Σαφές μήνυμα για την ανάγκη πολιτικών που θα διασφαλίσουν την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο εξέπεμψε ο Δημήτρης Παπαλεξόπουλος, Πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ) και Πρόεδρος του Ομίλου ΤΙΤΑΝ μιλώντας στο CEO Initiative 2022 και την Αναστασία Παρετζόγλου, Brand Manager του Fortune Greece.
Συγκεκριμένα, σε συνέχεια παρεμβάσεων που ήδη έχει κάνει ο ΣΕΒ αλλά και ο ίδιος, ο κ.Παπαλεξόπουλος αφού προέβλεψε ότι το πρόβλημα της ενέργειας θα διαρκέσει 5 χρόνια, “ίσως και παραπάνω”, επεσήμανε την ανάγκη να διασφαλιστεί η ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων προκειμένου να “μην έχουμε ζημιές μακροπρόθεσμα”.
Σημείωσε δε ότι η ευρωπαϊκή βιομηχανία αντιμετωπίζει “υπαρξιακή πρόκληση” εξαιτίας της αύξησης του ενεργειακού κόστους σε μια σειρά από κλάδους όπως η χημική βιομηχανία, ο χάλυβας, το τσιμέντο, η αυτοκινητοβιομηχανία. “Έχει κλείσει το 60% της παραγωγής αμμωνίας, εισάγουμε αμμωνία από την Αμερική, αντίστοιχα βλέπουμε αύξηση των εισαγωγών σε τσιμέντο, χάλυβα, χημική βιομηχανία. Χάνουμε παραγωγή στον άνθρακα χωρίς όφελος περιβαλλοντικό, απλώς μετατοπίζεται η παραγωγή”, σημείωσε.
Εξήγησε ότι εφόσον το φυσικό αέριο συναντά εμπόδια, είναι θεμιτό να επιστρέψουμε σε ανθρακικές λύσεις προσωρινά αλλά τόνισε ότι η μακροχρόνια στόχευση είναι να επιταχύνουμε την πράσινη μετάβαση και να διασφαλίσουμε την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων στην Ευρώπη μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια.
“Χάνουμε θέσεις εργασίας χωρίς περιβαλλοντικό όφελος”, σημείωσε χαρακτηριστικά αναφερόμενος και στην μεγάλη πρόκληση που θέτει η πράσινη μετάβαση.
Επώδυνο διάστημαΌπως μάλιστα τόνισε ο πράσινος μετασχηματισμός της παραγωγικής διαδικασίας είναι σε μακροπρόθεσμη βάση η λύση, αλλά -ρεαλιστικά μιλώντας- στο ενδιάμεσο διάστημα θα υπάρξουν δυσκολίες που θα δοκιμάσουν τους αδύνατους, θα δημιουργήσουν νικητές και χαμένους. “Κατά την άποψή του η Ευρώπη παίζει έναν ηγετικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια αλλά -κι εδώ ρεαλιστικά μιλώντας- δεν μπορεί να θεωρείται αυτοσκοπός η επιτυχία της, η οποία έχει νόημα εφόσον συνδέεται με πρόοδο στο παγκόσμιο επίπεδο” τόνισε ο πρόεδρος του ΣΕΒ.
Ο κ. Παπαλεξόπουλος αναφέρθηκε στην ανατροπή του ευρωπαϊκού ενεργειακού σχεδιασμού και στα προβλήματα που αναμένεται να έχουμε τον επόμενο χειμώνα τονίζοντας ότι η Ευρώπη θα έχει δομικό πρόβλημα ανταγωνιστικότητας για αρκετά χρόνια στο μέλλον, με ανταγωνιστικό μειονέκτημα στο κόστος ενέργειας.
Ουσιαστικά, ο πρόεδρος του ΣΕΒ περιέγραψε τρεις άξονες προτεραιότητας για τις επιχειρήσεις και την πολιτική:
1. Η κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα και είμαστε υποχρεωμένοι να την αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά. Οι εταιρείες δεν πρέπει να περιμένουν τα κράτη αλλά να αναλάβουν πρωτοβουλίες.
2. Η μακροχρόνια λύση είναι η πράσινη ενέργεια αλλά θα απαιτήσει μεγάλες επενδύσεις και θα πλήξει τους πιο αδύναμους.
3. Η Ευρώπη καλώς έχει ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αλλά πρέπει να είμαστε ρεαλιστές καθώς αντιπροσωπεύει το 7-8 % των παγκόσμιων εκπομπών. Δεν πρέπει να θεωρείται αυτοσκοπός η επιτυχία της Ευρώπης παρά μόνο αν εντάσσεται σε παγκόσμια πρόοδο. Η Ευρώπη δεν πρέπει να μείνει προσκολλημένη δογματικά σε μια πολιτική που χαράχτηκε με άλλα δεδομένα.
“Η επικείμενη ύφεση και η πολιτική αστάθεια θέτει άλλη μια δύσκολη προτεραιότητα. Η γεωπολιτική αστάθεια καθιστά ακόμα πιο δύσκολη οποιαδήποτε συνεννόηση σε παγκόσμιο επίπεδο στην παρούσα φάση” ανέφερε ο πρόεδρος του ΣΕΒ.
Ατζέντα λύσεωνΥπενθυμίζεται ότι ατζέντα αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης και διασφάλισης της ανταγωνιστικότητας των βιομηχανικών επιχειρήσεων έθεσαν πριν λίγες μέρες εκπρόσωποι του κλάδου κατά τη συνάντηση που είχε η Επιτροπή Ενέργειας του ΣΕΒ, με επικεφαλής τον Πρόεδρο του Συνδέσμου κ. Δημήτρη Παπαλεξόπουλο, με τον Υπουργό κ. Κώστα Σκρέκα και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Το καμπανάκι του του ΣΕΒ και στη συνάντηση στο ΥΠΕΝ ήταν ηχηρό όπως και το πλαίσιο αντιμετώπισης του όλου ζητήματος που αφορά και την επιβίωση της παραγωγικής της βάσης. Είναι ενδεικτικό ότι με βάση τον ΣΕΒ, τα μέλη της Επιτροπής ανέδειξαν τον κρίσιμο ρόλο της βιομηχανίας ως πυλώνα ανάπτυξης, επενδύσεων και απασχόλησης, αλλά αναφέρθηκαν και στην κρίσιμη κατάσταση που ήδη βιώνουν οι ευρωπαϊκές χώρες, όπου η αναστολή λειτουργίας εργοστασίων και η πρόθεση μετεγκατάστασης τους σε τρίτες χώρες εκτός ΕΕ αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες στο παραγωγικό δυναμικό.
Έκαναν λόγο, δε, και ενώπιον της πολιτικής ηγεσίας, για υπαρξιακή κρίση που διέρχεται η ευρωπαϊκή παραγωγή αλλά και περιέγραψαν το δομικό πλέον ανταγωνιστικό μειονέκτημα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη (και η Ελλάδα εντός αυτής) τα επόμενα αρκετά χρόνια.
Για την άμεση, μάλιστα, αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης και τη μακροχρόνια εξασφάλιση ηλεκτρικής ενέργειας χαμηλού αποτυπώματος άνθρακα, που είναι κλειδί για την επίτευξη των φιλόδοξων κλιματικών στόχων η Επιτροπή παρουσίασε 5 συγκεκριμένες προτάσεις. Εστίασε, δε, στην προώθηση ενός βιώσιμου πλαισίου για τις διμερείς συμβάσεις, αλλά και την επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων καιν των υποδομών αυτοπαραγωγής.
1. Συμμετοχή στη διακοψιμότητα. Η βιομηχανία, ήδη, εφαρμόζει δράσεις ενεργειακής εξοικονόμησης και μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας συνεισφέροντας σημαντικά στην εθνική προσπάθεια ενώ προτίθεται να συμμετάσχει στο μηχανισμό βραχυπρόθεσμης διακοψιμότητας ηλεκτρικής ενέργειας. Τονίστηκε όμως η ανάγκη λειτουργίας του μηχανισμού με τρόπο που δεν πλήττει την εύρυθμη λειτουργία της.
2. Διμερείς συμβάσεις. Ο τρόπος λειτουργίας της αγοράς ενέργειας πρέπει να διευκολύνει τη σύναψη διμερών συμβάσεων και να μην ανατρέπει στην πράξη το σχεδιασμό και τις συμφωνίες μεταξύ παραγωγών και καταναλωτών ενέργειας. Η ευθυγράμμιση με τους κανονισμούς της ΕΕ για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων από τα ανώτατα όρια εσόδων, θα δημιουργήσει αμοιβαία οφέλη για όλα τα μέρη.
Υπενθυμίζεται ότι η Ένωση Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) επισημαίνει την ανάγκη νομοθετικής παρέμβασης καθώς κρίνει ως βλαπτική την επιβολή πλαφόν στις τιμές ρεύματος στα διμερή συμβολαίων που γίνονται μεταξύ των βιομηχανιών και παραγωγών. Γιαυτό με επιστολή της στον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστα Σκρέκα, που υπογράφει ο πρόεδρος της ΕΒΙΚΕΝ Αντώνης Κοντολέων τονίζει ότι η “μόνη λύση πλέον αποτελεί η σύναψη διμερών μακροχρόνιων συμβάσεων με παραγωγούς ΑΠΕ” και γιαυτό ζητεί νομοθετική ρύθμιση που θα διευκολύνει την ανάπτυξη της αγοράς διμερών συμβολαίων των γνωστών PPAs.
“Όπως προκύπτει σαφώς από το υφιστάμενο ευρωπαϊκό πλαίσιο, οι διμερείς συμβάσεις, οι οποίες επιφέρουν στους παραγωγούς έσοδα που δεν υπερβαίνουν το ανώτατο όριο που έχει θεσπιστεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα πρέπει να εξαιρούνται από την επιβολή ανώτατου ορίου εσόδων” αναφέρει η επιστολή.
“Στην περίπτωση των διμερών συμβάσεων, τα έσοδα του παραγωγού ταυτίζονται με τη συμβατική τιμή που έχει συμφωνηθεί με τον αγοραστή, η οποία κατά κανόνα είναι σταθερή, με αποτέλεσμα να μην προκύπτουν έσοδα για τον παραγωγό, άνω του ανώτατου ορίου εσόδων αγοράς.
Επομένως, για να καταστεί εφικτή η διαπραγμάτευση και σύναψη νέων μακροχρόνιων διμερών συμβάσεων αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας είναι απολύτως αναγκαίο να θεσπιστεί ρύθμιση για την εξαίρεση των διμερών συμβάσεων, από την επιβολή του ανώτατου ορίου εσόδων που εφαρμόζεται στο πλαίσιο του προσωρινού μηχανισμού επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας” τονίζει η ΕΒΙΚΕΝ.
Μάλιστα όπως αναφέρεται σχετικά από κύκλους της βιομηχανίας καθώς οι συμβάσεις μεγάλων βιομηχανιών με ενεργοβόρο πρόσημο με παραγωγούς ενέργειας που έχουν σταθερή τιμή λήγουν, θα πρέπει να βρεθεί μια φόρμουλα που θα διασφαλίζει τη βιωσιμότητα της βιομηχανίας και που δε θα την αφήνει εκτεθειμένη στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς.
Τέτοια φόρμουλα, όπως αναφέρεται, είναι η διμερής σύμβαση το λεγόμενο PPA, “με σταθερή τιμή με παραγωγούς ΑΠΕ ή και με καθετοποιημένους που έχουν παραγωγή και μπορούν να βασιστούν στο κόστος παραγωγής τους και να δώσουν στη βιομηχανία μια καλύτερη τιμή.” Ωστόσο όπως τονίζουν η επιβολή του πλαφόν ουσιαστικά ακυρώνει τις διμερείς συμβάσεις μεταξύ παραγωγού-προμηθευτή και γιαυτό θα πρέπει να γίνει παρέμβαση ώστε τελικά η βιομηχανία να αναγκάζεται να πληρώνει περισσότερα από ότι μια ενδεχόμενη συμφωνία χωρίς τα πλαφόν.
3. Υποδομές διασύνδεσης και ταχύτερη αδειοδότηση. Η επιτάχυνση των έργων εσωτερικών διασυνδέσεων στα δίκτυα θα συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης από καύσιμα υψηλότερων ρύπων (πχ diesel/mazut) αλλά και στη μείωση του κόστους ενέργειας με πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά οφέλη. Είναι εξαιρετικά αναγκαία παράλληλα, η επιτάχυνση στη χορήγηση όρων και αδειών σύνδεσης, ειδικά των έργων ΑΠΕ.
4. Πολυετείς διασυνοριακές συνδέσεις. Το υφιστάμενο καθεστώς με διασυνοριακές διασυνδέσεις μικρής χρονικής διάρκειας λειτουργεί αποτρεπτικά στη δημιουργία οικονομιών κλίμακας και την επιτάχυνση των επενδύσεων. Προτάθηκε η θεσμοθέτηση διαδικασιών για πολυετή δικαιώματα (άνω των 5 ετών) στις διασυνοριακές διασυνδέσεις με άλλα κράτη.
5. Ενεργειακή εξοικονόμηση παντού. Αναδείχθηκε η ευκαιρία που δημιουργείται από την εξοικονόμηση ενέργειας σε δημόσια κτίρια, εγκαταστάσεις επιχειρήσεων, νοικοκυριά και μεταφορές, συμπληρωματικά της βιομηχανίας. Συζητήθηκαν προτάσεις που συμβάλλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη διατήρηση χαμηλών τιμών όπως η τακτική συντήρηση συστημάτων θέρμανσης/ψύξης, η τήρηση της λελογισμένης εσωτερικής θερμοκρασίας των κτιρίων/γραφείων, η απενεργοποίηση συστημάτων ψύξης/θέρμανσης σε κενούς χώρους.
ΕυκαιρίεςΟ κ. Παπαλεξόπουλος στην εκδήλωση CEO Initiative 2022 σημείωσε ότι οι κρίσεις κρύβουν και ευκαιρίες. “Μέσα σε αυτή την κρίση κρύβονται εκπληκτικές ευκαιρίες και πρέπει κανείς να μην κυριεύεται μόνο από την αντιμετώπιση αρνητικών προκλήσεων αλλά και να χτίζει καινούργια πράγματα”, ανέφερε σχετικά.
Πάντως παρά τις χαμηλές προσδοκίες ευρύτερα εξέφρασε αισιοδοξία για την προοπτική της Ελλάδας. “Είμαι αρκετά αισιόδοξος ότι η Ελλάδα για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια είναι σε καλύτερη μοίρα από την Ευρώπη γενικότερα. Είναι στο χέρι μας να πάμε σαφώς καλύτερα ακόμη κι αν η Ευρώπη αντιμετωπίσει ύφεση. Άρα, να εκμεταλλευτούμε τις ευκαιρίες στην Ελλάδα. Ως κόσμος, το κατά πόσο θα φτάσουμε στο 2050 με καθαρό μηδέν, είμαι αισιόδοξος αλλά έχουμε και πολλά σκαμπανεβάσματα για να φτάσουμε εκεί”, πρόσθεσε.
