Σάρκα και οστά παίρνει ο αγωγός (προϋπολογισμού πέριξ των 92 εκατ. ευρώ) φυσικού αερίου του ΔΕΣΦΑ Ελλάδας – Βόρειας Μακεδονίας που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία σε δύο χρόνια από σήμερα, ισχυροποιώντας περαιτέρω τους ενεργειακούς δεσμούς των δύο χωρών, με την ενέργεια καταλυτικό παράγοντα ανάπτυξης.
Την περασμένη εβδομάδα η Βόρεια Μακεδονία υπέγραψε την συμφωνία για την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού με την Ελλάδα. Μια τοπική εταιρεία έχει επιλεγεί για την κατασκευή του έργου, έχοντας επιδείξει πλήρη ετοιμότητα όσον αφορά τον εξοπλισμό και το εξειδικευμένο προσωπικό. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι το συμφωνηθέν κόστος του έργου είναι κατά 12 εκατ. ευρώ χαμηλότερο από προηγούμενες προσφορές που υποβλήθηκαν σε παλαιότερους διαγωνισμούς.
Το έργο, το οποίο αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 22 μήνες, προβλέπεται να τεθεί σε λειτουργία έως το 2027, σηματοδοτώντας τη σημαντικότερη ενεργειακή επένδυση της γειτονικής χώρας την τελευταία δεκαετία.
Πρόδρομες εργασίες στο ελληνικό τμήμα
Πρόσφατα το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με απόφαση που αναρτήθηκε στη Διαύγεια και δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, άνοιξε τον δρόμο στον ΔΕΣΦΑ για την εγκατάσταση του έργου στο τμήμα Θεσσαλονίκης και Κιλκίς.
Το ελληνικό τμήμα, μήκους 57 χλμ., θα ξεκινά από την περιοχή της Νέας Μεσημβρίας και θα καταλήγει στην περιοχή των Ευζώνων – Γευγελής. Από εκεί θα ξεκινά το εκτός συνόρων σκέλος του έργου, μήκους 68 χιλιομέτρων, το οποίο θα καταλήγει στην περιοχή του Νεγκότινο. Ο αγωγός θα έχει συνολικό μήκος 123 χιλιόμετρα, ώστε να διασυνδέει τα συστήματα μεταφοράς αερίου των δύο χωρών.
Υπενθυμίζεται πως η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (ξεκίνησε ήδη πρόδρομες εργασίες) προκρίθηκε ως ανάδοχος για το ελληνικό σκέλος του έργου, με την εταιρεία να αναλαμβάνει τον λεπτομερή σχεδιασμό, την προμήθεια υλικών και την κατασκευή του αγωγού υψηλής πίεσης Νέα Μεσημβρία - Εύζωνοι/ Γευγελή.
H αρχική χωρητικότητα του αγωγού θα είναι 1,5 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως, με δυνατότητα όμως αύξησης στα 3 δισ. κυβικά μέτρα. Με την ολοκλήρωση του αγωγού ανοίγει διάπλατα μία νέα ενεργειακή δίοδος για τη γειτονική χώρα που θα μπορεί να προμηθεύεται και αζέρικο αέριο αλλά και φορτία LNG τα οποία θα μπαίνουν στο Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου (ΕΣΦΑ) της Ελλάδας μέσω των Τερματικών της Ρεβυθούσας και της Αλεξανδρούπολης.
Και υδρογόνο στον ορίζοντα
Παράλληλα, θα είναι «Hydrogen Ready», δηλαδή θα κατασκευασθεί με τεχνικές προδιαγραφές ώστε να είναι συμβατός στη μεταφορά έως και 100% «πράσινου» υδρογόνου. Επομένως, προορίζεται να αποτελέσει στο μέλλον μέρος του δικτύου αγωγών που θα αναπτυχθούν στην περιοχή για τη διακίνηση ανανεώσιμου αερίου
Πιο «αυτόνομη» ενεργειακά η Βόρεια Μακεδονία
Μέχρι τώρα, η Βόρεια Μακεδονία εξαρτιόταν αποκλειστικά από τις εισαγωγές φυσικού αερίου μέσω Βουλγαρίας. Ο νέος διασυνδετήριος αγωγός θα διαφοροποιήσει τις πηγές προμήθειας, προσφέροντας μεγαλύτερη ενεργειακή ασφάλεια σε περίπτωση αυξήσεων τιμών ή διακοπών από έναν μόνο πάροχο.
Ο αγωγός ανοίγει παράλληλα νέους ενεργειακούς διαδρόμους οι οποίοι θα ισχυροποιήσουν τους ενεργειακούς δεσμούς Βαλκανίων και ΕΕ, μειώνοντας την εξάρτηση από το ρωσικό αέριο.
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα διευρύνει το στίγμα της ως ενεργειακός στυλοβάτης της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με τη μεταφορά φυσικού αερίου από το ελληνικό Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου στη Βόρεια Μακεδονία και από εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Οι γεωπολιτικές προεκτάσεις και η Σερβία
Αναμφίβολα η γεωπολιτική και γεωστρατηγική αξία του έργου ενισχύεται, ειδικά αν συνυπολογίσουμε στο νέο ενεργειακό τοπίο που σταδιακά αναδύεται και το project του Κάθετου Διαδρόμου για την ανάπτυξη εναλλακτικών οδεύσεων τροφοδοσίας των Βαλκανίων, της Ανατολικής καθώς και της Κεντρικής Ευρώπης με φυσικό αέριο.
Ανοίγοντας την εικόνα, στην εξίσωση μπαίνει και η προοπτική κατασκευής του διασυνδετήριου αγωγού Βόρειας Μακεδονίας – Σερβίας (βάσει και επίσημων δηλώσεων αξιωματούχων της σερβικής κυβέρνησης), με το Βελιγράδι να κάνει ένα αποφασιστικό βήμα απομάκρυνσης από το ρωσικό αέριο.
