Με στόχο την αύξηση του διαθέσιμου προς αξιοποίηση κτιριακού αποθέματος, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε, χθες, ένα νέο πρόγραμμα ανακαίνισης και ενεργειακής αναβάθμισης για κλειστά αλλά και ιδιοκατοικούμενα ακίνητα συνολικού προϋπολογισμού 400 εκατ. ευρώ. Το πρόγραμμα θα τρέξει εντός το 2026 και θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης με επιδότηση που θα φτάνει τα 36.000 ευρώ.
Αναλυτικά, ο Πρωθυπουργός προανήγγειλε αρχικά «γενναίο πρόγραμμα ανακαίνισης κατοικιών που θα καλύπτει έως και το 90% της δαπάνης».
Το εισοδηματικό όριο θα είναι 35.000 ευρώ για ζευγάρι με προσαύξηση 5.000 για κάθε παιδί. Στόχος είναι να ανακαινιστούν 15.000 έως 20.000 κατοικίες, κυρίως κλειστά και παλαιά διαμερίσματα των δεκαετιών του ’80 και του ’90, αλλά και προγενέστερα ακίνητα, ώστε ένα σημαντικό μέρος του σημερινού ανενεργού αποθέματος να επανέλθει σε χρήση.
Το νέο πρόγραμμα θα αφορά κυρίως ακίνητα με οικοδομική άδεια έως τις 31.12.1990 και επιφάνεια έως 120 τ.μ., δηλαδή τυπικές οικογενειακές κατοικίες που συγκεντρώνουν και τη μεγαλύτερη στεγαστική ανάγκη.
Η επιδότηση θα δίνεται ανά τετραγωνικό μέτρο, με πλαφόν έως 300 ευρώ/τ.μ., ενώ η συνολική ενίσχυση ανά κατοικία θα μπορεί να φτάσει περίπου τις 36.000 ευρώ. Το βασικό ποσοστό επιδότησης θα κυμαίνεται στο 80%–90% του επιλέξιμου κόστους, με προσαυξήσεις για τρίτεκνες και πολύτεκνες οικογένειες, νοικοκυριά ΑμεΑ, αλλά και για ακίνητα σε νησιωτικές ή ορεινές περιοχές.
Επίσης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του χθες είπε ότι υπάρχουν και “αναμονές” για την Ευρωπαϊκή παρέμβαση. καθώς για πρώτη φορά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δρομολογήσει μια ευρωπαϊκή στρατηγική για το στεγαστικό και είναι πολύ πιθανόν να διατεθούν και ευρωπαϊκοί πόροι από το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο για τη στήριξη της στεγαστικής πολιτική.
Στο μεταξύ κονδύλια άνω των 10 δισ. ευρώ σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο, αλλαγές στους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις, αλλά και ρυθμίσεις για τη βραχυχρόνια μίσθωση περιλαμβάνει το πακέτο που παρουσίασε χθες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Βασικός στόχος του «Ευρωπαϊκού Σχεδίου για την Προσιτή Στέγαση» που παρουσιάστηκε σήμερα είναι να κινητοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις που θα αυξήσουν την προσφορά των διαθέσιμων κατοικιών, ενώ στο κάδρο της ευρωπαϊκής πολιτικής μπαίνουν και οι βραχυχρόνιες μισθώσεις σε περιοχές που έχουν μεγάλο πρόβλημα.
Απαιτούνται επενδύσεις 150 δισ. ευρώ κάθε χρόνο
Σύμφωνα με τη Eurostat η μέση τιμή κατοικίας έχει αυξηθεί κατά περισσότερο από 60% και των ενοικίων κατά περισσότερο από 20% την τελευταία δεκαετία με τις νέες μισθώσεις να είναι ακόμη πιο ακριβώς στα μεγάλα αστικά κέντρα. Η ζήτηση για στέγη αναμένεται να αυξάνεται κατά περισσότερα από δυο εκατομμύρια μονάδες κάθε χρόνο, ενώ οι οικοδομικές άδειες έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 20% από το 2021. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις έχουν αυξηθεί κατά 93% μεταξύ 2018 και 2024.
Στη χώρα μας το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο, όπως φαίνεται και από τα στοιχεία της Eurostat οι επενδύσεις σε κατοικίες αν και αυξάνονται από τα χαμηλά της προηγούμενης δεκαετίας παραμένουν στις χαμηλότερες της ΕΕ που έχει μέσο όρο 5,3% του ΑΕΠ ενώ στη χώρα μας ήταν στο 2,6% το 2024.
Την ίδια ώρα οι ανάγκες για προσιτά ενοίκια στην Ελλάδα είναι παρόμοιες με αυτές της ΕΕ καθώς το 23% των πολιτών στη χώρα μας νοικιάζουν με κανονικά ενοίκιο, ενώ ο ευρωπαϊκός μέσος όρος είναι 21%. Η ιδιοκατοίκηση χωρίς υποθήκη παραμένει υψηλότερη στη χώρα μας έναντι της ΕΕ (61% έναντι 44%), όμως αν υπολογιστούν και οι ενυπόθηκες κατοικίες τα ποσοστά ιδιοκατοίκησης είναι σχεδόν ίδια (69% στην Ελλάδα έναντι 68% στην ΕΕ).
Σήμερα υπολογίζεται ότι χτίζονται περίπου 1,6 εκατομμύρια νέες κατοικίες και εκτιμάται πως απαιτούνται ακόμη 650.000 επιπλέον κατοικίες κάθε χρόνο για την επόμενη δεκαετία το οποίο σημαίνει πως θα πρέπει να κινητοποιηθούν επιπλέον επενδύσεις -δημόσιες και ιδιωτικές- της τάξης των 150 δισ. ευρώ κάθε χρόνο.
Το “Εξοικονομώ”
Σημειώνεται ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με την υπογραφή της 1ης τροποποίησης της Κοινής Υπουργικής Απόφασης που αφορά στην Προκήρυξη του Προγράμματος «Εξοικονομώ 2025» δίνει τη δυνατότητα υλοποίησης περισσότερων παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης, διευρύνοντας το όφελος για ακόμη περισσότερα νοικοκυριά.
Ενώ πρόσφατα εξέδωσε την 1η Απόφαση Υπαγωγής ωφελούμενων του Προγράμματος «Εξοικονομώ 2025», σηματοδοτώντας την επίσημη έναρξη της υλοποίησης των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης για τα νοικοκυριά.
Στην πρώτη αυτή φάση υπάγονται 20.840 ωφελούμενοι από όλη τη χώρα, των οποίων οι αιτήσεις έχουν συνολική επιδότηση (δέσμευση) 464.897.111,57 ευρώ και συνολικό επιλέξιμο προϋπολογισμό δαπανών και λοιπών δαπανών 586.767.055,31 ευρώ, καλύπτοντας τόσο παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας όσο και οι λοιπές δαπάνες που απαιτούνται για την ολοκλήρωση των έργων.
Σε περίπτωση δανείου ο ωφελούμενος θα ενημερώνεται για την υποχρέωση έναρξης της διαδικασίας της υπογραφής της δανειακής σύμβασης (όπου απαιτείται). Η υπογραφή της δανειακής σύμβασης πρέπει να ολοκληρωθεί έως 30 ημέρες από την ενημέρωση του ωφελούμενου για την έκδοση της απόφασης Υπαγωγής του έργου. Αν η διαδικασία δεν ολοκληρωθεί εγκαίρως με ευθύνη του ωφελούμενου, κινείται η προβλεπόμενη διαδικασία τροποποίησης του χρηματοδοτικού σχήματος και ο ωφελούμενος θα κληθεί να καλύψει την ιδιωτική συμμετοχή με ίδια κεφάλαια εάν το επιθυμεί. Σε αντίθετη περίπτωση η αίτηση θα οδηγείται σε απένταξη.
Αποκλειστικά για τους ωφελούμενους που εντάσσονται στο πλαίσιο της 1ης υπαγωγής, παρατείνεται η σχετική προθεσμία υπογραφής δανειακής σύμβασης έως τις 30 Ιανουαρίου 2026.
