Ως «νάρκη» για την εγχώρια βιομηχανία, κύρια, την ενεργοβόρο, εκλαμβάνεται η νέα επικαιροποιημένη λίστα με τις κατευθυντήριες οδηγίες για κρατικές ενισχύσεις που μπορούν τα κράτη μέλη της ΕΕ να παρέχουν με βάση τα έσοδα από το πλαίσιο του συστήματος εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων (ETS State Aid Guidelines). Κι αυτό την ώρα που εκκρεμεί το “πακέτο” για τη στήριξη της βιομηχανίας, που έχει ήδη από τη ΔΕΘ εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός.
Συγκεκριμένα, με βάση ενημέρωση από τη Eurofer, που εκπροσωπεί τις ευρωπαϊκές βιομηχανίες χάλυβα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λίγο πριν το τέλος του χρόνου προχώρησε σε αλλαγές, που αφορούν, πέρα από μια σειρά από άλλα ζητήματα, το “εθνικό ανθρακικό αποτύπωμα”, που είναι ένα βασικό κριτήριο για το ύψος των ενισχύσεων αντιστάθμισης της βιομηχανίας.
Υπενθυμίζεται ότι η “αντιστάθμιση” είναι μέτρο επιδότησης του κόστους ενέργειας της βιομηχανίας, το οποίο βασίζεται σε Κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης με στόχο την αποτροπή της διαρροής άνθρακα (carbon leakage), δηλαδή της μεταφοράς της παραγωγής σε χώρες με χαλαρότερο θεσμικό πλαίσιο όσον αφορά τις εκπομπές ρύπω
Έτσι, με βάση τα νέα επικαιροποιημένα δεδομένα το εθνικό “ανθρακικό αποτύπωμα” στη βάση του οποίου υπολογίζεται η επιδότηση για την αντιστάθμιση του κόστους του CO2 μειώθηκε κατά 25%. από 0,73 τόνους CO2/MWh προηγουμένως σε 0,58 τόνους CΟ2/MWh για την επόμενη πενταετία.
Πάντως, πέρα από το “εθνικό ανθρακικό αποτύπωμα” συμπεριλαμβάνονται 20 νέοι τομείς και δύο νέοι υποτομείς στην λίστα με των δυνητικά επιλέξιμων προς ενίσχυση. Για τους νέους τομείς η ενίσχυση φτάνει το 75%, ενώ για τους “παλαιούς” τομείς ι (όπως ο σίδηρος και ο χάλυβας) υπάρχει αύξηση στο 80%.
Ζητήματα ανταγωνιστικότητας
Ωστόσο το νέο σκηνικό δημιουργεί ζητήματα ανταγωνιστικότητας, με βάση όσα αναφέρουν πηγές της ΕΒΙΚΕΝ, της Ένωση των ενεργοβόρων βιομηχανιών. “Σε σχέση με το ο,τι ίσχυε μέχρι τώρα υπάρχει επιδείνωση” αναφέρουν κύκλοι της ενεργοβόρου βιομηχανίας, στο φόντο των νέων δεδομένων εκφράζοντας την πλήρη απογοήτευσή τους για τις εξελίξεις αυτές και για την έκβαση της διαπραγμάτευσης που έκανε το ΥΠΕΝ. Όπως αναφέρουν, τα νέα αυτά δεδομένα βάζουν τη βιομηχανία της χώρας σε πολύ δυσμενή θέση, ειδικά σε σχέση με τις γειτονικές. Κι αυτό γιατί π.χ. η Βουλγαρία, χώρα με την οποία η Ελλάδα είναι διασυνδεδεμένη, ως προς την αγορά ηλεκτρισμού, αποκτά συντελεστή στο 0,91 τόνους CO2/MWh.
“Η σύγκριση είναι απογοητευτική για την Ελλάδα Από 0.73 tn CO2/Mwh μειώθηκε σε 0.58 tn CO2/Mwh, μια μείωση 25%
αναφέρουν πηγές της ενεργοβόρου βιομηχανίας που τονίζουν ότι “μόνο τρεις χώρες είδαν τέτοια μείωση. Οι υπόλοιπες έχουν ελαφρά αύξηση ή μείωση” αναφέρουν τονίζοντας το ότι η βιομηχανία δέχεται άλλο ένα πλήγμα στην προσπάθειά της να παραμείνει ανταγωνιστική. Υπογραμμίζουν, ειδικά, ότι παρότι η Ελλάδα είναι συνδεδεμένη με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία υπάρχει σημαντική απόκλιση. “ Οι τελευταίες κατάφεραν να παραμένουν πολύ ψηλά 0.91 και 0.96 αντίστοιχα” αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Να σημειωθεί ότι η ΕΒΙΚΕΝ, στο πλαίσιο της όλης διαδικασίας επικαιροποίησης των νέων κανόνων για τις ενισχύσεις και προς ενίσχυση της “φαρέτρας” του ΥΠΕΝ, είχε καταθέσει δύο μελέτες στο Υπουργείο που αποδείκνυαν ότι υπάρχει σύγκλιση με τη Βουλγαρία και άρα η ανάγκη για ενιαία αντιμετώπιση από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Σημειώνεται ότι με βάση τα όσα είχαν κατατεθεί από την ΕΒΙΚΕΝ, τεκμηριώνονταν ότι το 2024, στα Χρηματιστήρια Ενέργειας Ελλάδας και Βουλγαρίας παρατηρούνταν σύγκλιση των τιμών της Αγοράς Επόμενης Ημέρας (DAM) σε ποσοστό 80%, ειδικά κατά τις ώρες όπου η παραγωγή από ορυκτά καύσιμα καθόριζε την τιμή της αγοράς. Αυτό με βάση τα δεδομένα που είχε καταθέσει η ΕΒΙΚΕΝ, αποδείκνυε ότι η μετακύλιση του κόστους άνθρακα είναι ουσιαστικά κοινή σε ολόκληρη τη διασυνδεδεμένη περιοχή στις περιόδους που είναι κρίσιμες για τον σχετικό συντελεστή.
Γιαυτό, θα έπρεπε να διαμορφωθεί ένας ενιαίος περιφερειακός συντελεστής εκπομπών CO2. Να σημειωθεί ότι η Γερμανία, χώρα με μονάδες που ανταγωνίζεται τις εγχώριες σε κάποιους κλάδους, με βάση τους επικαιροποιημένους κανόνες είναι στο 0.73 τόνους CO2/MWh
Η ”παρηγοριά”
Θετικά, πάντως, εκλαμβάνεται από τη βιομηχανία, ότι η μείωση του “εθνικού ανθρακικού αποτυπώματος” θα γίνει γραμμικά μέχρι το 2030 από 0.73 σε 0.58 και ότι ή ένταση ενίσχυσης από 0.75 έγινε 0.8 για τους παλαιούς κλάδους
Προαπαιτούμενο οι “πράσινες” επενδύσεις
Σημειώνεται ότι στις νέες κατευθυντήριες γραμμές προβλέπεται υποχρέωση για τους δικαιούχους των ενισχύσεων να επενδύουν τουλάχιστον το 50 % του ποσού της ενίσχυσης σε υποδομές που συμβάλλουν στη μείωση του κόστους του συστήματος ηλεκτρικής ενέργειας, χωρίς να οδηγούν σε αύξηση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.
