Ισχυρές συμμαχίες και ραγδαίες ανακατατάξεις σε ένα τοπίο που θυμίζει κινούμενη άμμο σε μία αγορά ενέργειας που οδεύει με ολοένα και επιταχυνόμενους ρυθμούς σε μία φάση περαιτέρω συγκέντρωσης, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του ενεργειακού οικοσυστήματος που χτίζεται στη Βόρεια Ελλάδα.
Με τις ισορροπίες ιδιαίτερα εύθραυστες, οι συμπράξεις των κυρίαρχων παικτών της αγοράς που έχουν ανοιχτές τις κεραίες τους και στην προσέλκυση συνεταίρων από το εξωτερικό δίνουν και παίρνουν, προδιαθέτοντας για ένα 2026 γεμάτο deals υψηλής… επενδυτικής τάσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, στη Βόρεια Ελλάδα συνέργειες και συμμαχίες δίνουν και παίρνουν, αναδιατάσσοντας τον ενεργειακό χάρτη… αξίας πέριξ των 4 δισ. ευρώ.
Το data center της ΔΕΗ στην Κοζάνη
Mε στρατηγικές αιχμές του δόρατος την ψηφιοποίηση και την Τεχνητή Νοημοσύνη και όχημα τα data centers με τη Δυτική Μακεδονία στο επίκεντρο, η ΔΕΗ αναμένεται ως το τέλος του 2026 να λάβει την επενδυτική απόφαση για το αν θα προχωρήσει το mega data center στην Κοζάνη.
Αξίζει να σημειωθεί πως το κενό της Ευρώπης σε mega data center υπολογίζεται περί τα 12 GW μέχρι το 2030 με τη ΔΕΗ να διακρίνει πεδίο δόξης λαμπρό για να μπει δυναμικά στο πολλά υποσχόμενο αυτό πεδίο.
Ωστόσο ο όμιλος μέχρι να κλειδώσουν οι συμφωνίες με τους δυνητικούς επενδυτές κρατά κλειστά χαρτιά και χαμηλούς τόνους.
Ήδη πάντως στο παρασκήνιο βρίσκονται σε εξέλιξη εντατικές διαπραγματεύσεις της ΔΕΗ με hyperscalers (διαχειρίζονται τεράστιες υποδομές δεδομένων, συχνά με χιλιάδες διακομιστές, αποθηκευτικό χώρο και δίκτυα, για να παρέχουν υπολογιστικές υπηρεσίες σε εκατομμύρια χρήστες ταυτόχρονα) από το εξωτερικό, χωρίς να κατονομάζονται συγκεκριμένες εταιρείες αν και οι παίκτες που πληρούν τα κριτήρια και μαρκάρουν την ελληνική αγορά για επενδυτικές ευκαιρίες είναι η Amazon, η Google, η Microsoft, η Meta, η Open AI, η Oracle.
Το mega data center της ΔΕΗ θα είναι μεγέθους 300 ΜW και η κατασκευή του θα ξεκινήσει μόλις ολοκληρωθούν οι συμφωνίες με τους hyperscalers που θα το χρησιμοποιούν.
Η παροχή της ενέργειας στο mega data center θα γίνεται behind the meter, δηλαδή οι ανάγκες του δε θα επιβαρύνουν το σύστημα ενέργειας της χώρας.
Πρόκειται για επένδυση 2,3 δις. ευρώ που θα ανοίξει 4.000 θέσεις εργασίας στην περιοχή, για τις ανάγκες της οποίας θα κατασκευαστεί και μονάδα φυσικού αερίου 100 ΜW στον Άγιο Δημήτριο, δίπλα στο data center.
Το mega project θα αναπτυχθεί σε συνολική έκταση κτιρίου 50.000 τ.μ. ενώ θα τρέξει μόλις κλείσει η συμφωνία με το επενδυτικό σχήμα, με επιδίωξη αυτό να γίνει έως το 2026.
Μονάδα υδρογόνου στο Αμύνταιο
Βλέποντας προς το πράσινο αύριο, σταδιακά ωριμάζουν και οι μονάδες υδρογόνου.
Υπό αυτό το πρίσμα, αναπτυξιακή ώθηση στο Αμύνταιο και την ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας στοχεύει να δώσει η επένδυση (θα αγγίξει τα 70 εκατ. ευρώ, ανοίγοντας 400 θέσεις εργασίας) της Hellenic Hydrogen (κοινοπραξία μεταξύ της Motor Oil και της ΔΕΗ) για την παραγωγή «πράσινου» υδρογόνου (οι πρώτοι τόνοι θα παραχθούν το 2027).
Σε πρώτη φάση, το υδρογόνο θα χρησιμοποιηθεί στη μονάδα Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού-Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης που αυτή τη στιγμή κατασκευάζεται από τη ΔΕΗ στην Καρδιά, και είναι 20% Hydrogen-ready. Παράλληλα, η χρήση του υδρογόνου στα επόμενα στάδια ανάπτυξης περιλαμβάνει τη διάθεσή του στις βαριές μεταφορές καθώς και στις εξαγωγές.
Δεύτερο FSRU στο Θρακικό Πέλαγος
«Κάβους» στο Θρακικό Πέλαγος ρίχνει το δεύτερο FSRU (πλωτός σταθμός αποθήκευσης και αεριοποίησης) της Gastrade στη Θράκη, μία στρατηγική επένδυση (500 – 600 εκατ. ευρώ) που βρίσκεται μία ανάσα από το να μπει στις ράγες (με ορίζοντα υλοποίησης το 2028).
Στον απόηχο και των πρόσφατων εξελίξεων με τις ΗΠΑ να δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην Αλεξανδρούπολη για την μεταφορά υγροποιημένου αερίου (LNG) στην Ευρώπη, η αμερικανική αναπτυξιακή τράπεζα (DFC) καλοβλέπει ενδεχόμενη συμμετοχή της στο project, μία κίνηση που αναμφίβολα θα προσέδιδε άλλη γεωστρατηγική και γεωοικονομική βαρύτητα στο εγχείρημα.
Σε αυτό το πλαίσιο, το επόμενο διάστημα αναμένεται να ολοκληρωθεί η περιβαλλοντική αδειοδότηση του FSRU Θράκης, το οποίο αποτελεί το τελευταίο βήμα για να μπορέσει η Gastrade να βάλει το έργο σε τροχιά υλοποίησης με την λήψη της επενδυτικής απόφασης να προσδιορίζεται για το 2026.
Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης
Ταυτόχρονα, ΔΕΗ και ΔΕΠΑ Εμπορίας «ζεσταίνουν» τις μηχανές της ηλεκτροπαραγωγής Αλεξανδρούπολης, της νέας υπερσύγχρονης μονάδας αερίου.
Πρόκειται για μια μονάδα (επένδυση ύψους 400 εκατ. ευρώ), που θα συνδέεται απευθείας με το FSRU της Αλεξανδρούπολης, βρίσκεται μια ανάσα από τον ελληνοβουλγαρικό αγωγό IGB, ενώ ταυτόχρονα θα είναι ικανή να εξάγει ηλεκτρική ενέργεια σε όλες τις γειτονικές χώρες.
Η μετοχική σύνθεση της εταιρείας «Ηλεκτροπαραγωγή Αλεξανδρούπολης» διαμορφώνεται ως εξής: ΔΕΗ με ποσοστό 71% και ΔΕΠΑ Εμπορίας με ποσοστό 29%.
Ο σταθμός, υπολογίζεται πως θα ολοκληρωθεί μέχρι το 2027, θα διαδραματίσει κομβικό ρόλο και στην εξαγωγή ηλεκτρικής ενέργειας προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και συγκεκριμένα προς Βουλγαρία και Βόρεια Μακεδονία και, κατ’ επέκταση, προς Σερβία, διευρύνοντας και το γεωστρατηγικό αποτύπωμα του project.
Αιολικά πάρκα
Motor Oil και ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή προχωρούν από κοινού στην ανάπτυξη του πρώτου Υπεράκτιου Αιολικού Πάρκου (ΥΑΠ) στη χώρα στο Θρακικό Πέλαγος. Ο όμιλος Motor Oil, μέσω της θυγατρικής του Motor Oil RenewableEnergy (MORE) συμμετέχει με ποσοστό 50% στο μετοχικό κεφάλαιο της «Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως», θυγατρικής του ομίλου ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή.
Η «Αιολική Προβατά Τραϊανουπόλεως» έχει το δικαίωμα ανάπτυξης πιλοτικού ΥΑΠ ισχύος 400 MW, στη θαλάσσια περιοχή νότια της Αλεξανδρούπολης και βόρεια της Σαμοθράκης.
Το πρωτοπόρο αυτό έργο-ορόσημο, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας, θα είναι το πρώτο στο είδος του στην Ελλάδα, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επιτυχία της υλοποίησης του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης ΥΑΠ.
Βέβαια, με δεδομένες τις καθυστερήσεις και τη διστακτικότητα στην προώθηση των αιολικών πάρκων από πλευράς κυβέρνησης, μένει να διαπιστωθεί στην πράξη κατά πόσο θα φυσήξει ούριος άνεμος για τα αιολικά πάρκα.
Υπενθυμίζεται πως και η ΔΕΗ, μετά την εξαγορά, μέσω της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, του 100% της εταιρείας «Θρακική Αιολική 1 Α.Ε.» από τους Ομίλους Κοπελούζου και Σαμαρά, κατέχει άδεια παραγωγής για υπεράκτιο αιολικό πάρκο, ισχύος 216 MW.
Αν ανοίξουμε την εικόνα και επιχειρήσουμε να ενώσουμε τα κομμάτια του παζλ, διαπιστώνουμε πως καταγράφεται συνωστισμός ενεργειακών… γιγάντων στην ίδια περιοχή με λίαν πιθανό το ενδεχόμενο συνένωσης των δύο projects υπό μία κοινή μετοχική ομπρέλα, επί της ουσίας θα πρόκειται για μία σύμπραξη βαρύνουσας σημασίας στον τομέα των ΑΠΕ.
Κομοτηνή
Συνεχίζοντας, βρίσκουμε το νέο υπερσύγχρονο σταθμό αερίου, την «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής» που ήδη έχει δώσει διαπιστευτήρια… στήριξης του δικτύου.
Η «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής», μία επένδυση ύψους 375 εκατ. ευρώ των Motor Oil και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ οι οποίες έκαστος κατέχουν το 50% της μετοχικής σύνθεσης της εταιρείας, έρχεται να στηρίξει το ηλεκτρικό δίκτυο σε μία στιγμή που αναδεικνύεται καθημερινά ο κρίσιμος ρόλος του φυσικού αερίου που θα μας συντροφεύει έως το 2050 τουλάχιστον μέχρι να πάρει σάρκα και οστά η πράσινη μετάβαση η οποία… χωλαίνει.
Η νέα μονάδα ηλεκτροπαραγωγής της «Θερμοηλεκτρική Κομοτηνής», μικτής ισχύος 877 MW, έχει εισέλθει στο τελευταίο στάδιο της δοκιμαστικής λειτουργίας της υπό κανονικές συνθήκες, με την εμπορική λειτουργία του εργοστασίου να αναμένεται να ξεκινήσει τους πρώτους μήνες του 2026.
