Η εταιρεία Alba Energi Group από το Κόσοβο, που ανήκει στον Fleton Sadiku, έχει υποβάλει αίτηση για κυβερνητική έγκριση για την κατασκευή αυτού που θα αποτελέσει τον μεγαλύτερο φωτοβολταϊκό σταθμό στη Βόρεια Μακεδονία. Το έργο προβλέπεται να υλοποιηθεί στην περιοχή δύο εγκαταλελειμμένων χωριών κοντά στην πόλη Στιπ, τα Jamularci και Skandalci, τα οποία η εταιρεία φέρεται να αγόρασε από ιδιώτες ιδιοκτήτες.
Σύμφωνα με τα έγγραφα που κατατέθηκαν στην κυβέρνηση, το σχέδιο περιλαμβάνει ένα αστικό πολεοδομικό πλάνο έκτασης περίπου 750 εκταρίων, ένα τμήμα του οποίου ανήκει στην Alba Energi Group και ένα άλλο στον αμφιλεγόμενο επιχειρηματία Miodrag “Daka” Davidovic. Ο προτεινόμενος σταθμός θα έχει ισχύ 200 MW, γεγονός που θα τον καθιστούσε τη μεγαλύτερη ηλιακή εγκατάσταση στη χώρα.
Οι δημοτικές αρχές του Στιπ έχουν εκφράσει θετική γνώμη για το έργο, ουσιαστικά ξεπερνώντας ένα σημαντικό ρυθμιστικό εμπόδιο και ανοίγοντας τον δρόμο για μία από τις μεγαλύτερες επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη Βόρεια Μακεδονία.
Η πρόταση αυτή έρχεται σε μια περίοδο ταχείας ανάπτυξης του τομέα της ηλιακής ενέργειας στη χώρα. Μόνο το 2023, η Ρυθμιστική Επιτροπή Ενέργειας (ERC) εξέδωσε άδειες για σχεδόν 399 MW νέας φωτοβολταϊκής ισχύος, αύξηση 160% σε σχέση με το 2022.
Οι ειδικοί σημειώνουν ότι τα φωτοβολταϊκά έχουν γίνει ο ταχύτερα αναπτυσσόμενος κλάδος μεταξύ των ΑΠΕ στη Βόρεια Μακεδονία. Έως το τέλος του 2024, η χώρα είχε 1.494 μονάδες ανανεώσιμης ενέργειας με συνολική εγκατεστημένη ισχύ 1.663 MW, με τα φωτοβολταϊκά να αποτελούν την κύρια κινητήρια δύναμη της ανάπτυξης.
Αυτή η άνοδος αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης μετάβασης: οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αποτελούν πλέον περίπου 56% της συνολικής εγκατεστημένης ισχύος, ξεπερνώντας τα υδροηλεκτρικά ως ο βασικός μοχλός της ενεργειακής μετάβασης.
Έχουν ήδη ολοκληρωθεί αρκετά μεγάλα έργα. Για παράδειγμα, τον Οκτώβριο του 2024 η εταιρεία εμπορίας ενέργειας GEN-I Group έθεσε σε λειτουργία ένα φωτοβολταϊκό πάρκο περίπου 12 MW κοντά στο Κάβαρνταρτσι, με εκτιμώμενη ετήσια παραγωγή έως 15,5 GWh.
Νωρίτερα, το 2022, η κρατική επιχείρηση Ηλεκτρικοί Σταθμοί Βόρειας Μακεδονίας (ESM) εγκαινίασε ένα φωτοβολταϊκό πάρκο 10 MW στο χώρο του πρώην λιγνιτωρυχείου Oslomej — ένα συμβολικό έργο που σηματοδοτεί τη μετάβαση της χώρας μακριά από τον λιγνίτη.
