Η κυβέρνηση Τραμπ στοχεύει στο ρωσικό πετρέλαιο για να αναγκάσει το Κρεμλίνο να συνάψει συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία. Όπως επισημαίνει η UniCredit, σε αντίθεση με το 2022, η αγορά πετρελαίου είναι τόσο υπερπροσφερόμενη που το ρωσικό πετρέλαιο δεν είναι πλέον απαραίτητο για να αποφευχθεί η απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου.
Ειδικότερα, ο ιταλικός οίκος αναφέρεται στις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ το περασμένο Σαββατοκύριακο, ότι είναι έτοιμος να προχωρήσει με σημαντικές κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο εάν οι χώρες του ΝΑΤΟ πράξουν το ίδιο. Ο Λευκός Οίκος προτείνει στους συμμάχους του να επιβάλουν συλλογικά δασμούς έως και 100% στην Κίνα και την Ινδία σε απάντηση στις αγορές τους από ρωσικό πετρέλαιο που έχει υποστεί κυρώσεις. Αυτή η κίνηση έχει ως στόχο να ασκήσει πίεση στο Κρεμλίνο να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία, αλλά αποτελεί επίσης απάντηση στην πρόσφατη συνάντηση μεταξύ των ηγετών της Κίνας, της Ρωσίας και της Ινδίας στην Τιαντζίν, η οποία έστειλε στον κόσμο ένα μήνυμα ισχυρότερης εμπλοκής μεταξύ αυτών των εθνών, τονίζει η UniCredit. Εντωμεταξύ, όπως προσθέτει, η ΕΕ εντείνει επίσης τις προσπάθειές της να μποϊκοτάρει το ρωσικό πετρέλαιο μέσω ενός νέου γύρου κυρώσεων.
Το διάγραμμα που παρουσιάζει ο οίκος δείχνει πόσο εντυπωσιακά διαφορετικές είναι οι αναμενόμενες προοπτικές για το πετρέλαιο για το 2026 σε σύγκριση με την κατάσταση το 2022.
Τότε, όπως εξηγεί, όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία, η παγκόσμια προσφορά και ζήτηση πετρελαίου μετά βίας εξισορροπούσαν η μία την άλλη. Η παγκόσμια οικονομία ακόμη ανέκαμπτε από την πανδημία και η προσφορά πετρελαίου σταδιακά επανερχόταν στην αγορά.
Σε αυτό το περιβάλλον, το ρωσικό πετρέλαιο ήταν κρίσιμο για την αποφυγή έλλειψης πετρελαίου, δεδομένου ότι η Μόσχα εξήγαγε περίπου 5 εκατ. βαρέλια αργού πετρελαίου ημερησίως. Με τις τιμές του Brent να έχουν εκτοξευθεί πάνω από τα 139 δολάρια ΗΠΑ/βαρέλι τον Μάρτιο του 2022, η πλήρης απομάκρυνση του ρωσικού πετρελαίου από την αγορά θα σήμαινε τη δημιουργία ελλείμματος περίπου 5 εκατ. βαρελιών την ημέρα, το οποίο η αγορά δεν θα μπορούσε να απορροφήσει χωρίς να εκτοξευθούν οι τιμές.
Ως εκ τούτου, οι δυτικές χώρες εισήγαγαν ένα ανώτατο όριο τιμής 60 δολαρίων/βαρέλι στο ρωσικό πετρέλαιο τον Δεκέμβριο του 2022 για να περιορίσουν τη χρηματοδότηση του πολέμου της Ρωσίας, διατηρώντας παράλληλα σταθερή την παγκόσμια προσφορά πετρελαίου. Η λογική τους ήταν να διατηρήσουν το ρωσικό πετρέλαιο σε χαμηλή τιμή αντί να το αφαιρέσουν εντελώς, επισημαίνει η UniCredit
Το 2026, ωστόσο, όπως τονίζει, η αγορά κινδυνεύει να βρεθεί σε κατάσταση μεγάλης υπερπροσφοράς. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) αναμένει ότι η παγκόσμια ζήτηση θα είναι 104,6 εκατ. βαρέλια την ημέρα και η προσφορά θα είναι περίπου 108 εκατ. βαρέλια τη ημέρα. Εάν ο ΟΠΕΚ+ άρει πλήρως τις περικοπές των 1,65 εκατ. βαρελιών την ημέρα που εφάρμοσε το 2023 κατά τους επόμενους δώδεκα μήνες, η προσφορά το 2026 μπορεί να εκτοξευθεί στα 109 εκ. βαρέλια ημερησίως, προκαλώντας πλεόνασμα περίπου 4,5 εκατ. βαρελιών την ημέρα, τονίζει η UniCredit.
Σε ένα τέτοιο σενάριο, οι τιμές του Brent θα μπορούσαν να πέσουν πολύ κάτω από τα 50 δολάρια του χρόνου. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η Ρωσία εξάγει επί του παρόντος 4,7 εκατ. βαρέλια την ημέρα αργού πετρελαίου (περίπου το 60% των οποίων πηγαίνει στην Κίνα και την Ινδία), η αφαίρεση αυτής της προσφοράς από την αγορά θα έφερνε την αγορά πετρελαίου κοντά σε ισορροπία, κάτι που δεν θα προκαλούσε καμία ουσιαστική ανοδική πίεση στις τιμές. Και ο ΟΠΕΚ διαθέτει άφθονη πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα (πάνω από 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ακόμη και λαμβάνοντας υπόψη την άρση των περικοπών των 1,65 εκατ.) για να αντισταθμίσει τυχόν έλλειψη.
Η παγκόσμια οικονομία μπορεί να επιβιώσει χωρίς το ρωσικό πετρέλαιο
Συνεπώς, τονίζει ο επενδυτικός οίκος, η παγκόσμια οικονομία μπορεί να επιβιώσει χωρίς τις εξαγωγές αργού πετρελαίου από τη Ρωσία χωρίς να διακινδυνεύσει μια απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου.
Σε σύγκριση με το 2022, οι ΗΠΑ αύξησαν την παραγωγή πετρελαίου κατά 3 εκατ. βαρέλια την ημέρα, ωθώντας την προσφορά τους κοντά στα 21 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
Ταυτόχρονα, η Σαουδική Αραβία άλλαξε τη στρατηγική παραγωγής της για τρεις λόγους: 1) Θέλει να ανακτήσει το μερίδιο αγοράς από τους Αμερικανούς παραγωγούς αντί να υπερασπιστεί τις τιμές, 2) Το Ριάντ θέλει να τιμωρήσει παραγωγούς όπως το Ιράκ και το Καζακστάν επειδή αντλούν πάνω από τις ποσοστώσεις τους, και 3) Θέλει να ευχαριστήσει τον Λευκό Οίκο με σχετικά φθηνές τιμές πετρελαίου για να αποφύγει την οργή των Αμερικανών καταναλωτών. Κατά κάποιο τρόπο, αυτές οι εξελίξεις στην αγορά ήδη αποδυναμώνουν τη διαπραγματευτική ισχύ της Ρωσίας, όπως σημειώνει η UniCredit, καθώς οι τιμές του πετρελαίου αντιμετωπίζουν σαφώς καθοδικές πιέσεις τιμών.
Μέχρι σήμερα, ο φόβος της απώλειας ρωσικού πετρελαίου σε μια αγορά με ελλείψεις προσφοράς, εμπόδιζε την ΕΕ και τις ΗΠΑ να παρακολουθούν σοβαρά και να επιβάλλουν τις υφιστάμενες κυρώσεις (συμπεριλαμβανομένων και των κυρώσεων κατά του Ιράν). Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία εξακολουθεί να κερδίζει σχεδόν 120 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως από τις εξαγωγές αργού πετρελαίου (περίπου ισοδύναμο με το 5% του ρωσικού ΑΕΠ). Τώρα, η Δύση μπορεί να υιοθετήσει μια πιο αυστηρή προσέγγιση, χωρίς να διακινδυνεύσει να ωθήσει τις τιμές του πετρελαίου πέρα από τα βιώσιμα επίπεδα, τονίζει ο οίκος.
Η καλύτερη εφαρμογή των υφιστάμενων κυρώσεων θα ήταν πιο συνετή από την επιβολή τιμωρητικών και απαγορευτικών δασμών στην Κίνα και την Ινδία για τις αγορές ρωσικού πετρελαίου που έχει υποστεί κυρώσεις, σημειώνει η UniCredit. Το κόστος για τις ευρωπαϊκές οικονομίες, με τον κίνδυνο αντιποίνων τόσο από το Πεκίνο όσο και από το Νέο Δελχί, θα ήταν πολύ υψηλό, δεδομένων των διαταραχών του συνεχιζόμενου εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ. Μια καλύτερη στρατηγική θα ήταν οι δυτικές χώρες να στοχεύσουν συγκεκριμένες εταιρείες (και όχι ολόκληρες χώρες) που εξακολουθούν να αγοράζουν ενεργά ρωσικό πετρέλαιο, όπως το διυλιστήριο Nayara στην Ινδία. Κατά τον οίκο, οι στοχευμένες δευτερογενείς κυρώσεις θα ήταν μια πιο αποτελεσματική εναλλακτική λύση στους υψηλούς δασμούς - ειδικά λαμβάνοντας υπόψη το ενδιαφέρον της Ευρώπης να πετύχει μια εμπορική συμφωνία με την Ινδία.
