση αγγίζει το 1 δις. ευρώ) για την αποθήκευση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στον Πρίνο, με τη γραφειοκρατία ωστόσο να πάει με… το πάσο της.
Την ώρα που η ζήτηση από εγχώριες και ξένες βιομηχανίας παραμένει ζωηρή και τα χρονοδιαγράμματα πιέζουν (με ορατό τον κίνδυνο απώλειας κονδυλίων από το Ταμείο Ανάκαμψης και το ευρωπαϊκό ταμείο Innovation Fund), οι αργόσυρτες διαδικασίες κρούουν καμπανάκια κινδύνου.
Είναι ενδεικτικό πως ο Πρίνος «χωρά» 3 εκατ. τόνους εκπομπών CO2 με την ζήτηση που εκδηλώνεται να απαιτεί χωρητικότητα άνω των 6 εκατ. τόνων.
Μόνο οι μεγάλες βιομηχανίες με παραγωγικές εγκαταστάσεις στην Ελλάδα, ΤITAN, Lafarge, Motor Oil, HelleniQ Energy, χρειάζονται αποθηκευτική ικανότητα 4 εκατ. τόνων για τη δέσμευση των εκπομπών CO2. Ζήτηση υπάρχει και από το εξωτερικό (από Ιταλία, Κροατία).
Το ΥΠΕΝ φέρεται να εξετάζει και την αλλαγή της διάταξης του προηγούμενου νομοσχεδίου σύμφωνα με την οποία το 50% της δυναμικότητας της υποδομής αποθήκευσης στον Πρίνο θα κατανέμεται μέσω διαγωνισμών. Το 50% ενδέχεται να γίνει 60% για να τονωθεί η ελκυστικότητα του project.
Επιδίωξη της εταιρείας είναι έως το 2027 να μπει σε λειτουργία η πρώτη φάση του έργου (χωρητικότητα 1 εκατ. τόνων) ενώ στόχος είναι, εφόσον κυλήσουν ομαλά οι διαδικασίες και τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα (διόλου δεδομένο), να είναι πλήρως λειτουργική η εγκατάσταση έως το 2030 (3 εκατ. τόνοι).
Στην επόμενη αλυσίδα έργων αναμένεται να ενταχθεί και το Apollo CO2 του ΔΕΣΦΑ (που περιμένει χρηματοδότηση 170 εκατ. από το Innovation Fund), με προϋπολογισμό €500 εκατ. Το έργο προβλέπει τη δημιουργία αγωγών για τη μεταφορά του δεσμευμένου CO2 στη Ρεβυθούσα, όπου θα υγροποιείται και θα φορτώνεται σε πλοία με προορισμό την αποθήκευση στον Πρίνο, λειτουργώντας επί της ουσίας σαν συγκοινωνούντα δοχεία με το project της Energean.
Με το βλέμμα στην Αίγυπτο
Με τη δυναμικότητα του Πρίνου, να μη… χωρά το διοξείδιο του άνθρακα που θέλουν να «αποθηκεύσουν» οι emitters, η Ελλάδα κοιτά και προς Αίγυπτο μεριά, αναμένοντας βέβαια και τη συγκρότηση θεσμικού πλαισίου από την ΕΕ. H χώρα μας έχει ήδη υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με την Αίγυπτο για την δέσμευση και αποθήκευση CO2.
Υπό αυτό το πρίσμα, η κυβέρνηση πιέζει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναθεωρήσει την στρατηγική διαχείρισης των βιομηχανικών εκπομπών ώστε να δοθεί η δυνατότητα αποθήκευσης ποσοτήτων δεσμευμένου CO2 σε γεωλογικές αποθήκες ή άλλες υποδομές εκτός ΕΕ.
H χώρα μας, μέσω της ΕΔΕΥΕΠ, θα παρέχει τεχνογνωσία και την εμπειρία της γύρω από την ανάπτυξη μηχανισμού δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα και θα βοηθήσει στον συντονισμό των διαδικασιών που απαιτούνται και με την Κομισιόν, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία αποθηκών CO2 στην Αίγυπτο και τη χρήση τους για την κάλυψη και ευρωπαϊκών αναγκών.
