Οι ενεργειακές υποδομές της Βόρειας Μακεδονίας βρίσκονται υπό αυξανόμενη πίεση, με πρόσφατες διακοπές ρεύματος να αποκαλύπτουν τις αδυναμίες του συστήματος και να υπογραμμίζουν την ανάγκη για άμεσο εκσυγχρονισμό και επενδύσεις.
Τον Μάιο του 2025, μια μερική διακοπή ρεύματος έκοψε προσωρινά σχεδόν το 100% του φορτίου ηλεκτρισμού της χώρας. Ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς (MEPSO) αποκατέστησε γρήγορα την ηλεκτροδότηση, αλλά το περιστατικό αποκάλυψε τις ευπάθειες του γηρασμένου δικτύου. Οι ειδικοί επισημαίνουν ως βασικές προκλήσεις τις παλιές υποδομές, την αυξημένη εξάρτηση από τις ανανεώσιμες πηγές χωρίς επαρκή αποθήκευση και την ανεπαρκή αναβάθμιση.
Στο Balkan Energy School στα Σκόπια, ο πρόεδρος της Ρυθμιστικής Επιτροπής Ενέργειας, Μάρκο Μπισλίμοσκι, τόνισε τη διπλή πρόκληση του εκσυγχρονισμού και της ασφάλειας, λέγοντας: «Όταν εξετάστηκε η ψηφιοποίηση του ενεργειακού τομέα, η κυβερνοασφάλεια δεν λήφθηκε επαρκώς υπόψη – από εσωτερικά προβλήματα συστήματος, κακή χρήση, έως κλασικές κυβερνοεπιθέσεις. Ακόμη και στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, ο ανθρώπινος παράγοντας παραμένει καθοριστικός», σημείωσε.
Η Υπουργός Ενέργειας της Βόρειας Μακεδονίας, Σάνια Μποζίνοβσκα, σε πρόσφατη εκδήλωση, επανέλαβε τις ανησυχίες. Είπε ότι οι ξεπερασμένες υποδομές, τα χρηματοδοτικά εμπόδια και οι κανονιστικές μεταρρυθμίσεις αποτελούν βασικές προκλήσεις.
«Οι παραγωγικές δυνατότητες, καθώς και τα δίκτυα μεταφοράς και διανομής, κατασκευάστηκαν δεκαετίες πριν και δεν είναι σχεδιασμένα να ενσωματώνουν μεγάλες ποσότητες ανανεώσιμων πηγών. Αυτό απαιτεί σημαντικές επενδύσεις και προσεκτικό σχεδιασμό. Η μετάβαση σε ένα νέο ενεργειακό μοντέλο δεν είναι μόνο τεχνολογική, αλλά και κοινωνική, που χρειάζεται εξειδικευμένο προσωπικό, νέες γνώσεις και μια κουλτούρα υπευθυνότητας», σημείωσε η Μποζίνοβσκα.
Η Βόρεια Μακεδονία στοχεύει να μειώσει σημαντικά την εξάρτησή της από τον άνθρακα έως το 2030, με την υποστήριξη πρωτοβουλιών όπως η Πλατφόρμα Δίκαιης Ενεργειακής Μετάβασης που εγκαινιάστηκε στη COP28. Ωστόσο, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι χωρίς επενδύσεις στην ανθεκτικότητα του δικτύου, στην αποθήκευση ενέργειας και στον εκσυγχρονισμό του ρυθμιστικού πλαισίου, η χώρα κινδυνεύει από πιο συχνές και παρατεταμένες διακοπές ρεύματος.
