Η Ευρώπη προχωρά στη μεγαλύτερη ανατροπή των τελευταίων ετών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, εισάγοντας για πρώτη φορά μπλοκ συναλλαγών διάρκειας 15 λεπτών. Η κίνηση αυτή, που ξεκίνησε από τον ευρωπαϊκό ενεργειακό κόμβο Epex Spot SE στο Παρίσι, επιχειρεί σύμφωνα με το Bloomberg να προσαρμόσει την αγορά στις ανάγκες ενός συστήματος που εξαρτάται ολοένα και περισσότερο από την ασταθή παραγωγή αιολικής και ηλιακής ενέργειας.
Από την ώρα στο τέταρτο
Μέχρι σήμερα, οι τιμές της επόμενης ημέρας καθορίζονταν σε ωριαία βάση, ώστε να ακολουθούν τη ζήτηση που κορυφώνεται πρωί και βράδυ. Πλέον, τα νέα 15λεπτα μπλοκ δίνουν στους traders τη δυνατότητα να ποντάρουν σε μικρότερα χρονικά διαστήματα, αποτυπώνοντας με μεγαλύτερη ακρίβεια τις απότομες μεταβολές προσφοράς και ζήτησης.
Ο Γεργκ Ζάιντελ της σουηδικής Vattenfall χαρακτήρισε την αλλαγή «πραγματική στροφή παραδείγματος», καθώς θα διευκολύνει την ομαλότερη ένταξη της αιολικής και ηλιακής ενέργειας στο σύστημα, φέρνοντας την Ευρώπη πιο κοντά σε έναν κόσμο χωρίς ορυκτά καύσιμα.
Η «χρηματιστηριοποίηση» του καιρού
Η εκρηκτική άνοδος των ΑΠΕ έχει εκτοξεύσει το βραχυπρόθεσμο εμπόριο ενέργειας, με hedge funds και εξειδικευμένους παίκτες να κερδίζουν ποντάροντας σε δεδομένα καιρού και ζήτησης σε πραγματικό χρόνο. Η μεταρρύθμιση ανοίγει νέα πεδία κερδοσκοπίας, αλλά και βελτίωσης της αποτελεσματικότητας του συστήματος.
Οι διακυμάνσεις είναι πλέον ακραίες: σε περιόδους μεγάλης παραγωγής, οι τιμές πέφτουν ακόμη και κάτω από το μηδέν, ενώ στο πρώτο 15λεπτο auction της Γερμανίας καταγράφηκε swing 234 ευρώ μεταξύ δύο διαστημάτων της ίδιας ώρας.
Οφέλη για καταναλωτές και εκπομπές
Για τον τελικό καταναλωτή, η μεταρρύθμιση μπορεί να σημαίνει χαμηλότερες τιμές —ιδίως αν προσαρμοστεί η κατανάλωση στις ώρες όπου η πράσινη ενέργεια «πλημμυρίζει» το δίκτυο. Παράλληλα, οι μονάδες φυσικού αερίου και άνθρακα θα λειτουργούν πιο στοχευμένα, μειώνοντας τις εκπομπές.
Ο CEO της MFT Energy, Μπο Παλμγκρεν, σημείωσε: «Όσο περισσότερες ΑΠΕ εγκαθιστούμε, τόσο περισσότερες συναλλαγές γίνονται. Το trading σε 15λεπτα ταιριάζει καλύτερα στον τρόπο που πραγματικά λειτουργούν τα ανανεώσιμα».
Τι ακολουθεί – το επόμενο βήμα το… 1 λεπτό
Με τέσσερις περιόδους ανά ώρα αντί για μία, ο όγκος των συναλλαγών εκτιμάται ότι θα τετραπλασιαστεί. Ωστόσο, πολλοί θεωρούν πως είναι μόνο η αρχή. «Το επόμενο βήμα είναι να πάμε ακόμη χαμηλότερα, ίσως και στο ένα λεπτό», λέει ο Παλμγκρεν.
Η νέα πραγματικότητα θα δώσει επίσης μεγαλύτερη ακρίβεια στις διασυνοριακές ροές ενέργειας. Εάν, για παράδειγμα, σε ένα 15λεπτο η παραγωγή ανέμου αυξηθεί σε μια χώρα και μειωθεί σε μια άλλη, η μεταφορά μπορεί να γίνει στοχευμένα, βελτιώνοντας την ισορροπία του ευρωπαϊκού δικτύου.
Ο Κάσπερ Γιουστ της Danske Commodities (Equinor) συνοψίζει: «Περισσότερα προϊόντα σημαίνουν περισσότερες ευκαιρίες βελτιστοποίησης. Είναι ένας πιο ορθός τρόπος να στέλνουμε την ενέργεια εκεί που χρειάζεται».
