Μια νέα πρωτοβουλία με ελληνική σφραγίδα ετοιμάζεται να κάνει πρεμιέρα στην αγορά και δεν είναι άλλο από το Ελληνικό Σύστημα Εθελοντικής Αγοράς Άνθρακα (ΕΣΕΑΑ). Πρόκειται για έναν καινοτόμο μηχανισμό, που συχνά περιγράφεται ως «χρηματιστήριο ρύπων», καθώς θα επιτρέπει τη δημιουργία και διαπραγμάτευση άυλων τίτλων άνθρακα.
Το ΥΠΕΝ δίνει το πράσινο φως για τον εθνικό μηχανισμό εθελοντικών πιστώσεων άνθρακα που «μετρά» τη δέσμευση CO₂ κυρίως από δενδρώδεις καλλιέργειες – και σε επόμενο στάδιο από τα δάση – προσφέροντας στις επιχειρήσεις ένα ευέλικτο εργαλείο συμμόρφωσης και ουσιαστικής κλιματικής δράσης.
Στον πυρήνα του συστήματος βρίσκεται η ιδέα του carbon farming, δηλαδή κάθε τόνος διοξειδίου που απορροφάται από τις ελληνικές καλλιέργειες μετατρέπεται σε άυλο τίτλο (Voluntary Carbon Credit). Οι τίτλοι αυτοί θα χρησιμοποιούνται για αντιστάθμιση εκπομπών, ενίσχυση ESG στρατηγικών και «πράσινη» πιστοποίηση προϊόντων, ενώ παράλληλα διοχετεύουν ρευστότητα σε έργα με άμεσο περιβαλλοντικό και αγροτικό αποτύπωμα.
Νέο «πράσινο» εισόδημα για τους αγρότες – 200 εκατ. στην εκκίνηση
Για τις ενεργοβόρες βιομηχανίες και τους ηλεκτροπαραγωγούς, το ΕΣΕΑΑ αποτελεί οικονομικότερη εναλλακτική έναντι αποκλειστικής εξάρτησης από τα υποχρεωτικά ευρωπαϊκά σχήματα, μειώνοντας το κόστος συμμόρφωσης και «δένει» την εταιρική στρατηγική με εγχώριες επενδύσεις.
Για τους αγρότες, ανοίγει μια νέα πηγή εισοδήματος, μετατρέποντας την κλιματική υπευθυνότητα σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα.
Ειδικότερα, οι πρώτες πιστώσεις άνθρακα θα βασίζονται στη δέσμευση CO₂ από ελαιώνες, πορτοκαλεώνες και ροδάκινα, ενώ στη συνέχεια θα ενταχθούν και άλλες δενδρώδεις καλλιέργειες.
Το νέο χρηματιστήριο αναμένεται να αποφέρει στην αγροτική οικονομία σημαντικό οικονομικό όφελος, που μπορεί να αγγίξει τα 200–300 εκατ. ευρώ κατά τα πρώτα τρία χρόνια λειτουργίας του.
Ο διαγωνισμός υλοποίησης έχει ήδη προκηρυχθεί από το ΥΠΕΝ και η προθεσμία προσφορών λήγει στις 3 Νοεμβρίου. Το έργο περιλαμβάνει τεχνική αρχιτεκτονική του μηχανισμού, αλγόριθμο υπολογισμού δυναμικού δέσμευσης CO₂ ανά καλλιέργεια, θέσπιση θεσμικού πλαισίου και δημιουργία ψηφιακού Μητρώου (Registry) όπου οι εταιρείες θα εντοπίζουν, αγοράζουν και διαχειρίζονται τις μονάδες άνθρακα.
Η πλατφόρμα θα λειτουργεί με ιχνηλασιμότητα και διεθνή πρότυπα πιστοποίησης, επιτρέποντας και σύνδεση με διεθνείς εθελοντικές αγορές.
Η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης είναι 372.000 ευρώ (χρηματοδότηση από Πράσινο Ταμείο), με διάρκεια 12 μηνών και δυνατότητα εξαμήνου παράτασης.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του ΥΠΕΝ, η αγορά δασικών πιστώσεων στοχεύει σε πλήρη λειτουργία από το 2026, ώστε – όπως σημειώνει η ΓΓ Δασών – να στηρίξει και την αυτοχρηματοδότηση έργων πρόληψης και συντήρησης.
Η πρωτοβουλία έχει ενταχθεί στο ΕΣΕΚ και λειτουργεί ως ελληνική απάντηση στην ανάγκη για αξιόπιστες «πράσινες» πιστώσεις. Το επόμενο βήμα είναι να περάσει από τη θεωρία στην πράξη, μετατρέποντας τον άνθρακα που δεσμεύεται στα χωράφια και στα δάση σε μετρήσιμη αξία για την οικονομία.
